Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, tiếng Anh đã trở thành ngôn ngữ quốc tế được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như giao tiếp, khoa học, giáo dục, thương mại và du lịch. Hiện nay, có hơn 53 quốc gia và vùng lãnh thổ sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ chính thức. Tại Việt Nam, sự phát triển nhanh chóng của quan hệ thương mại song phương và việc gia nhập các tổ chức quốc tế như ASEAN, AFTA, WTO đã thúc đẩy nhu cầu nâng cao trình độ tiếng Anh, đặc biệt là kỹ năng giao tiếp. Tuy nhiên, theo báo cáo của ngành, năng lực giao tiếp tiếng Anh của lực lượng lao động Việt Nam chưa đáp ứng được yêu cầu của nhà tuyển dụng, trong đó phát âm là một trong những kỹ năng yếu nhất.

Luận văn này tập trung nghiên cứu việc cải thiện kỹ năng phát âm tiếng Anh cho học sinh lớp 11 tại Trường THPT Lưu Nhân Chú, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên thông qua kỹ thuật lồng tiếng video (video dubbing). Mục tiêu chính là đánh giá tác động của việc sử dụng video dubbing đến khả năng phát âm của học sinh và khảo sát nhận thức của học sinh về phương pháp này. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian 4 tuần với 40 học sinh (15 nữ, 25 nam), sử dụng phương pháp nghiên cứu hành động lớp học (Classroom Action Research). Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả giảng dạy phát âm tiếng Anh, góp phần thúc đẩy kỹ năng nói và giao tiếp của học sinh, đồng thời cung cấp cơ sở tham khảo cho các nhà giáo dục và nghiên cứu trong lĩnh vực Ngôn ngữ Anh tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

  • Lý thuyết về phát âm tiếng Anh: Bao gồm các khái niệm về âm vị học (segmental features: nguyên âm, phụ âm) và siêu ngữ âm (suprasegmental features: trọng âm từ, trọng âm câu, ngữ điệu, nối âm). Các yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng truyền đạt ý nghĩa và sự hiểu biết trong giao tiếp (Gilakjani, 2012; Yule, 2010).

  • Mô hình nghiên cứu hành động lớp học (Classroom Action Research - CAR) của Kemmis, Taggart và Nixon (1998): Quá trình nghiên cứu gồm 4 giai đoạn lặp lại gồm: Lập kế hoạch, Thực hiện, Quan sát và Phản ánh. Mô hình này giúp giáo viên cải tiến phương pháp giảng dạy dựa trên thực tiễn lớp học.

  • Khái niệm về video dubbing: Là kỹ thuật thay thế âm thanh gốc của video bằng âm thanh lồng tiếng phù hợp với ngữ cảnh, giúp học sinh luyện tập phát âm, ngữ điệu và tăng cường sự tự tin khi nói (Danan, 2010; Luyken, 2014).

Các khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm: phát âm (pronunciation), trọng âm (stress), ngữ điệu (intonation), nối âm (linking), video dubbing, và kỹ thuật dạy học tương tác.

Phương pháp nghiên cứu

  • Đối tượng nghiên cứu: 40 học sinh lớp 11 (15 nữ, 25 nam) tại Trường THPT Lưu Nhân Chú, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, trình độ tiếng Anh sơ cấp đến trung cấp.

  • Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu hành động lớp học với 1 chu trình gồm 4 buổi học áp dụng kỹ thuật video dubbing.

  • Công cụ thu thập dữ liệu: Bài kiểm tra phát âm trước và sau can thiệp (pre-test, post-test), bảng quan sát quá trình học tập, bảng câu hỏi khảo sát nhận thức học sinh về phương pháp video dubbing.

  • Phương pháp phân tích dữ liệu: Kết hợp phân tích định lượng (sử dụng phần mềm SPSS để so sánh điểm số pre-test và post-test, tính tỷ lệ phần trăm học sinh tích cực tham gia) và phân tích định tính (phân tích nội dung bảng quan sát và câu trả lời khảo sát).

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong 4 tuần, mỗi tuần 1 buổi học video dubbing, kèm theo các buổi luyện tập ngoài giờ.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Cải thiện đáng kể kỹ năng phát âm: So sánh điểm trung bình pre-test và post-test cho thấy điểm phát âm của học sinh tăng từ khoảng 4.5 lên 7.2 trên thang điểm 10, tương đương mức tăng 60%. Tỷ lệ học sinh đạt điểm trên 7 tăng từ 15% lên 65%.

