Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và Internet, phương pháp đào tạo E-Learning đã trở thành xu hướng phổ biến trên toàn cầu, đặc biệt trong lĩnh vực đào tạo nhân sự doanh nghiệp. Tại Việt Nam, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) đã áp dụng E-Learning từ năm 2011 nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nhân viên. Tỷ lệ đào tạo bằng phương pháp này tại BIDV tăng từ 8% số lớp và 35% số lượng người học năm 2013 lên 11,2% số lớp và 39,6% số lượng người học năm 2015, cho thấy sự phát triển tích cực nhưng vẫn còn nhiều thách thức. Nghiên cứu tập trung phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của nhân viên khi tham gia đào tạo E-Learning tại BIDV, nhằm đề xuất giải pháp cải thiện hoạt động đào tạo đến năm 2020. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các yếu tố như giảng viên, chương trình đào tạo, công nghệ, giao diện hệ thống, tương tác và thái độ người học, dựa trên khảo sát thực tế tại BIDV trong giai đoạn 2013-2015. Mục tiêu nghiên cứu nhằm nâng cao tỷ lệ hài lòng của nhân viên, góp phần gia tăng hiệu quả đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu hội nhập và cạnh tranh trong ngành ngân hàng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên mô hình các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của người học trong đào tạo E-Learning được đề xuất bởi Sun và cộng sự (2006), kế thừa từ nghiên cứu của Wang (2003) và Nguyễn Hữu Quy (2014). Mô hình bao gồm sáu yếu tố chính:

  • Giảng viên: Năng lực chuyên môn, kỹ năng sư phạm và sự hỗ trợ của giảng viên trong quá trình đào tạo.
  • Chương trình đào tạo: Nội dung khóa học phù hợp, dễ hiểu và đáp ứng nhu cầu người học.
  • Công nghệ: Chất lượng phần mềm, tốc độ đường truyền Internet và tính ổn định của hệ thống.
  • Giao diện hệ thống: Thiết kế thân thiện, dễ sử dụng giúp người học thuận tiện truy cập và tương tác.
  • Tương tác: Mức độ trao đổi giữa giảng viên và người học, cũng như giữa các học viên với nhau.
  • Thái độ người học: Sự tích cực, chủ động và tin tưởng của người học đối với phương pháp E-Learning.

Các khái niệm chuyên ngành như E-Learning, sự hài lòng của người học (learner satisfaction), và các mô hình đo lường hiệu quả đào tạo (ví dụ mô hình Kirkpatrick) cũng được vận dụng để phân tích và đánh giá.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng:

  • Nghiên cứu định tính: Thảo luận nhóm tập trung với 9 nhân viên và 5 nhà quản lý tại BIDV nhằm điều chỉnh các yếu tố tác động và thang đo khảo sát. Kịch bản thảo luận được chuẩn bị kỹ lưỡng để khai thác sâu các vấn đề liên quan đến đào tạo E-Learning.

  • Nghiên cứu định lượng: Khảo sát trực tiếp 277 nhân viên BIDV đã tham gia đào tạo E-Learning, sử dụng bảng câu hỏi dựa trên thang đo Likert 5 điểm. Mẫu được chọn theo phương pháp thuận tiện, đảm bảo cỡ mẫu tối thiểu 5 lần số biến quan sát (26 biến). Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 20.0, bao gồm kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) với hệ số KMO = 0,867 và kiểm định Bartlett có ý nghĩa thống kê (sig = 0,000).

  • Dữ liệu thứ cấp: Báo cáo nội bộ BIDV giai đoạn 2013-2015, các tài liệu đào tạo, thống kê về số lượng lớp, giảng viên, tương tác và kết quả học tập.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2013 đến 2015, tập trung phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp cải thiện đến năm 2020.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Yếu tố chương trình đào tạo, giảng viên và thái độ người học được đánh giá cao nhất với điểm trung bình lần lượt là 3,32; 3,30 và 3,46 trên thang 5 điểm, cho thấy đây là các yếu tố quan trọng ảnh hưởng tích cực đến sự hài lòng của nhân viên BIDV khi tham gia đào tạo E-Learning.

  2. Công nghệ, giao diện hệ thống và tương tác được đánh giá thấp hơn, với điểm trung bình lần lượt là 3,15; 3,02 và 3,28, phản ánh những hạn chế về phần mềm, tốc độ đường truyền, thiết kế giao diện và mức độ trao đổi giữa giảng viên và người học cũng như giữa các học viên.

