Mối Liên Quan Giữa Một Số Đặc Điểm Cận Lâm Sàng và Tình Trạng Tử Vong Ở Bệnh Nhân COVID-19 Tại Bệnh Viện Đại Học Y Hà Nội

• Tác giả: Nguyễn Văn Thành
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Trọng Tuệ
• Trường học: Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
• Chuyên ngành: Kỹ thuật xét nghiệm y học
• Đề tài: Mối Liên Quan Giữa Đặc Điểm Cận Lâm Sàng Và Tử Vong Ở Bệnh Nhân COVID-19 Tại Bệnh Viện Đại Học Y Hà Nội
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• ĐẶT VẤN ĐỀ
• MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Đặc điểm về Coronavirus
• 1.1.1. Nguồn gốc của Coronavirus
• 1.1.2. Cấu trúc của Virus SAR-CoV-2
• 1.1.3. Phân loại coronavirus ở người
• 1.1.4. Biến thể đáng lo ngại (VOC)
• 1.1.5. Biến thể quan tâm (VOI)
• 1.1.6. Các đường lây nhiễm của COVID-19
• 1.1.7. Đặc điểm xâm nhập, khả năng gây bệnh của virus SARS-CoV-2 với vật chủ
• 1.2. Các nghiên cứu COVID-19 trên thế giới và Việt Nam
• 1.2.1. Các nghiên cứu trên Thế giới
• 1.2.2. Các nghiên cứu tại Việt Nam
• 1.2.3. Phương pháp chẩn đoán COVID-19
• 1.2.4. Một số xét nghiệm trong điều trị bệnh nhân COVID-19
• 1.2.4.1. Các xét nghiệm huyết học – đông máu
• 1.2.4.2. Các xét nghiệm hóa sinh - miễn dịch
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.2. Thiết kế nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp chọn mẫu
• 2.4. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.5. Các biến số nghiên cứu
• 2.6. Các khái niệm, quy trình kỹ thuật, kiểm soát chất lượng, thước đo, tiêu chuẩn đánh giá
• 2.7. Phương pháp phân tích số liệu
• 2.8. Vấn đề đạo đức của nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Mô tả một số đặc điểm cận lâm sàng ở bệnh nhân điều trị COVID-19
• 3.1.1. Đặc điểm chung của bệnh nhân
• 3.1.2. Kết quả một số xét nghiệm hoá sinh - miễn dịch
• 3.1.3. Kết quả khảo sát một số xét nghiệm huyết học - đông máu
• 3.1.4. Kết quả khảo sát một số xét nghiệm khí máu
• 3.1.5. Kết quả khảo sát xét nghiệm PCR
• 3.2. Phân tích mối liên quan giữa một số đặc điểm cận lâm sàng và tình trạng tử vong ở bệnh nhân COVID-19
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Một số đặc điểm xét nghiệm cận lâm sàng của bệnh nhân COVID-19 đã điều trị tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
• 4.2. Đặc điểm chung của bệnh nhân COVID-19 đã điều trị tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
• 4.3. Đặc điểm một số xét nghiệm hóa sinh, miễn dịch của bệnh nhân COVID-19
• 4.4. Đặc điểm một số xét nghiệm huyết học, đông máu của bệnh nhân COVID-19
• 4.5. Đặc điểm một số xét nghiệm khí máu của bệnh nhân COVID-19
• 4.6. Giá trị Ct các xét nghiệm PCR của bệnh nhân COVID-19
• 4.7. Mối liên quan giữa một số đặc điểm cận lâm sàng và tình trạng tử vong ở bệnh nhân COVID-19
• 4.8. Một số xét nghiệm hóa sinh, miễn dịch và tình trạng tử vong của bệnh nhân COVID-19
• 4.9. Mối liên quan của một số xét nghiệm huyết học, đông máu và tình trạng tử vong của bệnh nhân COVID-19
• 4.10. Mối liên quan của một số xét nghiệm khí máu và tình trạng tử vong của bệnh nhân COVID-19
• 4.11. Mối liên quan của các chỉ số đặc biệt và các yếu tố tiên lượng độc lập đến tình trạng tử vong của bệnh nhân mắc COVID-19 đã điều trị tại bệnh viện Đại học Y Hà Nội
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1: CÁC BIẾN SỐ NGHIÊN CỨU
• PHỤ LỤC 2: NGUYÊN LÝ, PHƯƠNG PHÁP ĐO CÁC XÉT NGHIỆM
• PHỤ LỤC 3: GIÁ TRỊ THAM CHIẾU CÁC XÉT NGHIỆM
• PHỤ LỤC 4: BIỂU MẪU BỆNH ÁN THU THẬP SỐ LIỆU