  2. Tăng cường sự tham gia tích cực của học sinh: Qua bảng quan sát, tỷ lệ học sinh tích cực tham gia các hoạt động như trả lời câu hỏi, luyện phát âm đạt trên 80% trong các buổi học, tăng 30% so với trước khi áp dụng video dubbing.

  3. Nhận thức tích cực về phương pháp video dubbing: 85% học sinh đồng ý hoặc hoàn toàn đồng ý rằng video dubbing giúp cải thiện phát âm, 78% cảm thấy tự tin hơn khi nói tiếng Anh sau khi tham gia dự án.

  4. Phát hiện các lỗi phát âm phổ biến được khắc phục: Học sinh giảm thiểu các lỗi như bỏ âm cuối, nhầm lẫn âm /ʃ/ và /s/, cải thiện trọng âm từ và ngữ điệu câu, giúp lời nói trở nên tự nhiên và dễ hiểu hơn.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của sự cải thiện là do video dubbing tạo môi trường học tập sinh động, kích thích sự hứng thú và chủ động luyện tập phát âm theo mẫu chuẩn. Việc lồng tiếng giúp học sinh chú ý đến chi tiết ngữ âm như ngữ điệu, trọng âm và nối âm, từ đó nâng cao khả năng phát âm chính xác và tự nhiên. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu trước đây tại các quốc gia khác như Đài Loan, Indonesia và Trung Quốc, cho thấy video dubbing là phương pháp hiệu quả trong việc cải thiện kỹ năng nói và phát âm (Chiu, 2012; Firdaus, 2019; He & Wasuntarasophit, 2015).

Biểu đồ so sánh điểm số pre-test và post-test minh họa rõ sự tiến bộ vượt bậc của học sinh sau khi áp dụng kỹ thuật. Bảng quan sát cũng cho thấy sự gia tăng rõ rệt về mức độ tham gia và thái độ tích cực của học sinh trong quá trình học.

Ngoài ra, việc học sinh có thể tự thu âm, nghe lại và chỉnh sửa sản phẩm của mình nhiều lần giúp tăng cường sự tự nhận thức và tự tin khi nói tiếng Anh. Tuy nhiên, một số khó khăn như thời gian chuẩn bị, kỹ năng sử dụng công nghệ còn hạn chế cũng được ghi nhận và cần được khắc phục trong các nghiên cứu tiếp theo.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tích hợp video dubbing vào chương trình giảng dạy tiếng Anh: Các trường THPT nên áp dụng kỹ thuật video dubbing trong các tiết học phát âm và nói nhằm nâng cao hiệu quả học tập, đặc biệt trong giai đoạn lớp 10-12. Thời gian thực hiện: từ năm học tiếp theo.

  2. Tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cho giáo viên: Cần đào tạo giáo viên về kỹ thuật sử dụng video dubbing và phương pháp đánh giá phát âm để đảm bảo việc triển khai hiệu quả. Chủ thể thực hiện: Sở Giáo dục và Đào tạo, các trường đại học sư phạm. Thời gian: trong 6 tháng đầu năm học.

  3. Đầu tư trang thiết bị và phần mềm hỗ trợ: Trang bị máy tính, micro, phần mềm chỉnh sửa video đơn giản để học sinh và giáo viên dễ dàng thực hiện các dự án dubbing. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu nhà trường, các đơn vị tài trợ. Thời gian: trong năm học hiện tại.

  4. Khuyến khích học sinh luyện tập thường xuyên ngoài giờ học: Tạo điều kiện cho học sinh luyện tập dubbing tại nhà hoặc câu lạc bộ tiếng Anh để nâng cao kỹ năng phát âm và tự tin giao tiếp. Chủ thể thực hiện: Giáo viên chủ nhiệm, giáo viên tiếng Anh. Thời gian: liên tục trong năm học.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Giáo viên tiếng Anh tại các trường phổ thông: Nghiên cứu cung cấp phương pháp giảng dạy phát âm sáng tạo, giúp giáo viên nâng cao hiệu quả bài giảng và tăng cường sự tương tác với học sinh.

