I. Tối ưu hóa độ chính xác cơ cấu ăn dao
Nghiên cứu này tập trung vào việc tối ưu hóa độ chính xác của cơ cấu ăn dao thông qua việc sử dụng cơ cấu đàn hồi. Mục tiêu chính là cải thiện hiệu suất gia công và giảm thiểu sai số trong quá trình tiện. Độ chính xác cao trong gia công không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao chất lượng sản phẩm. Việc áp dụng công nghệ chế tạo hiện đại, đặc biệt là các thiết bị truyền động như PZT, đã cho thấy tiềm năng lớn trong việc cải thiện độ chính xác của các cơ cấu ăn dao. Theo nghiên cứu, việc sử dụng cơ cấu đàn hồi giúp kiểm soát chính xác chiều sâu cắt, từ đó đạt được dung sai kích thước mong muốn mà không cần thực hiện các nguyên công gia công tinh trên máy mài.
1.1. Đánh giá độ chính xác
Đánh giá độ chính xác của cơ cấu ăn dao là một phần quan trọng trong nghiên cứu này. Các chỉ tiêu như độ nhám bề mặt và nhiệt độ cắt được phân tích kỹ lưỡng. Kết quả cho thấy rằng khi sử dụng cơ cấu đàn hồi, độ nhám bề mặt giảm đáng kể, với sai số vị trí mũi dao nhỏ hơn 2,5 µm trên máy tiện cơ và 0,4 µm trên máy tiện CNC. Điều này chứng tỏ rằng cơ cấu ăn dao mới có khả năng định vị chính xác và nhanh chóng dụng cụ cắt trong quá trình gia công. Việc này không chỉ kéo dài tuổi thọ của dao mà còn nâng cao hiệu quả kinh tế – kỹ thuật của quá trình gia công.
II. Phương pháp tối ưu hóa
Luận án này đề xuất hai giải thuật tối ưu hóa mới nhằm nâng cao độ chính xác của cơ cấu ăn dao. Giải thuật đầu tiên là giải thuật di truyền kết hợp với phương pháp TOPSIS, cho phép tối ưu hóa cơ cấu khâu cứng tương đương và cơ cấu đàn hồi. Giải thuật thứ hai tập trung vào tối ưu hóa dựa trên độ tin cậy, giúp đảm bảo rằng các thiết kế không chỉ đạt được hiệu suất cao mà còn có độ tin cậy trong quá trình hoạt động. Việc áp dụng các phương pháp này đã cho thấy sự cải thiện rõ rệt trong các chỉ tiêu về độ chính xác và hiệu suất gia công.
2.1. Giải thuật di truyền
Giải thuật di truyền được sử dụng để tối ưu hóa cơ cấu khâu cứng tương đương và cơ cấu đàn hồi. Quá trình này bao gồm nhiều giai đoạn, từ thiết kế tối ưu đến phân tích ứng xử chuyển vị và ứng suất. Kết quả cho thấy rằng việc áp dụng giải thuật này không chỉ giúp cải thiện độ chính xác mà còn giảm thiểu thời gian gia công. Sự kết hợp giữa các phương pháp tối ưu hóa và phân tích độ tin cậy đã tạo ra một mô hình thiết kế hiệu quả, có thể áp dụng rộng rãi trong ngành chế tạo.
III. Ứng dụng thực tiễn
Nghiên cứu này không chỉ có ý nghĩa lý thuyết mà còn mang lại giá trị thực tiễn cao. Việc ứng dụng cơ cấu ăn dao mới vào các máy tiện thông thường đã cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc nâng cao độ chính xác và giảm thiểu sai số trong gia công. Các kết quả thực nghiệm cho thấy rằng việc sử dụng cơ cấu đàn hồi giúp cải thiện đáng kể độ nhám bề mặt và nhiệt độ cắt, từ đó kéo dài tuổi thọ của dao. Điều này mở ra hướng đi mới cho ngành chế tạo tại Việt Nam, nơi mà việc áp dụng công nghệ tiên tiến còn nhiều hạn chế.
3.1. Kết quả thực nghiệm
Kết quả thực nghiệm cho thấy rằng khi áp dụng cơ cấu ăn dao mới, độ nhám bề mặt đạt được là 0,41 µm trên máy tiện cơ và 0,25 µm trên máy tiện CNC. Nhiệt độ cắt cũng giảm đáng kể, cho thấy rằng cơ cấu đàn hồi không chỉ cải thiện độ chính xác mà còn nâng cao hiệu suất gia công. Những kết quả này chứng minh rằng nghiên cứu có thể được ứng dụng trực tiếp vào sản xuất, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế – kỹ thuật trong ngành chế tạo.