I. Tổng Quan COVID 19 Tại Bệnh Viện Đại Học Y Hà Nội

Đại dịch COVID-19, do virus SARS-CoV-2 gây ra, đã tạo ra gánh nặng lớn cho hệ thống y tế toàn cầu. Tại Việt Nam, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị bệnh nhân COVID-19. Nghiên cứu về mối liên quan giữa đặc điểm cận lâm sàng và tử vong ở bệnh nhân COVID-19 tại đây là vô cùng cần thiết để cải thiện phác đồ điều trị và giảm thiểu tỷ lệ tử vong COVID-19. Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào mô tả các đặc điểm cận lâm sàng và phân tích yếu tố nguy cơ tử vong COVID-19. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin quan trọng cho các bác sĩ lâm sàng trong việc đưa ra quyết định điều trị.

1.1. Vai trò của Bệnh viện Đại học Y Hà Nội trong đại dịch COVID 19

Bệnh viện Đại học Y Hà Nội được Bộ Y tế giao nhiệm vụ tiếp nhận và điều trị bệnh nhân COVID-19 nặng và nguy kịch. Bệnh viện đã nhanh chóng thiết lập khu điều trị COVID-19 với quy mô lớn, trang bị đầy đủ cơ sở vật chất và đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao. Bệnh viện đóng vai trò là tuyến cuối trong bậc thang điều trị COVID-19 tại Hà Nội và các tỉnh phía Bắc, đồng thời là trung tâm hồi sức tích cực COVID-19 quốc gia. Quyết định 3686/QĐ-BYT ngày 02/8/2021 đã thể hiện vai trò quan trọng của bệnh viện trong công tác phòng chống dịch.

1.2. Sự cần thiết của nghiên cứu về đặc điểm cận lâm sàng và tử vong

Việc nghiên cứu đặc điểm cận lâm sàng ở bệnh nhân COVID-19 là rất quan trọng để hiểu rõ hơn về diễn biến bệnh và các yếu tố ảnh hưởng đến tiên lượng tử vong COVID-19. Các chỉ số xét nghiệm COVID-19 như CRP, Ferritin, D-dimer, Lymphocytes, Neutrophils, và IL-6 có thể cung cấp thông tin quan trọng về tình trạng viêm, đông máu và phản ứng miễn dịch của cơ thể. Việc xác định các yếu tố nguy cơ giúp bác sĩ tiên lượng bệnh và áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp.

II. Thách Thức Tiên Lượng Tử Vong COVID 19 Tổng Quan Yếu Tố

Tiên lượng tử vong COVID-19 là một thách thức lớn do sự phức tạp của bệnh và sự khác biệt về thể trạng của từng bệnh nhân. Nhiều yếu tố nguy cơ có thể ảnh hưởng đến kết quả điều trị, bao gồm tuổi, giới tính, bệnh nền, và các chỉ số cận lâm sàng. Việc xác định và đánh giá chính xác các yếu tố này là rất quan trọng để đưa ra quyết định điều trị tối ưu. Nghiên cứu này nhằm mục đích xác định các yếu tố cận lâm sàng liên quan đến tử vong COVID-19 tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

2.1. Ảnh hưởng của bệnh nền và tuổi tác đến tiên lượng tử vong

Bệnh nền như tim mạch, tiểu đường, cao huyết áp, bệnh thận mãn tính, và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính làm tăng nguy cơ tử vong COVID-19. Tuổi cao cũng là một yếu tố nguy cơ quan trọng, vì người lớn tuổi thường có hệ miễn dịch suy yếu và nhiều bệnh nền kèm theo. Nghiên cứu cần phân tích mối liên hệ giữa các bệnh nền cụ thể và tỷ lệ tử vong.

2.2. Vai trò của các xét nghiệm trong đánh giá tình trạng bệnh nhân COVID 19

Các xét nghiệm COVID-19 như huyết học, đông máu, sinh hóa, và khí máu đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá tình trạng của bệnh nhân COVID-19. Các chỉ số như CRP, D-dimer, Ferritin, Lymphocytes, Neutrophils, chức năng thận, chức năng gan, SpO2, và pH máu có thể cung cấp thông tin về tình trạng viêm, đông máu, tổn thương cơ quan, và suy hô hấp.

