Luận Án Tiến Sĩ: Nghiên Cứu Tội Phạm Hối Lộ Trong Luật Hình Sự Việt Nam

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU

1.1. Tình hình nghiên cứu trong nước

1.2. Các công trình nghiên cứu là giáo trình, sách chuyên khảo

1.3. Các công trình nghiên cứu là luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ

1.4. Các công trình nghiên cứu là đề tài, báo cáo khoa học

1.5. Các công trình nghiên cứu là bài viết trên tạp chí chuyên ngành

1.6. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài

1.7. Các công trình nghiên cứu là giáo trình, sách chuyên khảo

1.8. Các công trình nghiên cứu là luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ

1.9. Các công trình nghiên cứu là đề tài, báo cáo khoa học

1.10. Các công trình nghiên cứu là bài viết trên tạp chí chuyên ngành

1.11. Đánh giá tổng quan tình hình nghiên cứu

1.12. Hướng nghiên cứu chính đã được triển khai

1.13. Cơ sở lý luận chính của những công trình đã thực hiện

1.14. Kết quả nghiên cứu chính đã đạt được

1.15. Phương pháp nghiên cứu chính của các công trình khoa học phần tổng quan của các tác giả đã thực hiện

1.16. Những vấn đề chưa được nghiên cứu và các vấn đề đặt ra cần được nghiên cứu

1.17. Những vấn đề chưa được nghiên cứu. Những đóng góp mới và vấn đề đặt ra cần được nghiên cứu

1.18. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu

1.19. Câu hỏi nghiên cứu. Giả thuyết nghiên cứu

1.20. Kết luận Chương 1

2. CHƯƠNG 2: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CÁC TỘI PHẠM VỀ HỐI LỘ

2.1. Khái niệm hối lộ và các tội phạm về hối lộ

2.2. Khái niệm hối lộ, phân biệt hối lộ với tham nhũng. Khái niệm các tội phạm về hối lộ. Đặc điểm của các tội phạm về hối lộ

2.3. Cơ sở của việc quy định các tội phạm về hối lộ trong pháp luật hình sự Việt Nam

2.4. Tính nguy hiểm cho xã hội của hành vi hối lộ

2.5. Thực tiễn công tác phòng ngừa và đấu tranh, xử lý

2.6. Chính sách hình sự Việt Nam về các tội phạm về hối lộ

2.7. Yêu cầu hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa

2.8. Những yếu tố tác động đến việc thực thi pháp luật hình sự Việt Nam đối với các tội phạm về hối lộ

2.9. Khó khăn trong chứng minh các tội phạm về hối lộ

2.10. Hoạt động của các cơ quan quan bảo vệ pháp luật

2.11. Đội ngũ cán bộ trong các cơ quan bảo vệ pháp luật

2.12. Hệ thống pháp luật khác về phòng, chống vi phạm pháp luật về hối lộ

2.13. Tập quán, văn hóa, đạo đức “phong tục, tập quán” quà tặng biện minh thay “hối lộ” vẫn tồn tại trong xã hội

2.14. Quy định trong Công ước của Liên Hợp quốc về chống tham nhũng và pháp luật hình sự một số nước về các tội phạm về hối lộ

2.15. Quy định trong pháp luật hình sự một số nước trên thế giới về các tội phạm về hối lộ

2.16. Kết luận Chương 2

3. CHƯƠNG 3: QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM VỀ CÁC TỘI PHẠM VỀ HỐI LỘ VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG

3.1. Quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về các tội phạm về hối lộ

3.2. Giai đoạn từ sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đến trước năm 1985

3.3. Giai đoạn từ năm 1985 đến trước năm 1999

3.4. Giai đoạn từ năm 1999 đến trước năm 2015

3.5. Quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 về các tội phạm về hối lộ

3.6. Dấu hiệu định tội

3.7. Dấu hiệu định khung

3.8. Thực tiễn áp dụng quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về các tội phạm về hối lộ

3.9. Tình hình các tội phạm về hối lộ

3.10. Kết quả xét xử tội phạm về hối lộ từ 2008 đến nay

3.11. Một số tồn tại, hạn chế và các nguyên nhân cơ bản

3.12. Tồn tại, hạn chế trong công tác phát hiện, xử lý các tội phạm về hối lộ

3.13. Tồn tại, hạn chế trong cơ chế phối hợp giữa Thanh tra, Kiểm toán với Cơ quan Điều tra, Viện kiểm sát trong phát hiện, xử lý

