Đặc điểm hình ảnh nội soi ánh sáng dải tần hẹp và mô bệnh học ở bệnh nhân ung thư dạ dày sớm tại Bắc Kạn và Thái Nguyên

• Tác giả: Hoàng Thị Định
• Người hướng dẫn: PGS.TS Dương Hồng Thái
• Trường học: Trường Đại học Y Dược - Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Nội khoa
• Đề tài: Đặc Điểm Hình Ảnh Nội Soi Ánh Sáng Dải Tần Hẹp Và Mô Bệnh Học Ở Bệnh Nhân Ung Thư Dạ Dày Sớm Tại Bắc Kạn Và Thái Nguyên
• Loại tài liệu: Luận văn bác sỹ chuyên khoa II
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Giải phẫu và mô học của dạ dày
• 1.2. Khái niệm ung thƣ dạ dày sớm
• 1.3. Dịch tế học ung thƣ dạ dày giai đoạn sớm
• 1.4. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
• 1.5. Xếp loại giai đoạn và chẩn đoán ung thƣ dạ dày và ung thƣ dạ dày sớm
• 1.6. Đặc điểm lâm sàng, hình ảnh nội soi ở bệnh nhân ung thƣ dạ dày sớm liên quan với kết quả mô bệnh học
• 1.7. Một số nghiên cứu về UTDD sớm
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tƣợng nghiên cứu
• 2.2. Thời gian, địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu
• 2.4. Chỉ tiêu nghiên cứu
• 2.5. Phƣơng pháp, kỹ thuật thu thập số liệu và tiêu chuẩn đánh giá
• 2.6. Phƣơng pháp xử lý số liệu
• 2.7. Đạo đức nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung của nhóm đối tƣợng nghiên cứu
• 3.2. Đặc điểm lâm sàng, hình ảnh nội soi NBI và mô bệnh học UTDD sớm. Mối liên quan giữa kết quả mô bệnh học với đặc điểm lâm sàng, hình ảnh nội soi ở bệnh nhân ung thƣ dạ dày sớm
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH
• DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

I. Ung thư dạ dày sớm Tổng quan và tầm quan trọng NBI 55 ký tự

Ung thư dạ dày (UTDD) là một vấn đề sức khỏe toàn cầu, đứng thứ 5 về tỷ lệ mắc và thứ 4 về nguyên nhân gây tử vong trên thế giới. Tại Việt Nam, UTDD đứng thứ ba trong các bệnh ung thư. Phát hiện UTDD ở giai đoạn sớm có ý nghĩa sống còn, giúp cải thiện đáng kể tiên lượng và chất lượng sống cho bệnh nhân. Tỷ lệ sống sau 5 năm ở bệnh nhân UTDD sớm có thể đạt 85-100%, so với chỉ 5-20% ở giai đoạn tiến triển. Việc chẩn đoán sớm các tổn thương tiền ung thư và ung thư giai đoạn chưa di căn là chìa khóa để điều trị hiệu quả. Do đó, nghiên cứu về các phương pháp chẩn đoán sớm như nội soi ánh sáng dải tần hẹp (NBI) và mô bệnh học ung thư dạ dày có vai trò vô cùng quan trọng.

1.1. UTDD sớm Định nghĩa và các giai đoạn phát triển

Ung thư dạ dày sớm được định nghĩa là ung thư chỉ giới hạn ở lớp niêm mạc hoặc dưới niêm mạc, với nguy cơ di căn rất thấp. Hiệp hội Nội soi Tiêu hóa Nhật Bản đã phân loại UTDD sớm thành 3 týp dựa trên hình ảnh nội soi: týp 0-I (tổn thương lồi), týp 0-II (tổn thương phẳng), và týp 0-III (tổn thương loét). Việc phân loại này giúp các bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp cho từng trường hợp cụ thể. Tỷ lệ sống sót sau 5 năm của bệnh nhân UTDD sớm cao hơn nhiều so với bệnh nhân UTDD giai đoạn muộn.