III. Cách Phân Tích Đặc Điểm Cận Lâm Sàng Dự Đoán Tử Vong

Phân tích đặc điểm cận lâm sàng là một bước quan trọng trong việc dự đoán tử vong COVID-19. Nghiên cứu này sử dụng thiết kế mô tả cắt ngang để phân tích dữ liệu từ bệnh án điện tử của bệnh nhân COVID-19 điều trị tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội. Các biến số nghiên cứu bao gồm đặc điểm chung của bệnh nhân, kết quả xét nghiệm hóa sinh - miễn dịch, huyết học - đông máu, khí máu, và giá trị Ct xét nghiệm PCR. Phân tích thống kê được thực hiện bằng phần mềm SPSS 20 để xác định mối liên quan giữa các biến số và tình trạng tử vong.

3.1. Phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu bệnh án COVID 19

Dữ liệu được thu thập từ bệnh án điện tử của 1000 bệnh nhân COVID-19 điều trị tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội từ tháng 9/2021 đến tháng 02/2022. Phương pháp chọn mẫu là thuận tiện. Dữ liệu được nhập liệu cẩn thận và kiểm tra chất lượng trước khi phân tích. Các biến số được mã hóa và phân loại phù hợp cho phân tích thống kê.

3.2. Ứng dụng phân tích hồi quy để xác định yếu tố tiên lượng tử vong

Phân tích hồi quy đa biến được sử dụng để xác định các yếu tố tiên lượng tử vong độc lập. Các biến số có ý nghĩa thống kê trong phân tích đơn biến được đưa vào mô hình hồi quy đa biến. Kết quả phân tích sẽ cho biết các yếu tố cận lâm sàng nào có liên quan mạnh mẽ nhất đến tử vong COVID-19, sau khi đã kiểm soát các yếu tố gây nhiễu.

3.3 Sử dụng giá trị Ct PCR làm tiêu chí đánh giá mức độ nhiễm virus

Giá trị Ct trong xét nghiệm PCR là một chỉ số quan trọng để đánh giá mức độ nhiễm virus SARS-CoV-2. Giá trị Ct càng thấp, lượng virus trong mẫu bệnh phẩm càng cao. Nghiên cứu này sẽ phân tích mối liên quan giữa giá trị Ct và tình trạng tử vong ở bệnh nhân COVID-19. Kiểm định Wilcoxon - Man - Whitney được sử dụng để so sánh giá trị Ct giữa nhóm bệnh nhân tử vong và nhóm bệnh nhân sống sót. Tỉ lệ bệnh nhân tử vong ở từng nhóm có giá trị Ct khác nhau cũng được phân tích.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Đặc Điểm Cận Lâm Sàng Ảnh Hưởng Tử Vong

Nghiên cứu cho thấy một số đặc điểm cận lâm sàng có liên quan đến tình trạng tử vong ở bệnh nhân COVID-19 tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội. Các chỉ số xét nghiệm như Albumin, D-dimer, và PLT có mối liên hệ đáng kể với tỷ lệ tử vong. Bệnh nhân có kết quả Albumin thấp, D-dimer cao, và PLT thấp có nguy cơ tử vong cao hơn. Kết quả nghiên cứu cung cấp thông tin quan trọng cho việc cải thiện tiên lượng và điều trị bệnh nhân COVID-19.

4.1. Mối liên hệ giữa albumin và tình trạng tử vong COVID 19

Kết quả nghiên cứu cho thấy kết quả bất thường của chỉ số Albumin được cho là một yếu tố liên quan đến tình trạng tử vong của bệnh nhân. Tỉ lệ kết quả bất thường cao hơn gấp 4,172 so với kết quả bình thường. Tình trạng giảm Albumin máu có thể phản ánh tình trạng viêm và suy dinh dưỡng ở bệnh nhân COVID-19 nặng.