3.14. Tồn tại, hạn chế trong áp dụng quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về các tội phạm về hối lộ

3.15. Các nguyên nhân cơ bản

3.16. Kết luận Chương 3

4. CHƯƠNG 4: QUAN ĐIỂM, NỘI DUNG HOÀN THIỆN QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 2015, SỬA ĐỔI, BỔ SUNG NĂM 2017 VỀ CÁC TỘI PHẠM VỀ HỐI LỘ VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ ÁP DỤNG

4.1. Quan điểm hoàn thiện quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 về các tội phạm về hối lộ và nâng cao hiệu quả áp dụng

4.2. Thực hiện chính sách hình sự và yêu cầu cải cách tư pháp của Đảng và Nhà nước

4.3. Đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đấu tranh phòng, chống và xử lý các tội phạm về hối lộ

4.4. Thực hiện gắn với tình hình phát triển đời sống kinh tế - xã hội và pháp luật

4.5. Thích ứng với các yêu cầu hội nhập quốc tế, toàn cầu hóa và tiếp thu kinh nghiệm của các nước khác

4.6. Nội dung hoàn thiện quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 về các tội phạm về hối lộ

4.7. Những giải pháp khác nâng cao hiệu quả áp dụng quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi năm 2017 về các tội phạm về hối lộ

4.8. Kiến nghị về xây dựng thể chế và định hướng pháp luật về phòng, chống, xử lý nghiêm minh các tội phạm về hối lộ

4.9. Tập trung truyền thông, phổ biến pháp luật, phê phán, đấu tranh với các hành vi hối lộ

4.10. Rà soát và sửa đổi, bổ sung các quy định về thủ tục hành chính theo hướng xóa bỏ triệt để cơ chế xin - cho và thực hiện triệt để chế độ phân cấp, phân quyền trong nền hành chính

4.11. Nâng cao hơn nữa chất lượng, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp cho những người tiến hành tố tụng nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động áp dụng quy định của BLHS năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 về các tội phạm về hối lộ

4.12. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế và trao đổi kinh nghiệm lập pháp về các tội phạm về hối lộ với các quốc gia, tổ chức tư pháp quốc tế

4.13. Kết luận Chương 4

KẾT LUẬN CHUNG

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ

I. Luận Án Tiến Sĩ Tổng Quan Nghiên Cứu Tội Phạm Hối Lộ 55

Luận án tiến sĩ tập trung nghiên cứu sâu về tội phạm hối lộ trong luật hình sự Việt Nam. Nghiên cứu này không chỉ giới hạn trong phạm vi lý thuyết mà còn đi sâu vào thực tiễn áp dụng, những thách thức và giải pháp để hoàn thiện hệ thống pháp luật. Hối lộ và tham nhũng được xem là những vấn nạn nhức nhối, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển kinh tế - xã hội và niềm tin của người dân vào bộ máy nhà nước. Luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học, kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, phân tích các vụ án điển hình và các quy định pháp luật liên quan để đưa ra những đánh giá khách quan và đề xuất mang tính xây dựng. Luận án này kỳ vọng sẽ đóng góp vào công cuộc phòng chống tội phạm hối lộ ở Việt Nam.

1.1. Nghiên cứu trong nước về hối lộ và tham nhũng Tổng hợp

Nghiên cứu trong nước tập trung vào các giáo trình, sách chuyên khảo, luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ, đề tài khoa học và bài viết trên tạp chí chuyên ngành. Các công trình này thường phân tích khái niệm, dấu hiệu pháp lý của tội phạm hối lộ, các yếu tố cấu thành tội phạm, khung hình phạt và các biện pháp phòng ngừa. Tuy nhiên, một số nghiên cứu còn hạn chế về tính cập nhật, chưa phản ánh đầy đủ những diễn biến phức tạp của tội phạm hối lộ trong bối cảnh hiện nay. Cần có thêm nhiều nghiên cứu chuyên sâu, có tính ứng dụng cao, đề xuất các giải pháp thiết thực để nâng cao hiệu quả công tác phòng chống tội phạm hối lộ.