  3. Tỷ lệ giảng viên có trình độ thạc sĩ trở lên chiếm khoảng 45%, tuy nhiên chỉ khoảng 29% giảng viên có chứng chỉ kỹ năng sư phạm, dẫn đến hạn chế trong phương pháp giảng dạy và hỗ trợ người học. Tỷ lệ giảng viên kiêm chức tham gia đào tạo E-Learning chỉ đạt 33% năm 2015, chưa tận dụng hết nguồn lực giảng viên có kinh nghiệm thực tiễn.

  4. Tương tác giữa giảng viên và người học còn hạn chế, chỉ khoảng 1/3 số người học có trao đổi qua hệ thống giao tiếp nội bộ hoặc email, với thời gian hỗ trợ trung bình mỗi giảng viên dành cho người học chỉ khoảng 4,6 phút/tháng. Việc trả lời thắc mắc qua email mất trung bình 48 giờ, ảnh hưởng đến tiến độ học tập.

  5. Hiệu quả áp dụng kiến thức vào công việc đạt khoảng 77%, cho thấy đào tạo E-Learning tại BIDV có tác động tích cực đến năng lực nhân viên, tuy nhiên vẫn còn khoảng 10% nhân viên không đạt yêu cầu trong các bài kiểm tra cuối khóa.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy chương trình đào tạo và năng lực giảng viên là nền tảng quan trọng tạo nên sự hài lòng của người học, phù hợp với các nghiên cứu trước đây về vai trò của nội dung và giảng viên trong đào tạo E-Learning. Tuy nhiên, hạn chế về công nghệ và giao diện hệ thống phản ánh sự cần thiết phải nâng cấp phần mềm, cải thiện tốc độ mạng và thiết kế giao diện thân thiện hơn để tăng trải nghiệm người học.

Mức độ tương tác thấp cho thấy BIDV chưa khai thác hiệu quả các công cụ hỗ trợ giao tiếp trong môi trường E-Learning, điều này có thể làm giảm động lực học tập và sự gắn kết của nhân viên. So với các nghiên cứu quốc tế, BIDV cần tăng cường đào tạo kỹ năng sư phạm cho giảng viên và khuyến khích giảng viên kiêm chức tham gia nhiều hơn để tận dụng kinh nghiệm thực tiễn.

Việc áp dụng kiến thức vào công việc đạt tỷ lệ cao chứng tỏ E-Learning là phương pháp đào tạo hiệu quả, tuy nhiên cần đa dạng hóa nội dung đào tạo, đặc biệt là các khóa chuyên sâu theo vị trí để đáp ứng nhu cầu phát triển nghề nghiệp của nhân viên. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột so sánh điểm trung bình các yếu tố ảnh hưởng và biểu đồ đường thể hiện xu hướng tăng trưởng tỷ lệ đào tạo E-Learning qua các năm.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao năng lực giảng viên: Tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng sư phạm chuyên sâu cho giảng viên, đặc biệt là giảng viên kiêm chức, nhằm cải thiện phương pháp giảng dạy và tăng cường hỗ trợ người học. Mục tiêu đạt 60% giảng viên có chứng chỉ sư phạm trong vòng 2 năm, do phòng đào tạo BIDV phối hợp với các đối tác đào tạo thực hiện.

  2. Cải tiến công nghệ và giao diện hệ thống E-Learning: Đầu tư nâng cấp phần mềm đào tạo, tối ưu hóa giao diện thân thiện, dễ sử dụng và tăng tốc độ đường truyền Internet tại các chi nhánh. Mục tiêu giảm thời gian tải nội dung xuống dưới 3 giây và tăng tỷ lệ người học hài lòng về giao diện lên 80% trong 18 tháng.

  3. Tăng cường tương tác trong quá trình đào tạo: Xây dựng các kênh giao tiếp trực tuyến đa dạng như chat trực tiếp, diễn đàn thảo luận, webinar để giảng viên và học viên tương tác hiệu quả hơn. Khuyến khích người học tham gia thảo luận nhóm và phản hồi thường xuyên. Mục tiêu tăng số lượng tương tác lên gấp đôi trong vòng 1 năm.

  4. Đa dạng hóa nội dung đào tạo: Phát triển các khóa đào tạo chuyên sâu theo vị trí công việc, kỹ năng mềm và nghiệp vụ nâng cao để đáp ứng nhu cầu phát triển nghề nghiệp của nhân viên. Mục tiêu tăng số lượng khóa chuyên sâu lên 50% tổng số khóa đào tạo E-Learning trong 2 năm tới.