4.2. D dimer và tiểu cầu Chỉ số tiên lượng tử vong quan trọng

Nghiên cứu chỉ ra rằng kết quả bất thường của hai chỉ số D-dimer (>500ng/mL) và PLT (<250G/L) là yếu tố liên quan đến tỉ lệ tử vong với bệnh nhân điều trị COVID-19. D-dimer có kết quả bất thường có tỉ lệ tử vong cao gấp 2,214 lần so với nhóm bệnh nhân không có kết quả D-dimer bất thường. PLT có kết quả bất thường có tỉ lệ tử vong cao hơn 1,950 lần so với các bệnh nhân trong nhóm không có kết quả bất thường PLT. Điều này cho thấy tình trạng rối loạn đông máu và giảm tiểu cầu có thể là yếu tố tiên lượng tử vong quan trọng ở bệnh nhân COVID-19.

4.3. Lactat khí máu Yếu tố nguy cơ mới cần được quan tâm

Kết quả nghiên cứu cũng gợi ý về vai trò của Lactat khí máu trong tiên lượng tử vong COVID-19, tuy nhiên cần nghiên cứu thêm để xác định rõ hơn mối liên quan này. Tăng Lactat máu có thể phản ánh tình trạng giảm oxy mô và suy hô hấp nặng.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cải Thiện Điều Trị COVID 19 Dựa Xét Nghiệm

Kết quả nghiên cứu có thể được ứng dụng trong thực tiễn để cải thiện điều trị bệnh nhân COVID-19. Bác sĩ có thể sử dụng các chỉ số cận lâm sàng như Albumin, D-dimer, và PLT để đánh giá nguy cơ tử vong và đưa ra quyết định điều trị phù hợp. Việc theo dõi sát sao các chỉ số này và can thiệp kịp thời có thể giúp giảm thiểu tỷ lệ tử vong COVID-19. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiêm phòng vắc-xin đầy đủ và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

5.1. Đề xuất phác đồ theo dõi và điều trị bệnh nhân COVID 19 dựa trên kết quả nghiên cứu

Dựa trên kết quả nghiên cứu, cần xây dựng phác đồ theo dõi và điều trị bệnh nhân COVID-19, chú trọng đến các chỉ số cận lâm sàng như Albumin, D-dimer, và PLT. Bệnh nhân có kết quả bất thường của các chỉ số này cần được theo dõi sát sao và can thiệp điều trị tích cực hơn. Các biện pháp can thiệp có thể bao gồm truyền Albumin, sử dụng thuốc chống đông máu, và điều trị hỗ trợ hô hấp.

5.2. Tầm quan trọng của tiêm phòng vắc xin và chăm sóc người cao tuổi

Nghiên cứu khẳng định lại tầm quan trọng của việc tiêm phòng vắc-xin đầy đủ để giảm nguy cơ mắc bệnh và tử vong do COVID-19. Bên cạnh đó, cần chú trọng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, đặc biệt là những người có bệnh nền. Các biện pháp chăm sóc có thể bao gồm chế độ dinh dưỡng hợp lý, vận động phù hợp, và theo dõi sức khỏe định kỳ.

VI. Kết Luận Hướng Nghiên Cứu Mới Về Tử Vong Do COVID 19

Nghiên cứu này đã xác định được một số đặc điểm cận lâm sàng liên quan đến tình trạng tử vong ở bệnh nhân COVID-19 tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu khác với quy mô lớn hơn và thiết kế chặt chẽ hơn để khẳng định các kết quả này và xác định các yếu tố nguy cơ khác. Nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp dựa trên các chỉ số cận lâm sàng.

6.1. Hạn chế của nghiên cứu và hướng khắc phục

Nghiên cứu có một số hạn chế, bao gồm thiết kế mô tả cắt ngang và phương pháp chọn mẫu thuận tiện. Các hạn chế này có thể ảnh hưởng đến tính đại diện của mẫu và khả năng suy luận nhân quả. Trong tương lai, cần thực hiện các nghiên cứu когогорта hoặc case-control với quy mô lớn hơn và phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên để khắc phục các hạn chế này.

6.2. Đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo về tiên lượng tử vong

Các hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp dựa trên các chỉ số cận lâm sàng. Ví dụ, có thể thực hiện thử nghiệm lâm sàng để đánh giá hiệu quả của việc truyền Albumin ở bệnh nhân COVID-19 có Albumin máu thấp. Ngoài ra, cần nghiên cứu thêm về vai trò của các yếu tố di truyền và miễn dịch trong tiên lượng tử vong COVID-19.