1.2. Tình hình nghiên cứu nước ngoài Kinh nghiệm và bài học

Nghiên cứu ở nước ngoài tập trung vào các giáo trình, sách chuyên khảo, luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ, đề tài khoa học và bài viết trên tạp chí chuyên ngành. Các công trình này thường phân tích kinh nghiệm của các nước trong việc xây dựng và thực thi pháp luật về phòng chống hối lộ, các mô hình tổ chức và hoạt động của các cơ quan chuyên trách, các biện pháp hợp tác quốc tế trong đấu tranh chống tội phạm hối lộ. Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm của các nước có nền pháp luật phát triển, có hiệu quả cao trong công tác phòng chống tham nhũng, đồng thời cần phải điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với điều kiện cụ thể của Việt Nam.

II. Tội Hối Lộ 5 Yếu Tố Quan Trọng Cấu Thành Theo Luật Việt Nam 58

Tội hối lộ là một loại tội phạm chức vụ nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức nhà nước, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển kinh tế - xã hội và làm suy giảm niềm tin của người dân vào bộ máy nhà nước. Theo luật hình sự Việt Nam, tội hối lộ bao gồm ba hành vi phạm tội cụ thể: Tội nhận hối lộ, tội đưa hối lộ và tội môi giới hối lộ. Các hành vi này đều có những dấu hiệu pháp lý riêng biệt, được quy định cụ thể trong BLHS. Việc xác định đúng các yếu tố cấu thành tội hối lộ là cơ sở quan trọng để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.

2.1. Khái niệm hối lộ và phân biệt với tham nhũng Điểm khác biệt

Hối lộ là hành vi đưa hoặc nhận tiền, tài sản, lợi ích vật chất hoặc phi vật chất khác để thực hiện hoặc không thực hiện một công việc trái với chức vụ, quyền hạn của người có chức vụ, quyền hạn. Tham nhũng là hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn để vụ lợi. Hối lộ là một dạng của tham nhũng, nhưng không phải mọi hành vi tham nhũng đều là hối lộ. Việc phân biệt rõ khái niệm hối lộ và tham nhũng có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định tội danh và áp dụng pháp luật.

2.2. Cơ sở pháp lý quy định tội phạm hối lộ trong luật hình sự

Cơ sở pháp lý của việc quy định tội phạm hối lộ trong luật hình sự Việt Nam dựa trên tính nguy hiểm cho xã hội của hành vi hối lộ, thực tiễn công tác phòng ngừa và đấu tranh, xử lý tội phạm hối lộ, chính sách hình sự của Việt Nam về các tội phạm về hối lộ, yêu cầu hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa. Các yếu tố này đòi hỏi phải có những quy định pháp luật chặt chẽ, nghiêm minh để ngăn chặn và xử lý hiệu quả tội phạm hối lộ.

2.3. Yếu tố tác động đến việc thực thi pháp luật về hối lộ

Các yếu tố tác động đến việc thực thi pháp luật hình sự Việt Nam đối với các tội phạm về hối lộ bao gồm khó khăn trong chứng minh, hoạt động của các cơ quan bảo vệ pháp luật, đội ngũ cán bộ trong các cơ quan bảo vệ pháp luật, hệ thống pháp luật khác về phòng, chống vi phạm pháp luật về hối lộ, tập quán, văn hóa, đạo đức “phong tục, tập quán” quà tặng biện minh thay “hối lộ” vẫn tồn tại trong xã hội.

III. Hướng Dẫn Chi Tiết Quy Định Pháp Luật Về Tội Phạm Hối Lộ 59

Luật hình sự Việt Nam qua các thời kỳ đã có những quy định khác nhau về tội phạm hối lộ. Từ sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đến nay, pháp luật hình sự Việt Nam đã trải qua nhiều lần sửa đổi, bổ sung để phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội và yêu cầu của công tác phòng chống tội phạm. BLHS năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 đã có những điều chỉnh quan trọng đối với nhóm các tội phạm về hối lộ, thể hiện sự cụ thể, rõ ràng hơn nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đấu tranh chống tội phạm.