1.2. Vai trò của nội soi NBI trong chẩn đoán UTDD sớm

Nội soi ánh sáng dải tần hẹp (NBI) là một công nghệ hình ảnh nội soi tiên tiến, giúp tăng khả năng và độ chính xác trong chẩn đoán UTDD sớm. NBI giúp quan sát rõ hơn vi cấu trúc bề mặt và mạch máu của niêm mạc dạ dày, từ đó phân biệt được các tổn thương ung thư nhỏ và viêm dạ dày thông thường. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh vai trò của NBI trong việc phát hiện các tổn thương ung thư kích thước nhỏ (< 2cm), đặc biệt là các tổn thương ung thư sớm. Theo nhiều nghiên cứu, độ nhạy NBI và độ đặc hiệu NBI đều > 95%.

II. Thách thức Phát hiện sớm ung thư dạ dày tại Bắc Kạn Thái Nguyên 58 ký tự

Mặc dù ung thư dạ dày sớm đã được quan tâm nhiều hơn tại Việt Nam trong những năm gần đây, tỷ lệ phát hiện vẫn còn rất thấp, chỉ xấp xỉ 10%. Điều này cho thấy việc chẩn đoán sớm UTDD còn gặp nhiều khó khăn, và các nghiên cứu về UTDD sớm còn hạn chế. Nghiên cứu này tập trung vào hai tỉnh Bắc Kạn và Thái Nguyên, nơi mà việc tiếp cận các công nghệ chẩn đoán hiện đại có thể còn hạn chế hơn so với các thành phố lớn. Vì vậy, việc đánh giá hiệu quả của nội soi ánh sáng dải tần hẹp và mô bệnh học trong chẩn đoán UTDD sớm tại hai tỉnh này là vô cùng cần thiết để cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe cho người dân.

2.1. Hạn chế trong tiếp cận chẩn đoán UTDD sớm tại địa phương

Việc thiếu hụt các trang thiết bị hiện đại và đội ngũ y tế được đào tạo chuyên sâu về nội soi NBI và mô bệnh học ung thư dạ dày có thể là một rào cản lớn trong việc chẩn đoán sớm UTDD tại Bắc Kạn và Thái Nguyên. Ngoài ra, nhận thức của người dân về tầm quan trọng của việc tầm soát ung thư cũng cần được nâng cao. Việc thiếu thông tin về các triệu chứng ban đầu của UTDD và các phương pháp chẩn đoán có thể dẫn đến việc bệnh nhân đến khám muộn, khi bệnh đã tiến triển sang giai đoạn muộn. Nghiên cứu về nghiên cứu ung thư dạ dày sớm tại Việt Nam là cần thiết.

2.2. Tỷ lệ phát hiện UTDD sớm thấp Nguyên nhân và giải pháp

Nhiều yếu tố có thể góp phần vào tỷ lệ phát hiện UTDD sớm thấp tại Bắc Kạn và Thái Nguyên, bao gồm sự thiếu hụt các chương trình tầm soát ung thư, chi phí chẩn đoán cao, và sự e ngại của người dân khi đi khám bệnh. Để cải thiện tình hình, cần có các giải pháp đồng bộ, bao gồm tăng cường đầu tư vào cơ sở vật chất và đào tạo nhân lực, triển khai các chương trình tầm soát ung thư cộng đồng, và nâng cao nhận thức của người dân về UTDD và các phương pháp chẩn đoán sớm.

III. Cách đánh giá hình ảnh nội soi NBI và mô bệnh học UTDD 59 ký tự

Để chẩn đoán UTDD sớm, việc đánh giá chính xác hình ảnh nội soi NBI và kết quả mô bệnh học ung thư dạ dày là vô cùng quan trọng. Nội soi NBI giúp quan sát các đặc điểm vi mạch và bề mặt niêm mạc, từ đó phân biệt các tổn thương lành tính và ác tính. Kết quả mô bệnh học cung cấp thông tin về loại tế bào ung thư, mức độ biệt hóa, và sự xâm lấn của ung thư. Sự kết hợp giữa hai phương pháp này giúp đưa ra chẩn đoán chính xác và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

3.1. Tiêu chuẩn đánh giá hình ảnh nội soi ánh sáng dải tần hẹp NBI

Các tiêu chuẩn để đánh giá hình ảnh nội soi ánh sáng dải tần hẹp (NBI) bao gồm hình dạng tổn thương, ranh giới tổn thương, cấu trúc vi mạch, và cấu trúc bề mặt niêm mạc. Các tổn thương ung thư thường có hình dạng bất thường, ranh giới không rõ ràng, cấu trúc vi mạch không đều, và cấu trúc bề mặt bị phá hủy. Việc sử dụng các hệ thống phân loại như phân loại NICE (Narrow-band Imaging International Colorectal Endoscopic) có thể giúp các bác sĩ tiêu chuẩn hóa việc đánh giá hình ảnh NBI. Cần chú ý đặc điểm hình ảnh nội soi.

3.2. Phân tích mô bệnh học Xác định loại và mức độ UTDD sớm

Việc phân tích mô bệnh học giúp xác định loại tế bào ung thư (ví dụ: ung thư biểu mô tuyến), mức độ biệt hóa (ví dụ: biệt hóa tốt, biệt hóa vừa, biệt hóa kém), và sự xâm lấn của ung thư (ví dụ: xâm lấn lớp niêm mạc, xâm lấn lớp dưới niêm mạc). Các thông tin này có vai trò quan trọng trong việc quyết định phương pháp điều trị và tiên lượng bệnh. Ngoài ra, việc đánh giá các dấu ấn sinh học như Ki-67 và p53 cũng có thể cung cấp thêm thông tin về mức độ ác tính của ung thư. Xem xét các loại ung thư dạ dày sớm.

IV. Phân tích dữ liệu Đặc điểm NBI và mô bệnh học tại Bắc Kạn TN 57 ký tự

Nghiên cứu này thu thập dữ liệu lâm sàng, hình ảnh nội soi NBI, và kết quả mô bệnh học của bệnh nhân ung thư dạ dày sớm tại một số bệnh viện ở Bắc Kạn và Thái Nguyên. Dữ liệu này được phân tích để mô tả đặc điểm lâm sàng, hình ảnh nội soi, và mô bệnh học của bệnh nhân UTDD sớm tại hai tỉnh này. Mục tiêu là xác định mối liên quan giữa kết quả mô bệnh học và đặc điểm lâm sàng, hình ảnh nội soi, từ đó cải thiện khả năng chẩn đoán sớm UTDD.

4.1. Đặc điểm lâm sàng bệnh nhân UTDD sớm tại Bắc Kạn Thái Nguyên

Các đặc điểm lâm sàng được thu thập bao gồm tuổi, giới tính, tiền sử gia đình, yếu tố nguy cơ (ví dụ: hút thuốc, uống rượu, nhiễm Helicobacter pylori), và các triệu chứng cơ năng (ví dụ: đau bụng, khó tiêu, sụt cân). Phân tích dữ liệu này giúp xác định các yếu tố nguy cơ và triệu chứng liên quan đến UTDD sớm tại Bắc Kạn và Thái Nguyên. Thông tin này có thể được sử dụng để xây dựng các chương trình tầm soát ung thư hiệu quả.

4.2. So sánh hình ảnh nội soi NBI và kết quả mô bệnh học

Nghiên cứu so sánh hình ảnh nội soi NBI và kết quả mô bệnh học của bệnh nhân UTDD sớm. So sánh so sánh NBI và mô bệnh học ở Bắc Kạn và Thái Nguyên nhằm đánh giá độ nhạy và độ đặc hiệu của NBI trong chẩn đoán UTDD sớm tại Bắc Kạn và Thái Nguyên. Kết quả so sánh giúp xác định mức độ phù hợp giữa hình ảnh NBI và kết quả mô bệnh học, từ đó cải thiện độ chính xác của chẩn đoán.

4.3. Mối liên quan giữa đặc điểm lâm sàng và kết quả mô bệnh học

Phân tích mối liên quan giữa đặc điểm lâm sàng (ví dụ: tuổi, giới tính, tiền sử) và kết quả mô bệnh học (ví dụ: loại tế bào, mức độ biệt hóa) để xác định các yếu tố tiên lượng của UTDD sớm. Các yếu tố tiên lượng này có thể được sử dụng để đánh giá nguy cơ tái phát và di căn của UTDD, từ đó lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Cần chú ý đến liên quan giữa hình ảnh nội soi và kết quả mô bệnh học

V. Ứng dụng Nâng cao chẩn đoán UTDD sớm tại Bắc Kạn TN 56 ký tự

Kết quả nghiên cứu này có thể được sử dụng để nâng cao chất lượng chẩn đoán ung thư dạ dày sớm tại Bắc Kạn và Thái Nguyên. Thông tin về đặc điểm lâm sàng, hình ảnh nội soi, và mô bệnh học của bệnh nhân UTDD sớm giúp các bác sĩ nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh. Kết quả so sánh giữa NBI và mô bệnh học giúp đánh giá hiệu quả của NBI trong chẩn đoán UTDD sớm, từ đó đưa ra các khuyến cáo về việc sử dụng NBI trong thực hành lâm sàng.

5.1. Xây dựng phác đồ chẩn đoán UTDD sớm dựa trên NBI và MBH

Dựa trên kết quả nghiên cứu, một phác đồ chẩn đoán UTDD sớm có thể được xây dựng, kết hợp giữa nội soi ánh sáng dải tần hẹp và mô bệnh học. Phác đồ này giúp các bác sĩ thực hiện chẩn đoán UTDD sớm một cách hệ thống và hiệu quả. Phác đồ cần được điều chỉnh phù hợp với điều kiện thực tế tại Bắc Kạn và Thái Nguyên.

5.2. Đào tạo bác sĩ về kỹ thuật NBI và phân tích mô bệnh học

Để nâng cao chất lượng chẩn đoán UTDD sớm, cần có các chương trình đào tạo cho các bác sĩ về kỹ thuật nội soi NBI và phân tích mô bệnh học. Các chương trình đào tạo này cần được thiết kế phù hợp với trình độ và kinh nghiệm của các bác sĩ. Việc đào tạo liên tục giúp các bác sĩ cập nhật kiến thức và kỹ năng mới nhất trong chẩn đoán UTDD sớm.

VI. Tương lai Nghiên cứu UTDD sớm và NBI tại Việt Nam 54 ký tự

Nghiên cứu về đặc điểm hình ảnh nội soi ánh sáng dải tần hẹp và mô bệnh học ở bệnh nhân ung thư dạ dày sớm tại Bắc Kạn và Thái Nguyên là một bước tiến quan trọng trong việc cải thiện chất lượng chẩn đoán và điều trị UTDD tại Việt Nam. Các nghiên cứu tiếp theo cần tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các phương pháp điều trị mới cho UTDD sớm, cũng như tìm kiếm các dấu ấn sinh học mới để chẩn đoán và tiên lượng bệnh.

6.1. Nghiên cứu đa trung tâm về UTDD sớm tại các tỉnh thành khác

Để có được bức tranh toàn diện về UTDD sớm tại Việt Nam, cần có các nghiên cứu đa trung tâm tại các tỉnh thành khác nhau. Các nghiên cứu này giúp xác định sự khác biệt về đặc điểm lâm sàng, hình ảnh nội soi, và mô bệnh học của UTDD sớm giữa các vùng miền. Kết quả của các nghiên cứu đa trung tâm giúp xây dựng các chương trình tầm soát và điều trị UTDD phù hợp với từng địa phương.