Tổng quan nghiên cứu

COVID-19, do virus SARS-CoV-2 gây ra, đã trở thành đại dịch toàn cầu với hơn 281 triệu ca mắc và hơn 5,4 triệu ca tử vong được báo cáo trên toàn thế giới tính đến năm 2021. Tỷ lệ tử vong toàn cầu ước tính khoảng 2,2%, chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như tuổi tác, bệnh nền và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Tại Việt Nam, tính đến cuối năm 2021, đã ghi nhận hơn 1,2 triệu ca nhiễm và hơn 24.000 ca tử vong. Việc tiêm phòng vắc-xin được xem là biện pháp chủ yếu nhằm giảm tỷ lệ tử vong và mức độ nặng của bệnh.

Nghiên cứu này tập trung phân tích mối liên quan giữa các đặc điểm cận lâm sàng và tình trạng tử vong ở bệnh nhân COVID-19 điều trị tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội trong giai đoạn từ tháng 9/2021 đến tháng 2/2022. Mục tiêu chính là mô tả các đặc điểm xét nghiệm huyết học, hóa sinh, miễn dịch, khí máu và giá trị Ct của xét nghiệm PCR, đồng thời đánh giá các yếu tố tiên lượng tử vong. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ phân tầng nguy cơ, tối ưu hóa phác đồ điều trị và giảm thiểu tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân COVID-19, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp tại khu vực Hà Nội và các tỉnh phía Bắc.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về sinh bệnh học của SARS-CoV-2, bao gồm:

• Cơ chế xâm nhập và gây bệnh của SARS-CoV-2: Virus sử dụng protein gai để liên kết với thụ thể ACE2 trên tế bào vật chủ, cùng với sự hỗ trợ của enzym TMPRSS2, dẫn đến tổn thương đa cơ quan, đặc biệt là hệ hô hấp và hệ tuần hoàn.

• Phân tích các chỉ số cận lâm sàng: Các xét nghiệm huyết học (WBC, lympho, tiểu cầu), hóa sinh (AST, ALT, creatinin, glucose, albumin), miễn dịch (CRP, ferritin, procalcitonin), khí máu (lactat, pH, SO2) và giá trị Ct của PCR được sử dụng để đánh giá mức độ tổn thương, phản ứng viêm và tải lượng virus.

• Mô hình tiên lượng tử vong: Sử dụng hồi quy đa biến để xác định các yếu tố cận lâm sàng độc lập liên quan đến nguy cơ tử vong, từ đó hỗ trợ phân tầng nguy cơ và điều chỉnh phác đồ điều trị.

Phương pháp nghiên cứu

• Thiết kế nghiên cứu: Mô tả cắt ngang với phương pháp chọn mẫu thuận tiện.

• Đối tượng nghiên cứu: 1000 bệnh nhân COVID-19 được xác định bằng RT-PCR hoặc xét nghiệm nhanh kháng nguyên, điều trị tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội từ tháng 9/2021 đến tháng 2/2022.

• Thu thập dữ liệu: Số liệu được thu thập từ hồ sơ bệnh án điện tử, bao gồm thông tin nhân khẩu học, tình trạng tiêm vắc-xin, mức độ bệnh, kết quả các xét nghiệm cận lâm sàng lần đầu khi nhập viện và tình trạng sống/tử vong khi ra viện.

• Phân tích số liệu: Sử dụng phần mềm SPSS 20.0, áp dụng kiểm định T độc lập hoặc Wilcoxon - Mann - Whitney tùy theo phân phối dữ liệu. Các biến có ý nghĩa thống kê (p<0,05) được đưa vào mô hình hồi quy đa biến để xác định các yếu tố tiên lượng tử vong.

• Kiểm soát chất lượng: Thực hiện theo quy trình kỹ thuật chuẩn của Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, sử dụng hệ thống máy móc hiện đại như Cobas C6000, Advia 120, Agilent Aria DX.

• Đạo đức nghiên cứu: Tuân thủ quy định đạo đức nghiên cứu y sinh học, được Hội đồng đạo đức Trường Đại học Y tế Công cộng phê duyệt.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm nhân khẩu học và tỷ lệ tử vong: Tuổi trung bình của bệnh nhân là 59,5 tuổi. Nhóm trên 60 tuổi chiếm 52,6% và có tỷ lệ tử vong cao nhất 19,4%, trong khi nhóm dưới 18 tuổi không ghi nhận tử vong. Tỷ lệ tử vong giảm dần theo số mũi tiêm vắc-xin: 26,28% (chưa tiêm), 11,54% (1 mũi), 4,5% (2 mũi), 2,86% (3 mũi). Tỷ lệ tử vong tăng theo mức độ bệnh, cao nhất ở mức độ nguy kịch (61,98%).

2. Xét nghiệm hóa sinh - miễn dịch: Bệnh nhân tử vong có giá trị trung vị AST (56,5 U/L), ALT (32 U/L), ure (9,85 mmol/L), creatinin (90 µmol/L), glucose (10,2 mmol/L), CRP (9,7 mg/dL), procalcitonin (0,613 ng/mL) và ferritin (1675,6 ng/mL) cao hơn đáng kể so với nhóm sống (p<0,05). Ngược lại, albumin và protein huyết thanh thấp hơn ở nhóm tử vong (p<0,05).

3. Xét nghiệm huyết học - đông máu: Tỷ lệ D-dimer bất thường (>500 ng/mL) chiếm 49,2%, PT kéo dài 98,1%, fibrinogen tăng 38,2%. Bệnh nhân tử vong có giá trị D-dimer và PLT bất thường cao hơn nhóm sống, với OR lần lượt là 2,214 và 1,950 (p<0,05).

4. Xét nghiệm khí máu: Lactat và pH cao hơn, SO2 thấp hơn ở nhóm tử vong (p<0,05). Không có sự khác biệt có ý nghĩa về PCO2 và PO2 giữa hai nhóm. Bệnh nhân trong ICU có lactat cao hơn và SO2 thấp hơn so với nhóm không ICU.

5. Giá trị Ct của PCR: Trong 356 bệnh nhân xét nghiệm PCR, nhóm tử vong có giá trị Ct trung vị 20,6, nhóm sống 19,53, không khác biệt có ý nghĩa thống kê. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong cao nhất (79,31%) ở nhóm có Ct < 25.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy tuổi cao và chưa tiêm đủ vắc-xin là những yếu tố nguy cơ tử vong quan trọng, phù hợp với các báo cáo quốc tế. Các chỉ số xét nghiệm bất thường như tăng AST, ALT, ure, creatinin, CRP, ferritin phản ánh tổn thương đa cơ quan và phản ứng viêm nặng. Đặc biệt, albumin thấp được xác định là yếu tố tiên lượng độc lập với tỷ lệ tử vong cao gấp 4,172 lần so với bình thường, cho thấy vai trò quan trọng của dinh dưỡng và chức năng gan trong tiên lượng bệnh.

Tăng D-dimer và giảm tiểu cầu (PLT) biểu thị tình trạng rối loạn đông máu và huyết khối, là cơ chế bệnh sinh chính trong COVID-19 nặng, đồng thời là yếu tố tiên lượng tử vong với OR lần lượt 2,214 và 1,950. Các chỉ số khí máu như lactat và SO2 cũng phản ánh tình trạng suy hô hấp và thiếu oxy mô, phù hợp với mức độ nặng của bệnh.

Giá trị Ct thấp (<25) liên quan đến tải lượng virus cao, tương ứng với tỷ lệ tử vong cao, mặc dù không có sự khác biệt thống kê rõ ràng giữa nhóm sống và tử vong, có thể do ảnh hưởng của các yếu tố khác như đáp ứng miễn dịch và điều trị.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố tỷ lệ tử vong theo nhóm tuổi, số mũi tiêm vắc-xin, biểu đồ hộp so sánh các chỉ số xét nghiệm giữa nhóm sống và tử vong, cũng như bảng hồi quy đa biến các yếu tố tiên lượng tử vong.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường tiêm phòng vắc-xin đầy đủ: Đẩy mạnh chiến dịch tiêm chủng, ưu tiên nhóm người cao tuổi và có bệnh nền nhằm giảm tỷ lệ tử vong và mức độ nặng của bệnh. Thời gian thực hiện: ngay lập tức và liên tục.

2. Theo dõi chặt chẽ các chỉ số cận lâm sàng quan trọng: Đặc biệt chú trọng xét nghiệm albumin, D-dimer, PLT và lactat khí máu để phát hiện sớm nguy cơ tiến triển nặng, từ đó điều chỉnh phác đồ điều trị kịp thời. Thực hiện hàng ngày trong quá trình điều trị.

