Hiệu ứng tràn của chính sách tiền tệ Hoa Kỳ đến thị trường các quốc gia ASEAN - Luận án tiến sĩ

• Tác giả: Nguyễn Văn Đán
• Người hướng dẫn: Lê Văn Hải
• Trường học: Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng
• Đề tài: Hiệu ứng tràn của chính sách tiền tệ Hoa Kỳ đến thị trường các quốc gia ASEAN
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• Danh mục viết tắt
• Danh mục bảng
• Danh mục hình
• 1. CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU
• 1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
• 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
• 1.4. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.4.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.5. DỮ LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.5.1. Dữ liệu nghiên cứu
• 1.5.2. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. ĐÓNG GÓP CỦA LUẬN ÁN
• 1.7. CẤU TRÚC CỦA LUẬN ÁN
• 2. CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 2.1. Chính sách tiền tệ và hiệu ứng tràn của chính sách tiền tệ
• 2.2. Các lý thuyết liên quan về hiệu ứng tràn chính sách tiền tệ
• 2.2.1. Mô hình Mudell - Fleming
• 2.2.2. Mô hình kỳ vọng tỷ giá hối đoái và lãi suất
• 2.2.3. Mô hình kỳ vọng tỷ giá hối đoái và tổng chi tiêu
• 2.2.4. Mô hình Blanchard, Das và Faruqee
• 2.2.5. Lý thuyết ngang giá lãi suất (IRP)
• 2.2.6. Lý thuyết hiệu ứng FISHER quốc tế
• 2.3. Các kênh dẫn hiệu ứng tràn chính sách tiền tệ
• 2.3.1. Kênh tỷ giá hối đoái
• 2.3.2. Kênh tài chính
• 2.3.3. Kênh tổng cầu
• 2.3.4. Kênh tái cân bằng danh mục đầu tư
• 2.3.5. Kênh tăng trưởng tài chính
• 2.4. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
• 2.4.1. Các nghiên cứu nước ngoài
• 2.4.2. Các nghiên cứu trong nước
• 2.5. KHOẢNG TRỐNG NGHIÊN CỨU
• 2.6. Kết luận chƣơng 2
• 3. CHƢƠNG 3: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. PHÁT TRIỂN GIẢ THUYẾT VÀ XÂY DỰNG MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 3.1.1. Mô hình cơ bản
• 3.1.2. Mô hình nghiên cứu theo các kênh dẫn hiệu ứng tràn
• 3.1.2.1. Mô hình kênh tỷ giá
• 3.1.2.2. Mô hình kênh tài chính
• 3.1.2.3. Mô hình kênh tổng cầu
• 3.1.2.4. Mô hình kênh cân bằng danh mục đầu tư
• 3.1.2.5. Mô hình kênh kênh tăng trưởng tài chính
• 3.2. ĐO LƢỜNG BIẾN NGHIÊN CỨU VÀ NGUỒN DỮ LIỆU
• 3.3. MÔ HÌNH VAR VÀ ỨNG DỤNG
• 3.4. Kết luận chƣơng 3
• 4. CHƢƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. ĐẶC ĐIỂM CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VÀ MỐI QUAN HỆ KINH TẾ GIỮA HOA KỲ VÀ CÁC QUỐC GIA ASEAN(5)
• 4.1.1. Đặc điểm chính sách tiền tệ Hoa Kỳ
• 4.1.1.1. Cơ quan quản lý, công cụ và mục tiêu của chính sách tiền tệ Hoa Kỳ
• 4.1.1.2. Công cụ truyền thống được sử dụng bởi Fed
• 4.1.1.3. Các công cụ phi truyền thống được sử dụng bởi Fed
• 4.1.1.4. Thực trạng chính sách tiền tệ Hoa Kỳ giai đoạn 2008 -2019
• 4.1.2. Quan hệ kinh tế giữa Hoa Kỳ và các quốc gia ASEAN(5)
• 4.1.2.1. Quan hệ về thương mại
• 4.1.2.2. Quan hệ về đầu tư
• 4.2. PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HỒI QUY
• 4.2.1. Các kiểm định thống kê
• 4.2.2. Kết quả hồi quy các quốc gia ASEAN
• 4.2.2.1. Kết quả nghiên cứu mô hình dạng cơ bản
• 4.2.2.2. Kết quả nghiên cứu mô hình kênh tỷ giá
• 4.2.2.3. Kết quả nghiên cứu mô hình kênh tài chính
• 4.2.2.4. Kết quả nghiên cứu mô hình kênh tổng cầu
• 4.2.2.5. Kết quả nghiên cứu mô hình kênh cân bằng danh mục đầu tư
• 4.2.2.6. Kết quả nghiên cứu mô hình kênh tăng trưởng tài chính
• 4.2.3. Kết quả hồi quy Việt Nam
• 4.2.3.1. Kết quả nghiên cứu mô hình dạng cơ bản
• 4.2.3.2. Kết quả nghiên cứu mô hình kênh tỷ giá
• 4.2.3.3. Kết quả nghiên cứu mô hình kênh tài chính
• 4.2.3.4. Kết quả nghiên cứu mô hình kênh tổng cầu
• 4.2.3.5. Kết quả nghiên cứu mô hình kênh cân bằng danh mục đầu tư
• 4.2.3.6. Kết quả nghiên cứu mô hình kênh tăng trưởng tài chính
• 4.3. THẢO LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.3.1. Hiệu ứng tràn từ CSTT Hoa Kỳ đến nền kinh tế thực các quốc gia ASEAN(5)
• 4.3.2. Hiệu ứng tràn từ CSTT Hoa Kỳ đến thị trường tài chính các quốc gia ASEAN(5)
• 4.4. Kết luận chƣơng 4
• 5. CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH
• 5.1. MỘT SỐ HÀM Ý CHÍNH SÁCH
• 5.1.1. Đối với các quốc gia ASEAN
• 5.1.1.1. Về xây dựng chính sách lãi suất
• 5.1.1.2. Về xây dựng chính sách tỷ giá hối đoái
• 5.1.1.3. Về quản lý thị trường chứng khoán
• 5.1.1.4. Về quản lý xuất khẩu
• 5.1.1.5. Về quản lý dòng vốn
• 5.1.2. Đối với Việt Nam
• 5.1.2.1. Về ổn định tăng trưởng
• 5.1.2.2. Về điều hành lãi suất
• 5.1.2.3. Về điều hành tỷ giá hối đoái
• 5.1.2.4. Về quản lý thị trường chứng khoán
• 5.1.2.5. Về quản lý xuất khẩu
• 5.1.2.6. Về chính sách tín dụng
• 5.2. HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI VÀ HƢỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO
• CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu nghiên cứu

