Nghiên cứu nhân giống địa lan trần mộng xuân cymbidium lowianum bằng nuôi cấy in vitro

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Khái niệm về nhân giống in vitro

1.2. Giới thiệu về họ lan

1.3. Đặc điểm thực vật của Địa lan Trần Mộng Xuân

1.4. Thành tựu đạt được trong nuôi cấy mô hoa lan

1.4.1. Nghiên cứu trên thế giới

1.4.2. Nghiên cứu ở Việt Nam

1.5. Cơ sở khoa học của nuôi cấy mô in vitro

1.5.1. Dựa trên tính toàn năng của tế bào

1.5.2. Sự phân hóa và phản phân hóa tế bào

1.6. Quy trình nhân giống in vitro

1.6.1. Giai đoạn 1: Chọn lọc và chuẩn bị cây mẹ

1.6.2. Giai đoạn 2: Nuôi cấy khởi động

1.6.3. Giai đoạn 3: Nhân nhanh

1.6.4. Giai đoạn 4: Tạo cây in vitro hoàn chỉnh

1.6.5. Giai đoạn 5: Thích ứng cây in vitro ngoài điều kiện tự nhiên

1.7. Các phương thức nhân giống vô tính in vitro

1.7.1. Hoạt hóa chồi nách

1.7.2. Tạo chồi bất định

1.7.3. Tạo phôi vô tính

1.8. Một số trường hợp thường gặp trong quá trình nuôi cấy in vitro

1.8.1. Tính bất định về mặt di truyền

1.8.2. Sự nhiễm mẫu

1.8.3. Hiện tượng thủy tinh hóa

1.9. Các yếu tố ảnh hưởng đến nhân giống in vitro

1.9.1. Môi trường vật lý

1.9.2. Môi trường hóa học

1.9.3. Các chất điều hòa sinh trưởng

1.9.4. Điều kiện vô trùng

1.9.5. Phòng nuôi

2. CHƯƠNG II: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Nội dung nghiên cứu

2.2. Phương pháp nghiên cứu

2.2.1. Phương pháp luận

2.2.2. Phương pháp bố trí thí nghiệm cụ thể

2.2.2.1. Thí nghiệm 1: Nghiên cứu ảnh hưởng của biện pháp khử trùng vật liệu đến khả năng tái sinh của mẫu cấy

2.2.2.2. Thí nghiệm 2: Nghiên cứu ảnh hưởng của môi trường và nồng độ chất điều hòa sinh trưởng đến khả năng tái sinh của mẫu cấy

2.2.2.3. Thí nghiệm 3: Nghiên cứu ảnh hưởng của môi trường nuôi cấy và nồng độ chất ĐHST Ki và BA đến khả năng tạo protocom

2.2.2.4. Thí nghiệm 4: Nghiên cứu ảnh hưởng của nồng độ các chất ĐHST đến khả năng nhân nhanh chồi

2.2.2.5. Thí nghiệm 5: Nghiên cứu ảnh hưởng của chất ĐHST NAA đến tỷ lệ ra rễ, số rễ trung bình/ cây, chiều dài rễ

2.2.2.6. Thí nghiệm 6: Nghiên cứu ảnh hưởng của thời gian huấn luyện đến tỷ lệ sống và chiều cao cây con ở vườn ươm

2.3. Phương pháp thu thập và xử lý số liệu

2.3.1. Phương pháp thu thập số liệu

2.3.2. Phương pháp xử lý số liệu

3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

3.1. Nghiên cứu ảnh hưởng của biện pháp khử trùng vật liệu đến khả năng tái sinh của mẫu cấy

3.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của môi trường và nồng độ chất điều hoà sinh trưởng BA đến khả năng tái sinh của mẫu cấy

3.3. Nghiên cứu ảnh hưởng của môi trường nuôi cấy và nồng độ chất ĐHST Ki và BA đến khả năng nhân protocom

3.4. Nghiên cứu ảnh hưởng của nồng độ các chất ĐHST đến khả năng nhân nhanh chồi

3.5. Nghiên cứu ảnh hưởng của chất ĐHST NAA đến tỷ lệ ra rễ, số rễ trung bình/ cây, chiều dài rễ

3.6. Nghiên cứu ảnh hưởng của thời gian huấn luyện đến tỷ lệ sống và chiều cao cây con ở vườn ươm

KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Phụ lục 1: Môi trường Murashige- Skoog (MS, 1962)

Phụ lục 2: Môi trường MS cải tiến (MS*)

Phụ lục 3: Môi trường Vacin &Went (VW)

Phụ lục 4: Phân tích kết quả khử trùng mẫu cấy

Phụ lục 5: Phân tích kết quả ảnh hưởng của môi trường nuôi cấy và nồng độ BA đến khả năng tái sinh của mẫu cấy

Phụ lục 6: Phân tích kết quả ảnh hưởng của môi trường và nồng độ chất điều hòa sinh trưởng BA, Ki đến khả năng nhân Protocom

Phụ lục 7: Phân tích kết quả ảnh hưởng của chất điều hòa sinh trưởng BA, KI đến khả năng nhân nhanh chồi

Phụ lục 8: Phân tích ảnh hưởng của chất điều hòa sinh trưởng NAA đến tỷ lệ ra rễ, số rễ trung bình/ cây và chiều dài rễ

Phụ lục 9: Phân tích kết quả ảnh hưởng của thời gian huấn luyện đến tỷ lệ sống và chiều cao cây con ở vườn ươm

I. Nhân giống địa lan

Nghiên cứu tập trung vào nhân giống địa lan Trần Mộng Xuân (Cymbidium lowianum) bằng phương pháp nuôi cấy in vitro. Phương pháp này cho phép tạo ra số lượng lớn cây con đồng nhất về kiểu hình, sạch bệnh và không phụ thuộc vào điều kiện thời tiết. Kỹ thuật nhân giống này đã được áp dụng thành công ở nhiều loài lan, giúp đáp ứng nhu cầu thị trường ngày càng tăng.

1.1. Phương pháp nuôi cấy in vitro

Phương pháp nuôi cấy in vitro là kỹ thuật nuôi cấy các bộ phận thực vật trong môi trường vô trùng với các chất dinh dưỡng cần thiết. Phương pháp này cho phép tái sinh chồi, rễ, hoặc các cơ quan khác từ mô thực vật. Đối với địa lan Trần Mộng Xuân, quy trình bao gồm các giai đoạn: chọn lọc cây mẹ, nuôi cấy khởi động, nhân nhanh chồi, tạo cây hoàn chỉnh và thích ứng cây ngoài điều kiện tự nhiên.

1.2. Kỹ thuật nhân giống

Kỹ thuật nhân giống in vitro giúp khắc phục các hạn chế của phương pháp truyền thống như hệ số nhân thấp, dễ thoái hóa và lây bệnh. Nghiên cứu đã xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình nhân giống, bao gồm môi trường nuôi cấy, chất điều hòa sinh trưởng và điều kiện vô trùng.

II. Đặc điểm của địa lan Trần Mộng Xuân

Địa lan Trần Mộng Xuân (Cymbidium lowianum) là loài lan quý hiếm với vẻ đẹp tự nhiên và chùm hoa dài từ 12-25 bông. Hoa có màu vàng lục, cánh môi chia ba thùy màu vàng với đỉnh đỏ hồng. Loài này nở hoa đúng dịp Tết, thu hút người chơi hoa trong và ngoài nước. Tuy nhiên, khả năng đậu quả trong tự nhiên rất thấp, gây khó khăn cho việc nhân giống.

2.1. Đặc điểm thực vật

Cây địa lan Trần Mộng Xuân có thân ngắn, lá xanh bóng và rễ mập. Hoa lưỡng tính, cấu trúc phức tạp với cánh môi chuyên hóa để thu hút côn trùng thụ phấn. Quả thuộc loại quả nang, chứa nhiều hạt nhỏ.

2.2. Giá trị kinh tế

Địa lan Trần Mộng Xuân có giá trị kinh tế cao do vẻ đẹp và thời điểm nở hoa đặc biệt. Nghiên cứu nhân giống in vitro giúp cung cấp cây giống chất lượng, đáp ứng nhu cầu thị trường và góp phần bảo tồn loài lan quý hiếm này.

III. Kỹ thuật nuôi cấy in vitro

Nghiên cứu đã xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình nuôi cấy in vitro của địa lan Trần Mộng Xuân, bao gồm môi trường nuôi cấy, chất điều hòa sinh trưởng và điều kiện vô trùng. Các thí nghiệm được tiến hành để tối ưu hóa quy trình nhân giống.

3.1. Môi trường nuôi cấy

Môi trường nuôi cấy được sử dụng bao gồm môi trường MS (Murashige-Skoog) và các biến thể của nó. Nghiên cứu đã xác định nồng độ chất điều hòa sinh trưởng BA và Ki phù hợp để tái sinh mẫu cấy và nhân nhanh chồi.

3.2. Chất điều hòa sinh trưởng

Các chất điều hòa sinh trưởng như BA, Ki và NAA đóng vai trò quan trọng trong quá trình tái sinh và phát triển của cây. Nghiên cứu đã tìm ra nồng độ tối ưu của các chất này để đạt hiệu quả cao nhất trong nhân giống.

IV. Ứng dụng và kết quả nghiên cứu

Nghiên cứu đã xây dựng quy trình nhân giống địa lan Trần Mộng Xuân bằng phương pháp nuôi cấy in vitro, giúp tạo ra cây con chất lượng cao. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn trong việc cung cấp cây giống cho thị trường và bảo tồn loài lan quý hiếm.

4.1. Kết quả thí nghiệm

Các thí nghiệm đã xác định được nồng độ khử trùng và môi trường nuôi cấy phù hợp. Tỷ lệ tái sinh mẫu cấy đạt cao nhất khi sử dụng môi trường MS* với nồng độ BA 1,5 mg/l và Ki 1,5 mg/l.

4.2. Ứng dụng thực tiễn

Quy trình nhân giống được áp dụng để sản xuất đại trà cây giống địa lan Trần Mộng Xuân, đáp ứng nhu cầu thị trường và góp phần bảo tồn loài lan quý hiếm. Nghiên cứu cũng mở ra hướng phát triển mới trong lĩnh vực nhân giống hoa lan bằng công nghệ in vitro.

Luận văn thạc sĩ về nhân giống địa lan trần mộng xuân cymbidium lowianum qua phương pháp nuôi cấy in vitro