3. Phát triển phác đồ điều trị cá thể hóa: Dựa trên kết quả xét nghiệm và mức độ bệnh, áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp như chống đông máu, hỗ trợ dinh dưỡng, chăm sóc hô hấp tích cực. Chủ thể thực hiện: đội ngũ y bác sĩ tại bệnh viện.

4. Nâng cao năng lực xét nghiệm và phân tích dữ liệu: Đầu tư trang thiết bị hiện đại, đào tạo nhân viên kỹ thuật và sử dụng phần mềm phân tích để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác, nhanh chóng phục vụ công tác điều trị và nghiên cứu. Thời gian: trong vòng 6 tháng tới.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Bác sĩ lâm sàng và chuyên gia y tế: Áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao hiệu quả chẩn đoán, phân tầng nguy cơ và điều trị bệnh nhân COVID-19, đặc biệt trong các cơ sở điều trị tuyến cuối.

2. Nhà quản lý y tế và hoạch định chính sách: Sử dụng dữ liệu để xây dựng các chiến lược tiêm chủng, phân bổ nguồn lực và phát triển phác đồ điều trị phù hợp với tình hình thực tế.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên y khoa: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, kết quả và phân tích để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về COVID-19 và các bệnh truyền nhiễm khác.

4. Cơ sở đào tạo y tế: Tích hợp nội dung nghiên cứu vào chương trình giảng dạy nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng cho sinh viên, cán bộ y tế trong công tác phòng chống dịch bệnh.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao tuổi cao lại là yếu tố nguy cơ tử vong ở bệnh nhân COVID-19?
   Tuổi cao thường đi kèm với suy giảm miễn dịch và nhiều bệnh nền, làm giảm khả năng chống đỡ với virus, dẫn đến tỷ lệ tử vong cao hơn. Ví dụ, nhóm trên 60 tuổi có tỷ lệ tử vong 19,4% trong nghiên cứu.

2. Các chỉ số xét nghiệm nào quan trọng nhất trong tiên lượng tử vong?
   Albumin thấp, D-dimer tăng và giảm tiểu cầu (PLT) là các chỉ số có liên quan độc lập đến nguy cơ tử vong, với OR lần lượt 4,172, 2,214 và 1,950.

3. Giá trị Ct của PCR phản ánh điều gì trong bệnh COVID-19?
   Giá trị Ct thấp (<25) cho thấy tải lượng virus cao, liên quan đến nguy cơ tử vong cao hơn, mặc dù không phải là yếu tố duy nhất quyết định kết quả bệnh.

4. Tiêm vắc-xin có ảnh hưởng như thế nào đến tỷ lệ tử vong?
   Tỷ lệ tử vong giảm rõ rệt theo số mũi tiêm, từ 26,28% ở nhóm chưa tiêm xuống còn 2,86% ở nhóm tiêm đủ 3 mũi, chứng tỏ hiệu quả bảo vệ của vắc-xin.

5. Làm thế nào để sử dụng kết quả xét nghiệm khí máu trong điều trị?
   Các chỉ số như lactat và SO2 giúp đánh giá tình trạng thiếu oxy và suy hô hấp, từ đó quyết định mức độ can thiệp hô hấp và chăm sóc đặc biệt cho bệnh nhân.

Kết luận

• Tuổi trên 60 và chưa tiêm đủ vắc-xin là các yếu tố nguy cơ tử vong cao ở bệnh nhân COVID-19.
• Các chỉ số xét nghiệm cận lâm sàng như albumin thấp, D-dimer tăng và giảm tiểu cầu có vai trò tiên lượng độc lập về tử vong.
• Giá trị Ct thấp của PCR liên quan đến tải lượng virus cao và tỷ lệ tử vong tăng.
• Việc theo dõi chặt chẽ các chỉ số xét nghiệm giúp phân tầng nguy cơ và điều chỉnh phác đồ điều trị hiệu quả.
• Khuyến nghị tăng cường tiêm chủng, nâng cao năng lực xét nghiệm và phát triển phác đồ điều trị cá thể hóa nhằm giảm tỷ lệ tử vong do COVID-19.

Tiếp theo, cần triển khai các giải pháp đề xuất và mở rộng nghiên cứu để cập nhật dữ liệu mới, đồng thời áp dụng kết quả vào thực tiễn điều trị nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân COVID-19. Đề nghị các cơ sở y tế và nhà quản lý quan tâm và phối hợp thực hiện.