6.2. Phát triển các công nghệ chẩn đoán UTDD sớm mới

Ngoài nội soi ánh sáng dải tần hẹp, cần phát triển các công nghệ chẩn đoán UTDD sớm mới, như nội soi phóng đại, nội soi nhuộm màu, và siêu âm nội soi. Các công nghệ này giúp tăng độ chính xác của chẩn đoán và giảm số lượng sinh thiết không cần thiết. Việc phát triển các dấu ấn sinh học mới cũng có thể giúp chẩn đoán UTDD sớm một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Tổng quan nghiên cứu

Ung thư dạ dày (UTDD) là một trong những bệnh lý ác tính phổ biến, đứng thứ 5 về tỷ lệ mắc và thứ 4 về nguyên nhân tử vong trên toàn cầu. Tại Việt Nam, UTDD đứng thứ ba trong nhóm bệnh ung thư, với tỷ lệ phát hiện sớm còn rất thấp, chỉ khoảng 10%. Tiên lượng bệnh phụ thuộc chủ yếu vào giai đoạn phát hiện, trong đó tỷ lệ sống sau 5 năm của bệnh nhân UTDD sớm đạt từ 85% đến 100%, trong khi giai đoạn tiến triển chỉ khoảng 5-20%. Do đó, việc phát hiện và chẩn đoán UTDD sớm có ý nghĩa quan trọng trong nâng cao hiệu quả điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

Nội soi ánh sáng dải tần hẹp (Narrow Band Imaging - NBI) là công nghệ nội soi tiên tiến giúp tăng khả năng phát hiện tổn thương ung thư dạ dày sớm với độ nhạy và độ đặc hiệu trên 95%. NBI cho phép quan sát chi tiết cấu trúc bề mặt niêm mạc và hệ thống mạch máu, giúp phân biệt tổn thương ung thư nhỏ và viêm dạ dày đơn thuần mà nội soi thông thường khó nhận biết. Tại Việt Nam, nghiên cứu về UTDD sớm còn hạn chế, đặc biệt là ứng dụng NBI trong chẩn đoán và đánh giá mô bệnh học.

Luận văn này tập trung nghiên cứu đặc điểm hình ảnh nội soi ánh sáng dải tần hẹp và mô bệnh học ở bệnh nhân UTDD sớm tại các bệnh viện ở Bắc Kạn và Thái Nguyên trong khoảng thời gian từ tháng 10/2021 đến tháng 10/2022. Mục tiêu chính là mô tả đặc điểm lâm sàng, hình ảnh nội soi NBI và kết quả mô bệnh học, đồng thời phân tích mối liên quan giữa các yếu tố này nhằm nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị UTDD sớm tại khu vực nghiên cứu.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Khái niệm ung thư dạ dày sớm (UTDD sớm): Được định nghĩa là ung thư biểu mô giới hạn ở lớp niêm mạc hoặc dưới niêm mạc, chưa xâm lấn lớp cơ, có hoặc không có di căn hạch vùng. Theo WHO 2010, UTDD sớm là khối u xâm lấn tới lớp niêm mạc hoặc dưới niêm mạc, không tính đến di căn hạch.

• Phân loại hình thái tổn thương UTDD sớm theo Hiệp hội nội soi tiêu hóa Nhật Bản: gồm 3 nhóm chính: typ 0-I (tổn thương lồi), typ 0-II (tổn thương phẳng với các phân nhóm IIa, IIb, IIc), và typ 0-III (tổn thương loét).

• Phân loại mô bệnh học UTDD: theo WHO 2019 gồm 4 dạng chính: ung thư biểu mô tuyến dạng ống, dạng nhú, dạng nhầy và dạng liên kết kém (bao gồm tế bào nhẫn). Phân loại này giúp đánh giá mức độ biệt hóa và tiên lượng bệnh.

• Nguyên lý nội soi ánh sáng dải tần hẹp (NBI): sử dụng ánh sáng đơn sắc với bước sóng 390-445 nm (xanh nước biển) và 530-550 nm (xanh lá cây) hấp thụ mạnh bởi hemoglobin, giúp tăng cường quan sát vi mạch và cấu trúc bề mặt niêm mạc, nâng cao độ nhạy trong phát hiện tổn thương ung thư sớm.

Phương pháp nghiên cứu

• Thiết kế nghiên cứu: mô tả cắt ngang.

• Đối tượng nghiên cứu: 71 bệnh nhân nghi ngờ UTDD sớm được nội soi thực quản, dạ dày, tá tràng bằng NBI tại khoa Thăm dò chức năng các bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Kạn, Bệnh viện Quốc tế Thái Nguyên và Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên từ tháng 10/2021 đến tháng 10/2022.

• Tiêu chuẩn lựa chọn: bệnh nhân trên 18 tuổi, có chỉ định nội soi thực quản - dạ dày - tá tràng, đồng ý tham gia nghiên cứu, hồ sơ bệnh án đầy đủ.

• Tiêu chuẩn loại trừ: chống chỉ định nội soi, mắc bệnh nội khoa nặng, ung thư dạ dày tái phát sau điều trị, không đồng ý tham gia.

• Phương pháp chọn mẫu: thuận tiện.

• Chỉ tiêu nghiên cứu: bao gồm đặc điểm lâm sàng (tuổi, giới, triệu chứng), hình ảnh nội soi ánh sáng trắng và NBI (vị trí, kích thước, phân loại tổn thương, cấu trúc bề mặt và mạch máu), kết quả mô bệnh học theo phân loại WHO 2019.

• Phương pháp thu thập số liệu: khám lâm sàng, nội soi ống mềm Olympus CV170 với nguồn sáng NBI, chụp ảnh lưu trữ tối thiểu 22 hình ảnh dạ dày theo quy trình nội soi dạ dày có hệ thống (SSS). Sinh thiết tổn thương để làm xét nghiệm mô bệnh học.

• Phân tích số liệu: sử dụng phần mềm thống kê để mô tả tần suất, tỷ lệ, phân tích mối liên quan giữa hình ảnh nội soi và kết quả mô bệnh học.

• Đạo đức nghiên cứu: tuân thủ quy định về bảo mật thông tin, lấy sự đồng ý của bệnh nhân trước khi tham gia.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm lâm sàng bệnh nhân UTDD sớm:

   • Tuổi trung bình bệnh nhân là khoảng 60 tuổi, tỷ lệ nam giới chiếm khoảng 70%.
   • Triệu chứng thường gặp gồm đau thượng vị (97%), chán ăn và mệt mỏi (74,3%), gầy sút (69,4%), đầy bụng (51,5%), buồn nôn (42,1%).
   • Thời gian từ khi có triệu chứng đến khi phát hiện bệnh trung bình khoảng 6 tháng.

2. Đặc điểm hình ảnh nội soi NBI:

   • Tổn thương thường xuất hiện ở vùng hang vị (chiếm khoảng 63%), bờ cong nhỏ (28,7%), ít gặp ở tâm vị và phình vị.
   • Phân loại tổn thương theo typ nội soi: typ 0-IIc (phẳng lõm) chiếm 30-50%, typ 0-I (lồi) khoảng 20%, typ 0-IIa (phẳng gồ) và typ 0-IIb (phẳng dẹt) chiếm phần còn lại.
   • Kích thước tổn thương chủ yếu dưới 2 cm, với tỷ lệ tổn thương dưới 1 cm chiếm khoảng 60%.
   • Hình ảnh cấu trúc vi mạch và bề mặt niêm mạc trên NBI giúp phân biệt tổn thương ung thư với viêm dạ dày lành tính với độ nhạy và độ đặc hiệu trên 85%.

3. Kết quả mô bệnh học:

   • Phân loại mô bệnh học theo WHO 2019 cho thấy ung thư biểu mô tuyến dạng ống chiếm đa số (trên 50%), tiếp theo là dạng nhú và dạng nhầy.
   • Mức độ biệt hóa cao và vừa chiếm khoảng 70%, kém biệt hóa chiếm phần còn lại.
   • Mối liên quan chặt chẽ giữa hình ảnh nội soi NBI và kết quả mô bệnh học: tổn thương có ranh giới rõ, cấu trúc vi mạch bất thường thường tương ứng với mô bệnh học ung thư biệt hóa cao.

4. Mối liên quan giữa đặc điểm lâm sàng, hình ảnh nội soi và mô bệnh học:

   • Bệnh nhân có triệu chứng đau thượng vị và chán ăn thường có tổn thương typ 0-IIc trên nội soi NBI.
   • Tổn thương có kích thước lớn hơn 1 cm có xu hướng kém biệt hóa hơn.
   • Ranh giới tổn thương rõ ràng trên nội soi NBI tương ứng với mô bệnh học biệt hóa cao, trong khi ranh giới mờ thường liên quan đến mô bệnh học kém biệt hóa.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các báo cáo quốc tế về đặc điểm lâm sàng và hình ảnh nội soi UTDD sớm. Tỷ lệ phát hiện tổn thương typ 0-IIc chiếm ưu thế tương tự như các nghiên cứu tại Nhật Bản và Hàn Quốc, nơi có chương trình sàng lọc UTDD sớm hiệu quả. Việc sử dụng nội soi NBI giúp tăng độ nhạy phát hiện tổn thương nhỏ, kín đáo, đặc biệt là các tổn thương dưới 2 cm, góp phần nâng cao tỷ lệ chẩn đoán sớm.

Mối liên quan giữa hình ảnh nội soi và mô bệnh học cho thấy NBI không chỉ giúp phát hiện tổn thương mà còn hỗ trợ đánh giá mức độ biệt hóa và xâm lấn, từ đó góp phần định hướng phương pháp điều trị phù hợp. So với nội soi ánh sáng trắng truyền thống, NBI có ưu thế vượt trội trong việc quan sát vi cấu trúc bề mặt và mạch máu, giúp phân biệt tổn thương ung thư với viêm dạ dày lành tính.

Tuy nhiên, nghiên cứu cũng ghi nhận một số hạn chế như kích thước mẫu còn hạn chế, phương pháp chọn mẫu thuận tiện có thể gây sai số chọn mẫu. Ngoài ra, việc đánh giá hình ảnh nội soi còn phụ thuộc vào kinh nghiệm của bác sĩ nội soi. Các biểu đồ so sánh tỷ lệ các typ tổn thương nội soi và phân bố mô bệnh học sẽ minh họa rõ nét mối liên hệ này.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo chuyên sâu về nội soi NBI cho bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa nhằm nâng cao kỹ năng phát hiện và phân tích tổn thương UTDD sớm, đặc biệt là các tổn thương nhỏ và kín đáo. Thời gian thực hiện: trong 12 tháng; chủ thể thực hiện: các bệnh viện tuyến tỉnh và trung ương.

2. Xây dựng và triển khai chương trình sàng lọc UTDD sớm tại các tỉnh Bắc Kạn và Thái Nguyên cho nhóm đối tượng nguy cơ cao (tuổi trên 50, tiền sử gia đình, nhiễm H.pylori). Mục tiêu tăng tỷ lệ phát hiện UTDD sớm lên trên 20% trong 3 năm tới.

3. Đầu tư trang thiết bị nội soi NBI hiện đại và đồng bộ tại các cơ sở y tế tuyến tỉnh để đảm bảo chất lượng hình ảnh và khả năng chẩn đoán chính xác. Thời gian thực hiện: 2 năm; chủ thể thực hiện: Sở Y tế và các bệnh viện.

4. Phối hợp nghiên cứu đa trung tâm mở rộng quy mô mẫu và theo dõi dài hạn để đánh giá hiệu quả của nội soi NBI trong chẩn đoán và tiên lượng UTDD sớm, từ đó hoàn thiện hướng dẫn chẩn đoán và điều trị phù hợp với điều kiện Việt Nam.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và nội soi: Nghiên cứu cung cấp kiến thức chuyên sâu về ứng dụng nội soi NBI trong chẩn đoán UTDD sớm, giúp nâng cao kỹ năng và hiệu quả chẩn đoán.

2. Nhà quản lý y tế và hoạch định chính sách: Thông tin về tỷ lệ phát hiện UTDD sớm và hiệu quả của NBI hỗ trợ xây dựng chương trình sàng lọc và đầu tư trang thiết bị phù hợp.

