I. Biện pháp ngăn chặn giữ người khẩn cấp
Biện pháp ngăn chặn giữ người khẩn cấp là một trong những chế định quan trọng được quy định trong Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015. Biện pháp này được áp dụng nhằm kịp thời ngăn chặn tội phạm, bảo đảm an ninh trật tự xã hội. Theo khoản 1 Điều 109 BLTTHS 2015, giữ người khẩn cấp là một trong các biện pháp ngăn chặn, được thực hiện khi có dấu hiệu người đó chuẩn bị thực hiện hành vi phạm tội nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng. Mục đích chính của biện pháp này là ngăn chặn tội phạm và bảo đảm hoạt động điều tra được thuận lợi.
1.1. Khái niệm và đặc điểm
Giữ người khẩn cấp được hiểu là hành động của cơ quan có thẩm quyền nhằm hạn chế quyền tự do của cá nhân trong một khoảng thời gian nhất định. Đặc điểm nổi bật của biện pháp này là tính cưỡng chế và khẩn cấp. Chỉ những người có thẩm quyền theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 mới được phép ra lệnh giữ người. Biện pháp này chỉ được áp dụng trong các trường hợp cụ thể như người chuẩn bị phạm tội nghiêm trọng, có dấu hiệu bỏ trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ.
1.2. Mục đích và ý nghĩa
Mục đích chính của biện pháp ngăn chặn giữ người khẩn cấp là ngăn chặn tội phạm và bảo đảm hoạt động điều tra được thuận lợi. Biện pháp này giúp ngăn chặn kịp thời các hành vi phạm tội, bảo vệ quyền lợi của người dân và lợi ích của Nhà nước. Đồng thời, nó cũng góp phần bảo vệ quyền con người và quyền công dân theo Hiến pháp và pháp luật.
II. Quy định pháp luật về giữ người khẩn cấp
Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định cụ thể về biện pháp giữ người khẩn cấp. Theo đó, chỉ những người có thẩm quyền như Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra mới được phép ra lệnh giữ người. Thời gian giữ người được tính theo giờ, nhằm đảm bảo tính khẩn cấp và tránh lạm dụng quyền lực. Biện pháp này chỉ được áp dụng trong các trường hợp cụ thể như người chuẩn bị phạm tội nghiêm trọng, có dấu hiệu bỏ trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ.
2.1. Thẩm quyền và thủ tục
Theo Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, chỉ những người có thẩm quyền như Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra mới được phép ra lệnh giữ người. Thủ tục giữ người phải được thực hiện theo đúng quy định, bao gồm việc ra lệnh bằng văn bản và thông báo cho người bị giữ về lý do giữ người. Thời gian giữ người được tính theo giờ, nhằm đảm bảo tính khẩn cấp và tránh lạm dụng quyền lực.
2.2. Đối tượng áp dụng
Biện pháp giữ người khẩn cấp chỉ được áp dụng đối với những người có dấu hiệu chuẩn bị phạm tội nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, có dấu hiệu bỏ trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ. Đối tượng bị giữ phải được thông báo về lý do giữ người và có quyền khiếu nại nếu thấy việc giữ người là không hợp lý.
III. Thực tiễn áp dụng và giải pháp
Trong thực tiễn, biện pháp giữ người khẩn cấp đã được áp dụng rộng rãi và mang lại hiệu quả tích cực trong việc ngăn chặn tội phạm. Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế như việc lạm dụng quyền lực, thời gian giữ người kéo dài không đúng quy định. Để nâng cao hiệu quả áp dụng, cần hoàn thiện các quy định pháp luật và tăng cường giám sát việc thực hiện biện pháp này.
3.1. Kết quả và hạn chế
Biện pháp giữ người khẩn cấp đã góp phần ngăn chặn kịp thời nhiều vụ án hình sự nghiêm trọng. Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế như việc lạm dụng quyền lực, thời gian giữ người kéo dài không đúng quy định. Điều này ảnh hưởng đến quyền con người và quyền công dân của người bị giữ.
3.2. Giải pháp hoàn thiện
Để nâng cao hiệu quả áp dụng biện pháp giữ người khẩn cấp, cần hoàn thiện các quy định pháp luật, tăng cường giám sát việc thực hiện biện pháp này. Đồng thời, cần đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ thực thi pháp luật để đảm bảo việc áp dụng biện pháp này được thực hiện đúng quy định và bảo vệ quyền lợi của người dân.