Luận án này tập trung vào việc phân tích hiệu ứng tràn của chính sách tiền tệ Mỹ đến thị trường ASEAN. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các nền kinh tế ngày càng gia tăng. Chính sách tiền tệ của một quốc gia có thể tạo ra tác động kinh tế mạnh mẽ đến các quốc gia khác, đặc biệt là trong khu vực ASEAN. Nghiên cứu này nhằm làm rõ các kênh dẫn truyền tải tác động từ chính sách tiền tệ Mỹ đến các quốc gia ASEAN, từ đó đưa ra những khuyến nghị chính sách phù hợp.

1.1 Tính cấp thiết của đề tài

Trong bối cảnh hiện nay, chính sách tiền tệ của Hoa Kỳ không chỉ ảnh hưởng đến nền kinh tế trong nước mà còn có tác động toàn cầu. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng hiệu ứng tràn từ chính sách tiền tệ Mỹ có thể dẫn đến sự biến động trên thị trường tài chính và kinh tế thực của các quốc gia ASEAN. Sự gia tăng đầu tư nước ngoài và tăng trưởng kinh tế của các quốc gia này có thể bị ảnh hưởng bởi các quyết định chính sách của Hoa Kỳ. Do đó, việc nghiên cứu hiệu ứng tràn này là cần thiết để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa các nền kinh tế trong bối cảnh toàn cầu hóa.

II. Cơ sở lý thuyết và tổng quan nghiên cứu

Chương này trình bày các lý thuyết liên quan đến chính sách tiền tệ và hiệu ứng tràn. Các mô hình như Mudell-Fleming và kỳ vọng tỷ giá hối đoái sẽ được phân tích để làm rõ cách thức mà chính sách tiền tệ Mỹ tác động đến thị trường ASEAN. Nghiên cứu cũng sẽ xem xét các kênh dẫn như kênh tỷ giá hối đoái, kênh tài chính, và kênh tổng cầu. Những lý thuyết này sẽ giúp xác định các yếu tố ảnh hưởng đến tác động kinh tế từ chính sách tiền tệ của Hoa Kỳ đến các quốc gia ASEAN.

2.1 Các lý thuyết liên quan

Các lý thuyết về hiệu ứng tràn từ chính sách tiền tệ đã được nghiên cứu rộng rãi. Mô hình Mudell-Fleming cho thấy rằng trong một nền kinh tế mở, chính sách tiền tệ có thể ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái và từ đó tác động đến xuất khẩu và nhập khẩu. Hơn nữa, lý thuyết ngang giá lãi suất (IRP) cho thấy rằng sự thay đổi trong lãi suất của Hoa Kỳ có thể dẫn đến sự thay đổi trong tỷ giá hối đoái của các quốc gia ASEAN. Những lý thuyết này cung cấp nền tảng cho việc phân tích tác động của chính sách tiền tệ Mỹ đến thị trường ASEAN.

III. Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận án này bao gồm việc phát triển các giả thuyết và xây dựng mô hình nghiên cứu. Mô hình VAR (Vector Auto Regression) sẽ được áp dụng để phân tích tác động của chính sách tiền tệ Mỹ đến thị trường ASEAN. Dữ liệu sẽ được thu thập từ các nguồn đáng tin cậy và phân tích thống kê sẽ được thực hiện để kiểm định các giả thuyết đã đề ra. Phương pháp này cho phép đánh giá chính xác hiệu ứng tràn từ chính sách tiền tệ đến các biến kinh tế quan trọng.

3.1 Phát triển giả thuyết

Giả thuyết nghiên cứu được xây dựng dựa trên các lý thuyết đã được đề cập. Các giả thuyết này sẽ kiểm tra mối quan hệ giữa chính sách tiền tệ Mỹ và các biến số kinh tế của các quốc gia ASEAN. Việc phát triển giả thuyết sẽ giúp xác định rõ ràng các kênh dẫn mà chính sách tiền tệ có thể tác động đến thị trường tài chính và kinh tế thực của các quốc gia này. Các giả thuyết này sẽ được kiểm định thông qua phân tích dữ liệu thực tế.

IV. Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy chính sách tiền tệ Mỹ có tác động tích cực đến thị trường tài chính và kinh tế thực của các quốc gia ASEAN. Cụ thể, khi Hoa Kỳ thực hiện nới lỏng tiền tệ, tỷ giá hối đoái của các quốc gia ASEAN có xu hướng giảm, dẫn đến tăng trưởng xuất khẩu. Hơn nữa, giá chứng khoán tại các quốc gia này cũng phản ứng tích cực với chính sách tiền tệ của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, sự phản ứng này không đồng nhất giữa các quốc gia trong khu vực, cho thấy sự khác biệt trong tác động kinh tế.

4.1 Hiệu ứng tràn từ CSTT Hoa Kỳ

Nghiên cứu chỉ ra rằng hiệu ứng tràn từ chính sách tiền tệ Mỹ đến thị trường ASEAN là rõ ràng. Các quốc gia như Việt Nam có mối quan hệ thương mại mạnh mẽ với Hoa Kỳ, do đó, phản ứng của nền kinh tế Việt Nam với chính sách tiền tệ của Hoa Kỳ là mạnh mẽ hơn so với các quốc gia khác trong khu vực. Điều này cho thấy rằng chính sách tiền tệ không chỉ ảnh hưởng đến thị trường tài chính mà còn có thể tác động đến tăng trưởng kinh tế thực tế của các quốc gia ASEAN.

V. Kết luận và hàm ý chính sách

Luận án kết luận rằng chính sách tiền tệ Mỹ có tác động sâu rộng đến thị trường ASEAN. Các quốc gia trong khu vực cần có những chính sách phù hợp để giảm thiểu tác động tiêu cực từ hiệu ứng tràn này. Việc xây dựng các chính sách tài chính và tiền tệ linh hoạt sẽ giúp các quốc gia ASEAN ứng phó tốt hơn với những biến động từ chính sách tiền tệ của Hoa Kỳ. Đồng thời, nghiên cứu cũng đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo để làm rõ hơn về tác động của chính sách tiền tệ đến các quốc gia đang phát triển.

5.1 Một số hàm ý chính sách

Các quốc gia ASEAN cần xây dựng các chính sách lãi suất và tỷ giá hối đoái linh hoạt để ứng phó với hiệu ứng tràn từ chính sách tiền tệ Mỹ. Việc quản lý thị trường chứng khoán và dòng vốn cũng cần được chú trọng để giảm thiểu rủi ro từ các cú sốc bên ngoài. Hơn nữa, các quốc gia cần tăng cường hợp tác kinh tế và tài chính trong khu vực để tạo ra một môi trường ổn định hơn trước những biến động từ chính sách tiền tệ toàn cầu.