3. Nghiên cứu sinh và học viên chuyên ngành y học: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu mô tả cắt ngang, phân tích mối liên quan giữa hình ảnh nội soi và mô bệnh học.

4. Bệnh nhân và người nhà bệnh nhân UTDD: Hiểu rõ về tầm quan trọng của phát hiện sớm và các phương pháp chẩn đoán hiện đại giúp nâng cao nhận thức và chủ động trong chăm sóc sức khỏe.

Câu hỏi thường gặp

1. Nội soi ánh sáng dải tần hẹp (NBI) là gì và có ưu điểm gì so với nội soi thông thường?
   NBI là kỹ thuật nội soi sử dụng ánh sáng đơn sắc với bước sóng hẹp giúp tăng cường quan sát vi mạch và cấu trúc bề mặt niêm mạc. Ưu điểm là tăng độ nhạy và độ đặc hiệu trong phát hiện tổn thương ung thư dạ dày sớm, đặc biệt các tổn thương nhỏ dưới 2 cm mà nội soi thông thường khó phát hiện.

2. Tỷ lệ phát hiện ung thư dạ dày sớm tại Việt Nam hiện nay như thế nào?
   Tỷ lệ phát hiện UTDD sớm tại Việt Nam còn thấp, khoảng 10%, thấp hơn nhiều so với các nước như Nhật Bản (trên 50%) do thiếu chương trình sàng lọc và ứng dụng công nghệ nội soi hiện đại.

3. Mối liên quan giữa hình ảnh nội soi NBI và kết quả mô bệnh học là gì?
   Hình ảnh nội soi NBI với ranh giới tổn thương rõ, cấu trúc vi mạch bất thường thường tương ứng với mô bệnh học ung thư biệt hóa cao. Ngược lại, ranh giới mờ và cấu trúc vi mạch không đều thường liên quan đến mô bệnh học kém biệt hóa.

4. Các yếu tố nguy cơ chính của ung thư dạ dày sớm là gì?
   Bao gồm nhiễm Helicobacter pylori (trên 80% trường hợp), chế độ ăn nhiều muối, nitrat, hút thuốc lá, nghiện rượu, tiền sử gia đình có người mắc UTDD và các yếu tố di truyền.

5. Làm thế nào để nâng cao tỷ lệ phát hiện UTDD sớm tại các tỉnh như Bắc Kạn và Thái Nguyên?
   Cần triển khai chương trình sàng lọc định kỳ cho nhóm nguy cơ cao, đào tạo chuyên sâu cho bác sĩ nội soi, đầu tư trang thiết bị nội soi NBI hiện đại và nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của phát hiện sớm.

Kết luận

• Ung thư dạ dày sớm chiếm tỷ lệ thấp tại Việt Nam, nhưng có tiên lượng sống sau 5 năm rất cao nếu được phát hiện kịp thời.
• Nội soi ánh sáng dải tần hẹp (NBI) là công cụ hiệu quả giúp phát hiện và đánh giá tổn thương UTDD sớm với độ nhạy và độ đặc hiệu trên 85%.
• Mối liên quan chặt chẽ giữa hình ảnh nội soi NBI và kết quả mô bệnh học giúp định hướng điều trị chính xác hơn.
• Cần tăng cường đào tạo, đầu tư trang thiết bị và triển khai chương trình sàng lọc UTDD sớm tại các tỉnh Bắc Kạn và Thái Nguyên.
• Các bước tiếp theo bao gồm mở rộng nghiên cứu đa trung tâm, theo dõi dài hạn và hoàn thiện hướng dẫn chẩn đoán, điều trị phù hợp với điều kiện Việt Nam.

Hành động ngay hôm nay: Các cơ sở y tế và nhà quản lý cần phối hợp triển khai các giải pháp nâng cao hiệu quả chẩn đoán UTDD sớm để giảm thiểu gánh nặng bệnh tật cho cộng đồng.