3.1. So sánh quy định về tội hối lộ qua các giai đoạn lịch sử

Giai đoạn từ sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đến trước năm 1985, giai đoạn từ năm 1985 đến trước năm 1999, giai đoạn từ năm 1999 đến trước năm 2015. Mỗi giai đoạn có những quy định khác nhau về tội phạm hối lộ, phản ánh sự thay đổi trong nhận thức và chính sách hình sự của Nhà nước.

3.2. Phân tích dấu hiệu định tội và định khung hình phạt hối lộ

BLHS năm 2015 quy định cụ thể các dấu hiệu định tội và định khung hình phạt đối với tội nhận hối lộ, tội đưa hối lộ và tội môi giới hối lộ. Các dấu hiệu này giúp phân biệt tội hối lộ với các tội phạm khác, đồng thời xác định mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội.

3.3. Thực tiễn áp dụng Kết quả và tồn tại trong xử lý hối lộ

Thực tiễn áp dụng quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về các tội phạm về hối lộ cho thấy tình hình các tội phạm về hối lộ có chiều hướng gia tăng, gây hậu quả nghiêm trọng cho đời sống xã hội. Công tác phát hiện, xử lý tội phạm hối lộ còn nhiều tồn tại, hạn chế do nhiều nguyên nhân khác nhau.

IV. Phòng Chống Hối Lộ Hoàn Thiện Luật Giải Pháp Hiệu Quả 60

Việc hoàn thiện quy định của BLHS năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 về các tội phạm về hối lộ và nâng cao hiệu quả áp dụng là yêu cầu cấp thiết để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đấu tranh phòng chống tham nhũng. Cần thực hiện chính sách hình sự và yêu cầu cải cách tư pháp của Đảng và Nhà nước, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đấu tranh phòng, chống và xử lý các tội phạm về hối lộ, thực hiện gắn với tình hình phát triển đời sống kinh tế - xã hội và pháp luật, thích ứng với các yêu cầu hội nhập quốc tế, toàn cầu hóa và tiếp thu kinh nghiệm của các nước khác.

4.1. Quan điểm hoàn thiện BLHS về tội phạm hối lộ Góc nhìn chuyên gia

Cần thực hiện chính sách hình sự và yêu cầu cải cách tư pháp của Đảng và Nhà nước, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đấu tranh phòng, chống và xử lý các tội phạm về hối lộ, thực hiện gắn với tình hình phát triển đời sống kinh tế - xã hội và pháp luật, thích ứng với các yêu cầu hội nhập quốc tế, toàn cầu hóa và tiếp thu kinh nghiệm của các nước khác.

4.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng luật Từ lý luận đến thực tiễn

Cần có những giải pháp đồng bộ để nâng cao hiệu quả áp dụng quy định của BLHS năm 2015, sửa đổi năm 2017 về các tội phạm về hối lộ, bao gồm kiến nghị về xây dựng thể chế và định hướng pháp luật về phòng, chống, xử lý nghiêm minh các tội phạm về hối lộ, tập trung truyền thông, phổ biến pháp luật, phê phán, đấu tranh với các hành vi hối lộ, rà soát và sửa đổi, bổ sung các quy định về thủ tục hành chính theo hướng xóa bỏ triệt để cơ chế xin - cho và thực hiện triệt để chế độ phân cấp, phân quyền trong nền hành chính.

4.3. Tăng cường hợp tác quốc tế Kinh nghiệm và bài học chống hối lộ

Đẩy mạnh hợp tác quốc tế và trao đổi kinh nghiệm lập pháp về các tội phạm về hối lộ với các quốc gia, tổ chức tư pháp quốc tế là một giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả công tác phòng chống tội phạm hối lộ ở Việt Nam.

V. Kết Luận Các Bước Để Tối Ưu Hóa Ngăn Chặn Tội Hối Lộ 50

Nghiên cứu đã đưa ra những lý luận, quan điểm và giải pháp nhằm tối ưu hóa ngăn chặn tội hối lộ trong luật hình sự Việt Nam. Việc hoàn thiện pháp luật, nâng cao hiệu quả thực thi và tăng cường hợp tác quốc tế là những yếu tố then chốt để đạt được mục tiêu này. Cần có sự chung tay của toàn xã hội để đẩy lùi tội phạm hối lộ, góp phần xây dựng một xã hội trong sạch, vững mạnh.

ĐẠI HỌC THIÊN CÁC TỘI PHẠM VỀ HỐI LỘ TRONG LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM