Nghiên Cứu Đánh Giá Hư Hỏng Mặt Đường Bê Tông Xi Măng Trên Đường Tỉnh 522 (Bỉm Sơn - Phố Cát)

• Tác giả: Phạm Mạnh Hùng
• Người hướng dẫn: TS. Hoàng Tùng
• Trường học: Trường Đại Học Xây Dựng
• Chuyên ngành: Xây Dựng Đường Ô Tô Và Đường Thành Phố
• Đề tài: Đánh Giá Hư Hỏng Mặt Đường Bê Tông Xi Măng Trên Đường Tỉnh 522
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ kỹ thuật
• Năm xuất bản: 2012
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG I: NGHIÊN CỨU TỔNG QUAN MẶT ĐƯỜNG BTXM
• 1.1. Tổng quan về mặt đường BTXM
• 1.2. Phát triển mặt đường BTXM trên thế giới
• 1.3. Phát triển mặt đường BTXM tại Việt Nam
• 1.4. Phân loại và Ưu nhược điểm chung của mặt đường BTXM
• 1.5. Tình hình sử dụng mặt đường BTXM trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa
• 1.6. Một số loại hình hư hỏng của mặt đường BTXM
• 1.7. Hình ảnh một số loại hình hư hỏng thường gặp trên các tuyến đường BTXM thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa
• 1.8. Các nghiên cứu có liên quan đến đề tài
• 1.9. Kết luận chương I
• 2. CHƯƠNG II: XÂY DỰNG BÀI TOÁN THỰC NGHIỆM
• 2.1. Các chỉ tiêu đánh giá tình trạng đường
• 2.2. Chỉ tiêu cường độ (PSI)
• 2.3. Chỉ tiêu độ bằng phẳng (IRI)
• 2.4. Chỉ số phục vụ mặt đường (PSI)
• 2.5. Chỉ tiêu tình trạng mặt đường (PCI)
• 2.6. Chỉ số chất lượng mặt đường (PQI)
• 2.7. Xây dựng bài toán xác định chỉ số tình trạng mặt đường PCI tuyến đường tỉnh 522 từ Bỉm Sơn đi Phố Cát
• 2.8. Giới thiệu về Đường tỉnh 522 (Bỉm Sơn - Phố Cát)
• 2.9. Công tác tiến hành khảo sát và lấy số liệu
• 2.10. Cách đánh giá mức độ các dạng hư hỏng theo tiêu chuẩn ASTM D6433-07 của Mỹ
• 2.11. Cách đánh giá mức độ các dạng hư hỏng theo quy phạm JTJ 073.2001 của Trung Quốc (tài liệu do GS. Dương Học Hải, biên soạn)
• 2.12. Kết luận chương II
• 3. CHƯƠNG III: ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ KHẢO SÁT
• 3.1. Đánh giá các loại hình hư hỏng và mức độ hư hỏng trên tuyến đường tỉnh 522 (Bỉm Sơn - Phố Cát)
• 3.2. Phân nhóm các loại hình hư hỏng
• 3.3. Tính toán chỉ số tình trạng mặt đường PCI cho tuyến đường tỉnh 522 (Bỉm Sơn - Phố Cát)
• 3.4. Cơ sở lý thuyết tính toán chỉ số PCI theo tiêu chuẩn ASTM D 6433-07 của Mỹ
• 3.5. Cơ sở lý thuyết tính toán chỉ số PCI theo quy phạm JTJ 073.2001 của Trung Quốc (tài liệu do GS. Dương Học Hải, biên soạn)
• 3.6. Kết quả tính toán chỉ số PCI tuyến đường tỉnh 522 (Bỉm Sơn - Phố Cát)
• 3.7. Sơ bộ tìm hiểu nguyên nhân hư hỏng và một số giải pháp khắc phục hư hỏng mặt đường BTXM
• 3.8. Nguyên nhân hư hỏng và một số hư hỏng điển hình
• 3.9. Một số giải pháp khắc phục hư hỏng mặt đường BTXM
• 3.10. Kết luận chương III
• 4. CHƯƠNG IV: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Đánh Giá Hư Hỏng Mặt Đường BTXM Đường Tỉnh 522

Mặt đường bê tông xi măng (BTXM) đóng vai trò quan trọng trong mạng lưới giao thông. Nghiên cứu này tập trung vào đánh giá các loại hình hư hỏng điển hình trên đường tỉnh 522 (Bỉm Sơn - Phố Cát). Việc hiểu rõ các hư hỏng này giúp đưa ra các giải pháp duy tu, bảo dưỡng hiệu quả, kéo dài tuổi thọ công trình. Thực tế cho thấy, các tuyến đường BTXM khi đưa vào khai thác, sử dụng phát huy hiệu quả cao. Sau một thời gian đưa vào hoạt động, mặt đường vẫn ổn định, ma sát tốt, không bị biến dạng. Những đoạn đường sau khi bị ngâm trong nước do mưa lũ, không bị sạt lở, bong tróc, vì vậy chi phí duy tu, bảo dưỡng ít, mà vẫn bảo đảm an toàn giao thông cho phương tiện. Chính vì vậy, việc nghiên cứu, đánh giá hiện trạng mặt đường BTXM dùng cho hệ thống đường ở Thanh Hóa là yêu cầu hết sức cần thiết.

1.1. Lịch Sử Phát Triển Mặt Đường BTXM Toàn Cầu

Mặt đường BTXM ra đời từ cuối thế kỷ 19 và phát triển mạnh mẽ ở nhiều quốc gia trên thế giới. Các nước như Canada, Hoa Kỳ, Đức, và Trung Quốc có tỷ lệ sử dụng BTXM cao trong hệ thống giao thông. Theo thống kê, có những đoạn mặt đường BTXM sau khi xây dựng sau 50 năm mới phải tăng cường và thậm chí có đoạn tồn tại sau 78 năm sử dụng. Công nghệ xây dựng mặt đường BTXM ngày càng được cải tiến, với hệ thống tiêu chuẩn hoàn thiện và quy trình thi công hiện đại. Mặt đường BTXM có mặt trên tất cả các cấp đường giao thông đường bộ, từ địa phương, hệ thống tỉnh lộ, quốc lộ, từ đường có lưu lượng xe thấp đến đường phố, đường trục chính, đường cao tốc. Mặt đường BTXM cũng thường được sử dụng ở hầu hết các sân bay, bến cảng, các đường chuyên dụng và các bãi đỗ xe.

1.2. Tình Hình Ứng Dụng BTXM Tại Việt Nam Hiện Nay

Ở Việt Nam, việc sử dụng BTXM trong xây dựng đường giao thông ngày càng được chú trọng. Các dự án như Quốc lộ 1A, đường Hồ Chí Minh, và một số tuyến đường tỉnh đã sử dụng kết cấu BTXM. Tỷ lệ đường BTXM so với tổng chiều dài đường bộ vẫn còn thấp, nhưng có xu hướng tăng trong tương lai. Bộ GTVT đã định hướng phát triển mạnh mẽ kết cấu mặt đường BTXM, điều đó chứng tỏ sự phát triển phù hợp với xu hướng chung của đất nước. Việc nghiên cứu và đánh giá hiện trạng mặt đường BTXM dùng cho hệ thống đường ở Thanh Hóa là yêu cầu cần thiết, góp phần nâng cao chất lượng hạ tầng giao thông. Đề tài “Nghiên cứu đánh giá một số loại hình hư hỏng điển hình của mặt đường BTXM trên đường tỉnh 522 ( Bỉm Sơn - Phố Cát” mà tác giả đưa ra sẽ tập trung phân tích mặt đường BTXM trong giai đoạn khai thác sử dụng.

II. Thách Thức Các Loại Hư Hỏng Mặt Đường BTXM Tỉnh 522

Mặt đường BTXM, dù có nhiều ưu điểm, vẫn đối mặt với các vấn đề hư hỏng do nhiều yếu tố tác động. Các loại hư hỏng thường gặp bao gồm nứt, vỡ góc, bong tróc bề mặt, và hư hỏng mối nối. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình xuống cấp có thể là tải trọng giao thông lớn, điều kiện thời tiết khắc nghiệt, chất lượng thi công không đảm bảo, hoặc bảo trì không đúng cách. Vì vậy, việc nghiên cứu, đánh giá hiện trạng mặt đường BTXM dùng cho hệ thống đường ở Thanh Hóa là yêu cầu hết sức cần thiết.

2.1. Tổng Quan Các Loại Hư Hỏng Thường Gặp Nhất

Các loại hình hư hỏng điển hình của mặt đường BTXM bao gồm: nứt (dọc, ngang, chéo, nứt góc), vỡ góc tấm, bong tróc bề mặt, ổ gà, lún, trồi, xô dồn, hư hỏng mối nối, và các hư hỏng khác như thổi bùn, mài mòn. Mỗi loại hư hỏng có nguyên nhân và cơ chế hình thành khác nhau, đòi hỏi các biện pháp khắc phục riêng biệt. Việc nhận diện và phân loại chính xác các hư hỏng là bước quan trọng để có giải pháp sửa chữa hiệu quả.

2.2. Ảnh Hưởng Của Hư Hỏng Đến Chất Lượng Khai Thác

Hư hỏng mặt đường BTXM ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng khai thác, bao gồm giảm độ êm thuận khi xe lưu thông, tăng chi phí vận hành phương tiện, và gây mất an toàn giao thông. Các hư hỏng nặng có thể dẫn đến tai nạn, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết xấu. Ngoài ra, hư hỏng còn làm giảm tuổi thọ của mặt đường và tăng chi phí bảo trì, sửa chữa về lâu dài. Do đó, việc phát hiện sớm và xử lý kịp thời các hư hỏng là rất quan trọng.

III. Phương Pháp Đánh Giá Tình Trạng Mặt Đường BTXM Trên Tuyến 522

Việc đánh giá tình trạng mặt đường BTXM trên tuyến 522 cần một phương pháp tiếp cận có hệ thống, bao gồm khảo sát trực quan, đo đạc các chỉ số kỹ thuật, và phân tích dữ liệu. Các phương pháp đánh giá phổ biến bao gồm sử dụng các chỉ số như PCI (Pavement Condition Index), IRI (International Roughness Index), và các phương pháp đo độ võng bằng thiết bị FWD (Falling Weight Deflectometer).

3.1. Khảo Sát Trực Quan Và Thu Thập Dữ Liệu Hư Hỏng

Khảo sát trực quan là bước đầu tiên trong quá trình đánh giá. Cần quan sát và ghi lại tất cả các loại hư hỏng, mức độ hư hỏng, và vị trí của chúng trên mặt đường. Sử dụng các tiêu chuẩn và quy trình đánh giá hư hỏng (ví dụ: ASTM D6433) để đảm bảo tính khách quan và nhất quán trong quá trình thu thập dữ liệu. Phiếu khảo sát hư hỏng và mức độ hư hỏng mặt đường BTXM… Kết quả khảo sát của mẫu số 1.

3.2. Đo Đạc Chỉ Số Kỹ Thuật PCI IRI Và Độ Võng

Các chỉ số kỹ thuật như PCI, IRI, và độ võng cung cấp thông tin định lượng về tình trạng mặt đường. PCI đánh giá mức độ hư hỏng tổng thể của mặt đường, IRI đánh giá độ bằng phẳng, và độ võng phản ánh khả năng chịu tải của kết cấu áo đường. Sử dụng các thiết bị đo đạc chuyên dụng để thu thập dữ liệu chính xác. Thiết bị đo FWD. Mức độ hư hỏng chia bản (L, M, H). Mức độ hư hỏng nứt vùng D. Mức độ hư hỏng đứt gẫy (L, M, H)

3.3. Phân Tích Dữ Liệu Và Đánh Giá Tổng Thể

Sau khi thu thập dữ liệu, cần tiến hành phân tích để xác định mức độ hư hỏng, nguyên nhân gây hư hỏng, và ảnh hưởng của hư hỏng đến khả năng khai thác của tuyến đường. Sử dụng các phần mềm và công cụ phân tích thống kê để xử lý dữ liệu. Đưa ra kết luận về tình trạng mặt đường và đề xuất các giải pháp sửa chữa phù hợp.

IV. Ứng Dụng Đánh Giá Chi Tiết Hư Hỏng Trên Đường Tỉnh 522

Áp dụng phương pháp đánh giá đã trình bày để phân tích cụ thể tình trạng hư hỏng trên đường tỉnh 522 (Bỉm Sơn - Phố Cát). Thống kê và phân loại các loại hư hỏng, xác định mức độ hư hỏng, và tìm hiểu nguyên nhân gây hư hỏng. Kết quả phân tích sẽ là cơ sở để đề xuất các giải pháp sửa chữa và bảo trì phù hợp.

4.1. Thống Kê Và Phân Loại Hư Hỏng Trên Tuyến Đường

Thống kê số lượng và diện tích các loại hư hỏng trên tuyến đường, ví dụ: số lượng vết nứt, diện tích vỡ góc, diện tích bong tróc. Phân loại các hư hỏng theo mức độ (nhẹ, trung bình, nặng) và theo vị trí (trên mặt đường, tại mối nối). Đồ thị chỉ số PCI dọc tuyến đường Bỉm Sơn - Phố Cát. Biểu đồ mức độ hư hỏng tuyến đường Bỉm Sơn - Phố Cát.

4.2. Xác Định Mức Độ Hư Hỏng Và Ảnh Hưởng Đến PCI

Tính toán chỉ số PCI cho các đoạn đường khác nhau trên tuyến. Xác định các loại hư hỏng có ảnh hưởng lớn nhất đến chỉ số PCI. Phân tích mối quan hệ giữa mức độ hư hỏng và PCI để đánh giá mức độ nghiêm trọng của các hư hỏng. Chỉ số PCI và tình trạng mặt đường theo ASTM D 6433. Chỉ số PCI và tình trạng mặt đường theo JTJ 073.

4.3. Tìm Hiểu Nguyên Nhân Và Đề Xuất Giải Pháp

Dựa trên kết quả khảo sát và phân tích, tìm hiểu các nguyên nhân gây ra hư hỏng, ví dụ: tải trọng giao thông vượt quá khả năng chịu tải của mặt đường, chất lượng vật liệu không đảm bảo, hoặc công tác thi công không đúng quy trình. Đề xuất các giải pháp sửa chữa và bảo trì phù hợp, ví dụ: vá ổ gà, trám vết nứt, thay thế các tấm BTXM bị hư hỏng nặng.

V. Giải Pháp Đề Xuất Các Biện Pháp Sửa Chữa và Phòng Ngừa

Dựa trên kết quả đánh giá hư hỏng, cần đề xuất các biện pháp sửa chữa và phòng ngừa phù hợp để duy trì và nâng cao chất lượng mặt đường BTXM trên tuyến 522. Các biện pháp này cần đảm bảo tính hiệu quả kinh tế và kỹ thuật, đồng thời phù hợp với điều kiện thực tế của tuyến đường.

5.1. Các Biện Pháp Sửa Chữa Phổ Biến Cho Mặt Đường BTXM

Các biện pháp sửa chữa phổ biến bao gồm: vá ổ gà, trám vết nứt, thay thế tấm BTXM bị hư hỏng, sửa chữa mối nối, và tăng cường mặt đường bằng lớp phủ BTXM hoặc lớp phủ BTN. Lựa chọn biện pháp sửa chữa phù hợp tùy thuộc vào loại hư hỏng, mức độ hư hỏng, và điều kiện khai thác của tuyến đường.

5.2. Biện Pháp Phòng Ngừa Hư Hỏng Và Bảo Trì Định Kỳ

Các biện pháp phòng ngừa hư hỏng bao gồm: kiểm soát tải trọng xe, đảm bảo thoát nước tốt cho mặt đường, và thực hiện bảo trì định kỳ (ví dụ: trám vết nứt nhỏ). Bảo trì định kỳ giúp kéo dài tuổi thọ của mặt đường và giảm chi phí sửa chữa về lâu dài.

5.3. Đề Xuất Giải Pháp Cụ Thể Cho Tuyến Đường Tỉnh 522

Dựa trên kết quả đánh giá hư hỏng trên tuyến đường tỉnh 522, đề xuất các giải pháp sửa chữa và phòng ngừa cụ thể, ví dụ: vá ổ gà tại các vị trí hư hỏng nặng, trám các vết nứt để ngăn nước thấm vào kết cấu áo đường, và tăng cường công tác kiểm soát tải trọng xe để giảm thiểu hư hỏng do quá tải.

VI. Kết Luận Đánh Giá Hư Hỏng và Hướng Phát Triển Mặt Đường BTXM

Việc đánh giá hư hỏng mặt đường BTXM trên đường tỉnh 522 (Bỉm Sơn - Phố Cát) là cần thiết để đưa ra các giải pháp sửa chữa và bảo trì hợp lý, kéo dài tuổi thọ công trình. Nghiên cứu này cung cấp một cái nhìn tổng quan về các loại hư hỏng thường gặp, phương pháp đánh giá, và các biện pháp sửa chữa, phòng ngừa. Việc áp dụng các giải pháp này sẽ góp phần nâng cao chất lượng hạ tầng giao thông và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Cải thiện cơ sở hạ tầng GTVT là một ưu tiên của tỉnh nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế xã hội, giảm đói nghèo, tăng cường ổn định chính trị, đảm bảo an ninh Quốc phòng.

6.1. Tóm Tắt Kết Quả Nghiên Cứu Và Đánh Giá

Nghiên cứu đã xác định được các loại hư hỏng chủ yếu trên tuyến đường 522, đánh giá mức độ hư hỏng, và tìm hiểu nguyên nhân gây hư hỏng. Kết quả đánh giá cho thấy cần có các biện pháp sửa chữa và bảo trì để duy trì chất lượng mặt đường.

6.2. Hướng Phát Triển Và Nghiên Cứu Tiếp Theo

Hướng phát triển tiếp theo có thể tập trung vào việc nghiên cứu các vật liệu BTXM mới có khả năng chịu tải và chống chịu thời tiết tốt hơn. Đồng thời, cần nghiên cứu các công nghệ sửa chữa tiên tiến để nâng cao hiệu quả và giảm chi phí sửa chữa. Ngoài ra, việc xây dựng hệ thống quản lý mặt đường (PMS) sẽ giúp theo dõi tình trạng mặt đường và lập kế hoạch bảo trì hiệu quả.

Tổng quan nghiên cứu

Mặt đường bê tông xi măng (BTXM) là một trong hai loại hình mặt đường chính được sử dụng rộng rãi trên thế giới, đặc biệt tại các quốc gia phát triển như Canada, Đức, Trung Quốc với tỷ lệ mặt đường BTXM chiếm từ 4% đến 67% tổng chiều dài mạng lưới giao thông. Tại Việt Nam, mặt đường BTXM đã được ứng dụng từ những năm 1980, tuy nhiên tỷ lệ sử dụng còn thấp, khoảng 2,5% tổng chiều dài đường bộ và 5% đường quốc lộ. Tỉnh Thanh Hóa có mạng lưới giao thông đường bộ dài hơn 20.000 km, trong đó đường tỉnh lộ chiếm gần 1.000 km, với một số đoạn sử dụng mặt đường BTXM, tiêu biểu là tuyến đường tỉnh 522 (Bỉm Sơn - Phố Cát) dài 16 km, trong đó 4 km mặt đường BTXM được xây dựng từ năm 1986.

Nghiên cứu tập trung đánh giá các loại hình hư hỏng điển hình của mặt đường BTXM trên tuyến đường tỉnh 522 nhằm phân nhóm, thống kê mức độ hư hỏng và tìm hiểu nguyên nhân để đề xuất giải pháp khắc phục phù hợp. Mục tiêu cụ thể là khảo sát thực địa, thu thập số liệu về các dạng hư hỏng như nứt, vỡ góc, chia bản, phun vật liệu dưới lớp móng, chênh cao làn/vai đường, từ đó tính toán chỉ số tình trạng mặt đường PCI theo tiêu chuẩn ASTM D6433-07 và quy phạm JTJ 073.2001. Phạm vi nghiên cứu tập trung trên đoạn 4 km mặt đường BTXM của tỉnh 522, với thời gian khảo sát và phân tích trong năm 2012.

Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho công tác quản lý, bảo trì và nâng cấp mặt đường BTXM tại Thanh Hóa, góp phần nâng cao chất lượng hạ tầng giao thông, giảm chi phí duy tu bảo dưỡng và đảm bảo an toàn giao thông. Kết quả nghiên cứu cũng hỗ trợ định hướng phát triển mạng lưới giao thông tỉnh theo xu hướng sử dụng mặt đường BTXM phù hợp với điều kiện tải trọng và khí hậu địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính để đánh giá tình trạng mặt đường BTXM:

1. Chỉ số tình trạng mặt đường PCI (Pavement Condition Index) theo tiêu chuẩn ASTM D6433-07 của Mỹ: Đây là chỉ số tổng hợp đánh giá mức độ hư hỏng của mặt đường dựa trên việc khảo sát các dạng hư hỏng điển hình, tính toán điểm trừ cho từng loại hư hỏng và tổng hợp thành chỉ số từ 0 đến 100, phản ánh chất lượng hiện trạng mặt đường.

2. Quy phạm JTJ 073.2001 của Trung Quốc do GS. Dương Học Hải biên soạn: Đây là bộ tiêu chuẩn kỹ thuật đánh giá mặt đường BTXM, trong đó có hệ số Aij và Bij dùng để xác định mức độ ảnh hưởng của từng loại hư hỏng đến chất lượng mặt đường, phù hợp với điều kiện khí hậu và tải trọng tại khu vực châu Á.

Các khái niệm chính được sử dụng bao gồm:

• Hư hỏng Blowup/Xoắn: vỡ do uốn dọc tại mối nối do giãn nở không đủ.
• Vỡ góc và nứt vỡ góc: hư hỏng tại góc tấm bê tông do tải trọng lặp và ứng suất.
• Chia bản: tấm bê tông bị nứt thành nhiều miếng nhỏ do quá tải hoặc mất gối đỡ.
• Phun vật liệu dưới lớp móng: hiện tượng xói mòn lớp móng dưới tấm bê tông do tải trọng và nước.
• Chênh cao làn/vai đường: sai khác độ cao giữa làn xe và vai đường gây mất an toàn.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính được thu thập từ khảo sát thực địa trên tuyến đường tỉnh 522 đoạn Bỉm Sơn - Phố Cát dài 4 km, nơi có mặt đường BTXM được xây dựng từ năm 1986. Khảo sát bao gồm ghi nhận các loại hình hư hỏng, mức độ và mật độ xuất hiện của từng loại hư hỏng theo tiêu chuẩn ASTM D6433-07 và quy phạm JTJ 073.2001.

Cỡ mẫu khảo sát gồm toàn bộ các tấm bê tông trên đoạn đường 4 km, với kích thước tấm trung bình 3,5 × 4 m² và độ dày 22 cm. Phương pháp chọn mẫu là khảo sát toàn bộ mặt đường để đảm bảo tính đại diện và chính xác trong đánh giá.

Phân tích dữ liệu sử dụng phương pháp định lượng, tính toán chỉ số PCI dựa trên điểm trừ của từng loại hư hỏng, đồng thời so sánh với các tiêu chuẩn quốc tế để đánh giá mức độ xuống cấp. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong năm 2012, bao gồm giai đoạn khảo sát thực địa, xử lý số liệu và phân tích kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Phân loại và mật độ hư hỏng: Trên đoạn đường BTXM 4 km, có 12 loại hình hư hỏng điển hình được ghi nhận, trong đó phổ biến nhất là hư hỏng dạng chia bản chiếm khoảng 30% tổng số hư hỏng, tiếp theo là vỡ góc (20%), nứt thẳng dọc tấm (15%) và phun vật liệu dưới lớp móng (10%).

2. Mức độ hư hỏng: Chỉ số PCI trung bình của đoạn đường là khoảng 55, thuộc mức trung bình đến kém, cho thấy mặt đường đã xuống cấp nghiêm trọng sau hơn 25 năm sử dụng. So với tiêu chuẩn ASTM, chỉ số PCI dưới 60 yêu cầu phải bảo dưỡng hoặc sửa chữa ngay.

3. Nguyên nhân hư hỏng: Nguyên nhân chính bao gồm tải trọng xe vượt quá thiết kế ban đầu, mất gối đỡ do xói mòn lớp móng, hiện tượng phun vật liệu dưới lớp móng, và ảnh hưởng của điều kiện khí hậu như mưa lũ gây ngập úng. Ngoài ra, các khe nối chưa được xử lý tốt cũng làm tăng nguy cơ hư hỏng tại các vị trí mối nối.

4. So sánh với các nghiên cứu khác: Kết quả tương tự với các nghiên cứu tại Trung Quốc và một số tỉnh khác ở Việt Nam, cho thấy mặt đường BTXM có tuổi thọ thực tế khoảng 20-30 năm nếu được bảo dưỡng đúng cách. Tuy nhiên, việc thiếu đồng bộ trong công tác duy tu bảo dưỡng làm giảm tuổi thọ mặt đường.

Thảo luận kết quả

Kết quả khảo sát cho thấy mặt đường BTXM trên tuyến tỉnh 522 đã xuất hiện nhiều dạng hư hỏng phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng khai thác và an toàn giao thông. Biểu đồ phân bố chỉ số PCI dọc tuyến đường minh họa rõ sự phân bố không đồng đều của các điểm hư hỏng, tập trung nhiều tại các vị trí mối nối và đoạn có tải trọng xe lớn.

Nguyên nhân chủ yếu là do thiết kế mặt đường chưa tính toán đầy đủ tải trọng hiện tại, cùng với điều kiện thi công và bảo dưỡng chưa đạt yêu cầu kỹ thuật. So với các tiêu chuẩn quốc tế, việc áp dụng chỉ số PCI và quy phạm JTJ giúp đánh giá chính xác hơn tình trạng mặt đường, từ đó đề xuất các biện pháp bảo trì phù hợp.

Ý nghĩa của nghiên cứu là cung cấp dữ liệu thực tế và phương pháp đánh giá khoa học, giúp các cơ quan quản lý giao thông tỉnh Thanh Hóa có cơ sở để lập kế hoạch duy tu, sửa chữa và nâng cấp mặt đường BTXM hiệu quả, kéo dài tuổi thọ công trình và giảm chi phí vận hành.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường công tác duy tu, bảo dưỡng định kỳ: Thực hiện kiểm tra và sửa chữa các vị trí hư hỏng nhỏ ngay khi phát hiện để tránh lan rộng, nhằm nâng cao chỉ số PCI lên trên 70 trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện là Sở Giao thông Vận tải Thanh Hóa phối hợp với các đơn vị quản lý đường bộ.

2. Cải thiện thiết kế và thi công mặt đường BTXM mới: Áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật hiện đại, tăng cường xử lý mối nối và lớp móng để giảm hiện tượng phun vật liệu và chia bản. Thời gian áp dụng cho các dự án mới trong 3-5 năm tới, do các nhà thầu và tư vấn thiết kế chịu trách nhiệm.

3. Đào tạo nâng cao năng lực quản lý và kỹ thuật cho cán bộ: Tổ chức các khóa đào tạo về đánh giá tình trạng mặt đường và công nghệ bảo dưỡng BTXM cho cán bộ kỹ thuật trong tỉnh, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và vận hành. Thời gian thực hiện trong 1-2 năm, do trường Đại học Xây dựng và Sở GTVT phối hợp tổ chức.

4. Xây dựng hệ thống giám sát và đánh giá thường xuyên: Thiết lập hệ thống thu thập dữ liệu hiện trạng mặt đường định kỳ, sử dụng thiết bị đo hiện đại như FWD và thiết bị đo độ bằng phẳng IRI để theo dõi chỉ số PCI và các chỉ tiêu kỹ thuật khác. Chủ thể thực hiện là Sở GTVT Thanh Hóa, triển khai trong vòng 3 năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cơ quan quản lý giao thông vận tải tỉnh Thanh Hóa: Sử dụng kết quả nghiên cứu để lập kế hoạch bảo trì, sửa chữa và nâng cấp mạng lưới đường bộ, đặc biệt các tuyến đường BTXM nhằm nâng cao chất lượng và tuổi thọ công trình.

2. Các nhà thầu xây dựng và tư vấn thiết kế: Áp dụng các tiêu chuẩn đánh giá và phân tích hư hỏng mặt đường BTXM để cải tiến công nghệ thi công, thiết kế mặt đường phù hợp với điều kiện thực tế và tải trọng khai thác.

3. Các trường đại học và viện nghiên cứu chuyên ngành xây dựng đường bộ: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, khung lý thuyết và kết quả khảo sát thực tế để phát triển các đề tài nghiên cứu tiếp theo, nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học.

4. Các đơn vị quản lý bảo trì đường bộ: Áp dụng các chỉ tiêu đánh giá tình trạng mặt đường và các giải pháp bảo dưỡng đề xuất để nâng cao hiệu quả công tác duy tu, giảm chi phí vận hành và đảm bảo an toàn giao thông.

Câu hỏi thường gặp

1. Chỉ số PCI là gì và tại sao quan trọng trong đánh giá mặt đường BTXM?
   Chỉ số PCI (Pavement Condition Index) là thước đo tổng hợp phản ánh tình trạng hư hỏng của mặt đường, giúp xác định mức độ xuống cấp và ưu tiên bảo trì. Ví dụ, PCI dưới 60 thường yêu cầu sửa chữa ngay để tránh hư hỏng lan rộng.

2. Nguyên nhân chính gây hư hỏng mặt đường BTXM trên tuyến tỉnh 522 là gì?
   Nguyên nhân chủ yếu là tải trọng xe vượt quá thiết kế, mất gối đỡ do xói mòn lớp móng, và ảnh hưởng của điều kiện khí hậu như mưa lũ. Ngoài ra, khe nối chưa được xử lý tốt cũng làm tăng nguy cơ hư hỏng.

3. Phương pháp khảo sát thực địa được sử dụng như thế nào?
   Khảo sát toàn bộ đoạn 4 km mặt đường BTXM, ghi nhận các loại hư hỏng và mức độ theo tiêu chuẩn ASTM D6433-07 và quy phạm JTJ 073.2001, đảm bảo tính đại diện và chính xác trong đánh giá.

4. Làm thế nào để cải thiện tuổi thọ mặt đường BTXM?
   Tăng cường duy tu bảo dưỡng định kỳ, cải tiến thiết kế và thi công, xử lý tốt các khe nối, và áp dụng công nghệ giám sát hiện đại giúp kéo dài tuổi thọ mặt đường BTXM.

5. Tại sao mặt đường BTXM có chi phí duy tu bảo dưỡng thấp hơn so với mặt đường bê tông nhựa?
   Mặt đường BTXM có tuổi thọ cao, cường độ ổn định và khả năng chống bào mòn tốt, nên chi phí duy tu bảo dưỡng định kỳ thấp hơn khoảng 20-25% so với mặt đường bê tông nhựa, giúp tiết kiệm chi phí vận hành trong vòng đời công trình.

Kết luận

• Mặt đường BTXM trên tuyến tỉnh 522 (Bỉm Sơn - Phố Cát) đã xuất hiện nhiều dạng hư hỏng điển hình với chỉ số PCI trung bình khoảng 55, phản ánh tình trạng xuống cấp nghiêm trọng sau hơn 25 năm sử dụng.
• Các loại hư hỏng phổ biến gồm chia bản, vỡ góc, nứt thẳng dọc tấm và phun vật liệu dưới lớp móng, nguyên nhân chủ yếu do tải trọng vượt thiết kế và điều kiện môi trường.
• Việc áp dụng chỉ số PCI và quy phạm JTJ 073.2001 giúp đánh giá chính xác tình trạng mặt đường, làm cơ sở khoa học cho công tác quản lý và bảo trì.
• Đề xuất các giải pháp bao gồm tăng cường duy tu bảo dưỡng, cải tiến thiết kế thi công, đào tạo cán bộ kỹ thuật và xây dựng hệ thống giám sát hiện đại.
• Nghiên cứu góp phần nâng cao hiệu quả quản lý mạng lưới giao thông tỉnh Thanh Hóa, đồng thời làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo về mặt đường BTXM tại Việt Nam.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan quản lý và đơn vị thi công cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá định kỳ để đảm bảo chất lượng và tuổi thọ mặt đường BTXM.