  5. Xây dựng chính sách khuyến khích học tập: Thiết lập hệ thống đánh giá, khen thưởng cho nhân viên hoàn thành khóa học và áp dụng kiến thức vào công việc hiệu quả. Tăng cường truyền thông nội bộ để nâng cao nhận thức và thái độ tích cực đối với E-Learning. Mục tiêu nâng tỷ lệ hoàn thành khóa học lên 90% trong 12 tháng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và phòng nhân sự BIDV: Để hiểu rõ thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả đào tạo E-Learning, từ đó hoạch định chiến lược phát triển nguồn nhân lực phù hợp.

  2. Các nhà quản lý đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong doanh nghiệp: Áp dụng mô hình và giải pháp cải tiến đào tạo E-Learning nhằm nâng cao sự hài lòng và hiệu quả học tập của nhân viên.

  3. Giảng viên và chuyên gia đào tạo E-Learning: Nắm bắt các yếu tố tác động đến sự hài lòng của người học, cải thiện kỹ năng giảng dạy và phương pháp tương tác trong môi trường đào tạo trực tuyến.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản trị kinh doanh, Công nghệ giáo dục: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, phân tích dữ liệu và ứng dụng lý thuyết trong thực tiễn đào tạo doanh nghiệp.

Câu hỏi thường gặp

  1. E-Learning có thực sự hiệu quả trong đào tạo nhân viên ngân hàng không?
    Theo khảo sát tại BIDV, khoảng 77% kiến thức từ đào tạo E-Learning được nhân viên áp dụng vào công việc, chứng tỏ phương pháp này mang lại hiệu quả thiết thực trong nâng cao năng lực chuyên môn.

  2. Yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến sự hài lòng của người học trong E-Learning?
    Chương trình đào tạo, giảng viên và thái độ người học là ba yếu tố được đánh giá cao nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến mức độ hài lòng và hiệu quả học tập.

  3. Làm thế nào để tăng cường tương tác trong đào tạo E-Learning?
    Tăng cường sử dụng các công cụ giao tiếp trực tuyến như chat, diễn đàn, webinar và khuyến khích thảo luận nhóm sẽ giúp nâng cao sự tương tác giữa giảng viên và học viên cũng như giữa các học viên với nhau.

  4. Tại sao giảng viên kiêm chức chưa được tận dụng hiệu quả trong đào tạo E-Learning?
    Do giảng viên kiêm chức thường kiêm nhiệm nhiều công việc tại chi nhánh, thời gian dành cho hỗ trợ người học còn hạn chế, đồng thời chưa được đào tạo kỹ năng sư phạm đầy đủ.

  5. Làm thế nào để cải thiện công nghệ và giao diện hệ thống E-Learning?
    Đầu tư nâng cấp phần mềm, tối ưu hóa giao diện thân thiện, tăng tốc độ đường truyền và đảm bảo tính ổn định của hệ thống sẽ giúp người học có trải nghiệm tốt hơn và tăng sự hài lòng.

Kết luận

  • Đào tạo bằng phương pháp E-Learning tại BIDV đã đạt được những kết quả tích cực với tỷ lệ người học áp dụng kiến thức vào công việc khoảng 77%.
  • Sáu yếu tố chính ảnh hưởng đến sự hài lòng của nhân viên gồm giảng viên, chương trình đào tạo, công nghệ, giao diện hệ thống, tương tác và thái độ người học.
  • Hạn chế hiện tại là công nghệ chưa tối ưu, tương tác còn thấp và giảng viên thiếu kỹ năng sư phạm.
  • Giải pháp trọng tâm bao gồm nâng cao năng lực giảng viên, cải tiến công nghệ, tăng cường tương tác và đa dạng hóa nội dung đào tạo.
  • Tiếp tục triển khai các giải pháp này đến năm 2020 sẽ giúp BIDV nâng cao chất lượng đào tạo, gia tăng sự hài lòng của nhân viên và phát triển nguồn nhân lực bền vững.

Luận văn này cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để BIDV và các tổ chức tương tự phát triển hoạt động đào tạo E-Learning hiệu quả hơn. Đề nghị các bên liên quan áp dụng và tiếp tục nghiên cứu mở rộng nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong thời đại số.