Luận án về cải thiện chất lượng giống cá sặc rằn Trichogaster pectoralis Regan 1910

Cá sặc rằn Trichogaster pectoralis (Regan, 1910) là loài cá nước ngọt có giá trị kinh tế cao, được ưa chuộng bởi chất lượng thịt thơm ngon. Hiện nay, cá sặc rằn đang trở thành đối tượng nuôi quan trọng tại vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Tuy nhiên, việc nuôi cá sặc rằn gặp nhiều khó khăn do chất lượng giống không ổn định, dẫn đến tỉ lệ sống thấp và năng suất không cao. Việc chọn lọc giống cá có chất lượng cao, tăng trưởng nhanh là cần thiết để nâng cao hiệu quả nuôi cá. Nghiên cứu này nhằm cải thiện chất lượng giống cá sặc rằn thông qua phương pháp chọn lọc, góp phần nâng cao năng suất và lợi nhuận cho người nuôi.

Mục tiêu tổng quát của nghiên cứu là chọn lọc được đàn cá có chất lượng cao về tăng trưởng và sinh sản từ các nguồn cá sặc rằn bản địa. Mục tiêu cụ thể bao gồm đánh giá sự đa dạng di truyền của cá sặc rằn ở các tỉnh Cà Mau, Kiên Giang và Đồng Tháp, và chọn lọc quần đàn cá sặc rằn với hệ số di truyền thực tế về khối lượng có tốc độ tăng trưởng và tỉ lệ sống tốt. Những mục tiêu này sẽ tạo cơ sở khoa học cho việc hình thành quy trình sản xuất giống cá sặc rằn phục vụ nhu cầu cung cấp con giống cho người nuôi.

Nghiên cứu được chia thành bốn nội dung chính. Nội dung đầu tiên là đánh giá thực trạng sản xuất giống cá sặc rằn ở ba tỉnh Cà Mau, Kiên Giang và Đồng Tháp. Nội dung thứ hai tập trung vào việc thu thập và đánh giá sự đa dạng di truyền của các nguồn cá sặc rằn bản địa. Nội dung thứ ba nghiên cứu khả năng tăng trưởng của đàn con từ các nguồn cá bố mẹ khác nhau. Cuối cùng, nội dung thứ tư là chọn lọc đàn cá G0 và đánh giá chất lượng di truyền, tăng trưởng của đàn cá chọn lọc. Những nội dung này sẽ cung cấp thông tin quan trọng cho việc cải thiện chất lượng giống cá sặc rằn.

Luận án có ý nghĩa khoa học và thực tiễn rõ rệt. Về mặt khoa học, nghiên cứu đã đánh giá được hiện trạng sản xuất giống và nuôi cá sặc rằn, đồng thời áp dụng thành công chỉ thị phân tử ISSR để đánh giá đa dạng di truyền. Về mặt thực tiễn, kết quả nghiên cứu có thể sử dụng cho công tác quản lý và kỹ thuật ứng dụng trong nuôi cá. Quần thể chọn giống G0 và G1 có thể được sử dụng cho chọn giống tiếp theo, từ đó phục vụ sản xuất và nâng cao hiệu quả cho người nuôi.

Luận án đã đạt được nhiều kết quả nổi bật như đánh giá sự đa dạng di truyền của cá sặc rằn ở ba tỉnh Cà Mau, Kiên Giang và Đồng Tháp bằng chỉ thị ISSR. Nghiên cứu cũng đã so sánh các đặc điểm sinh sản của cá sặc rằn và đánh giá khả năng sinh sản từ các tổ hợp ghép phối. Đặc biệt, luận án đã chọn lọc được nguồn cá bố mẹ có chất lượng để tạo ra con giống tốt, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất cho người nuôi. Quy trình chọn giống cá sặc rằn có chất lượng cao cũng được đề xuất, tạo cơ sở cho các nghiên cứu và ứng dụng sau này.