  2. Nhà quản lý giáo dục và các sở giáo dục: Là cơ sở để xây dựng chính sách đào tạo giáo viên, đầu tư trang thiết bị và phát triển chương trình giảng dạy tiếng Anh phù hợp với xu hướng hiện đại.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Ngôn ngữ Anh, Sư phạm tiếng Anh: Cung cấp tài liệu tham khảo về phương pháp nghiên cứu hành động lớp học và ứng dụng công nghệ trong giảng dạy phát âm.

  4. Các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực giáo dục và ngôn ngữ học ứng dụng: Tham khảo kết quả nghiên cứu thực nghiệm về hiệu quả của video dubbing trong việc cải thiện kỹ năng phát âm tiếng Anh ở học sinh Việt Nam.

Câu hỏi thường gặp

  1. Video dubbing là gì và tại sao lại hiệu quả trong dạy phát âm?
    Video dubbing là kỹ thuật thay thế âm thanh gốc của video bằng giọng nói của học sinh, giúp họ luyện tập phát âm, ngữ điệu và tốc độ nói theo mẫu chuẩn. Phương pháp này tạo môi trường học tập sinh động, kích thích sự chủ động và tự tin khi nói.

  2. Nghiên cứu áp dụng video dubbing trong bao lâu và với bao nhiêu học sinh?
    Nghiên cứu được thực hiện trong 4 tuần với 40 học sinh lớp 11 tại Trường THPT Lưu Nhân Chú, tỉnh Thái Nguyên, giúp đánh giá hiệu quả cải thiện phát âm sau một chu trình học.

  3. Các lỗi phát âm phổ biến của học sinh được khắc phục như thế nào?
    Học sinh giảm thiểu lỗi bỏ âm cuối, nhầm lẫn âm /ʃ/ và /s/, cải thiện trọng âm từ và ngữ điệu câu, giúp lời nói trở nên tự nhiên và dễ hiểu hơn, nhờ việc luyện tập lặp lại và so sánh với mẫu chuẩn trong video.

  4. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng là gì?
    Nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu hành động lớp học (Classroom Action Research) với 4 giai đoạn: lập kế hoạch, thực hiện, quan sát và phản ánh, giúp cải tiến phương pháp giảng dạy dựa trên thực tế lớp học.

  5. Làm thế nào để giáo viên có thể áp dụng video dubbing trong lớp học?
    Giáo viên cần chuẩn bị video phù hợp, cắt thành đoạn ngắn, hướng dẫn học sinh luyện tập phát âm theo video, tổ chức các buổi thu âm và đánh giá sản phẩm. Đồng thời, cần được đào tạo kỹ năng sử dụng công nghệ và phương pháp đánh giá phát âm.

Kết luận

  • Việc sử dụng kỹ thuật video dubbing đã giúp cải thiện đáng kể kỹ năng phát âm tiếng Anh của học sinh lớp 11 tại Trường THPT Lưu Nhân Chú, với mức tăng điểm trung bình khoảng 60%.

  • Học sinh thể hiện sự tham gia tích cực và thái độ tích cực đối với phương pháp học tập mới, đồng thời tự tin hơn khi giao tiếp tiếng Anh.

  • Nghiên cứu đã chứng minh tính khả thi và hiệu quả của việc áp dụng video dubbing trong giảng dạy phát âm tại các trường phổ thông Việt Nam.

  • Các đề xuất về đào tạo giáo viên, đầu tư trang thiết bị và tổ chức luyện tập thường xuyên được đưa ra nhằm đảm bảo việc triển khai phương pháp này hiệu quả và bền vững.

  • Khuyến khích các nhà giáo dục và nghiên cứu tiếp tục phát triển và ứng dụng kỹ thuật video dubbing trong các lĩnh vực giảng dạy tiếng Anh khác, đồng thời mở rộng phạm vi nghiên cứu với các đối tượng và địa điểm khác nhau.

Hành động tiếp theo là triển khai áp dụng kỹ thuật video dubbing rộng rãi hơn trong các trường phổ thông, đồng thời tổ chức các khóa tập huấn cho giáo viên để nâng cao năng lực giảng dạy phát âm. Độc giả và các nhà giáo dục được khuyến khích tham khảo và áp dụng kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh tại Việt Nam.