Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh ngành sản xuất hiện nay, việc giao hàng đúng hạn là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất theo đơn đặt hàng (Make to Order - MTO). Tại Rochdale Spears Ltd, một công ty sản xuất đồ nội thất cao cấp với gần 4.000 nhân viên và 5 nhà máy tại Việt Nam, tình trạng giao hàng trễ đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và doanh thu của công ty. Báo cáo năm 2017 cho thấy tỷ lệ giao hàng trễ trung bình lên đến khoảng 45%, trong đó các khách hàng lớn như Major Accounts có tỷ lệ trễ lên đến 51%, khách hàng RH khoảng 46%, và Key Accounts khoảng 42%. Mức giao hàng đúng hạn chỉ chiếm khoảng 16% đối với các nhóm khách hàng này, gây ra sự mất lòng tin và nguy cơ mất khách hàng lớn, đặc biệt là khách hàng RH có xu hướng chuyển đơn hàng sang nhà máy khác.
Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích nguyên nhân gây ra tình trạng giao hàng trễ tại Rochdale Spears Ltd, từ đó đề xuất các giải pháp cải thiện hiệu suất giao hàng đúng hạn. Nghiên cứu tập trung trong giai đoạn 2016-2018, tại các nhà máy của công ty tại Việt Nam, với phạm vi bao gồm các bộ phận bán hàng, sản xuất, mua hàng và các nhà cung cấp bên ngoài. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc nâng cao tỷ lệ giao hàng đúng hạn, giảm chi phí phát sinh do giao hàng trễ, cải thiện mối quan hệ với khách hàng và tăng trưởng doanh thu bền vững.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý sản xuất và chuỗi cung ứng, bao gồm:
- Lý thuyết quản lý sản xuất Make to Order (MTO): Nhấn mạnh việc quản lý toàn bộ chu trình từ nhận đơn hàng đến giao hàng, trong đó thời gian giao hàng (lead time) là yếu tố quyết định sự hài lòng của khách hàng.
- Mô hình quản lý chuỗi cung ứng tích hợp: Tập trung vào sự phối hợp giữa các bộ phận chức năng như bán hàng, mua hàng, sản xuất và logistics để tối ưu hóa hiệu suất giao hàng.
- Khái niệm đội nhóm đa chức năng (Cross-functional team): Nhóm gồm các thành viên từ nhiều phòng ban khác nhau cùng phối hợp để giải quyết vấn đề chung, tăng cường giao tiếp và giảm thiểu xung đột nội bộ.
- Khái niệm đổi mới dịch vụ (Service Innovation): Đổi mới không chỉ về sản phẩm mà còn về dịch vụ giao hàng nhằm nâng cao lợi thế cạnh tranh.
- Khái niệm đánh giá nhà cung cấp (Supplier Rating System): Hệ thống đánh giá hiệu suất nhà cung cấp dựa trên chất lượng, thời gian giao hàng, giá cả và dịch vụ hậu mãi.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính kết hợp định lượng:
- Nguồn dữ liệu: Thu thập dữ liệu thứ cấp từ báo cáo bán hàng, báo cáo giao hàng, báo cáo thời gian sản xuất của công ty giai đoạn 2016-2018; dữ liệu sơ cấp từ các cuộc phỏng vấn sâu với 15 nhân viên thuộc các phòng ban bán hàng, sản xuất, mua hàng, kỹ thuật và đóng gói.
- Phương pháp phân tích: Phân tích nguyên nhân gốc rễ (Root Cause Analysis) thông qua sơ đồ nguyên nhân - kết quả (Cause and Effect Diagram), đánh giá hiệu suất giao hàng qua các chỉ số tỷ lệ giao hàng đúng hạn, thời gian sản xuất trung bình, và phân tích sự phối hợp giữa các bộ phận.
- Cỡ mẫu: 15 nhân viên được chọn theo phương pháp chọn mẫu phi xác suất (Non-probability sampling) dựa trên vai trò và kinh nghiệm liên quan trực tiếp đến quy trình sản xuất và giao hàng.
- Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 9/2017 đến tháng 4/2018, bao gồm thu thập dữ liệu, phân tích và triển khai giải pháp thử nghiệm.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Tỷ lệ giao hàng trễ cao: Tỷ lệ giao hàng trễ trung bình năm 2017 là 45%, trong đó Major Accounts chiếm 51%, RH chiếm 46%, và Key Accounts chiếm 42%. Tỷ lệ giao hàng đúng hạn chỉ khoảng 16% đối với các nhóm khách hàng này, gây ảnh hưởng tiêu cực đến doanh thu và uy tín công ty.
Thời gian sản xuất vượt cam kết: Thời gian sản xuất trung bình cho các đơn hàng lặp lại là 118 ngày, vượt quá cam kết 90 ngày; đối với đơn hàng mới là 147 ngày, vượt cam kết 120 ngày. Điều này dẫn đến sự không hài lòng của khách hàng và giảm đơn hàng trong các năm tiếp theo (doanh thu của Key Accounts giảm từ 1,75 triệu USD năm 2016 xuống còn khoảng 1 triệu USD năm 2018).
Nguyên nhân chính gây trễ giao hàng: Bao gồm (i) giao hàng nguyên vật liệu trễ từ nhà cung cấp chiếm 31% đơn hàng trễ, (ii) trễ từ các nhà thầu phụ chiếm 19,3%, (iii) kiểm soát sản xuất kém hiệu quả, đặc biệt là sự thiếu phối hợp và theo dõi chặt chẽ giữa các bộ phận bán hàng, mua hàng và sản xuất.
Thiếu sự phối hợp liên phòng ban: Các bộ phận hoạt động theo mục tiêu riêng biệt, thiếu sự phối hợp và chia sẻ thông tin dẫn đến việc xác nhận lịch giao hàng không thống nhất, theo dõi tiến độ sản xuất và nguyên vật liệu không kịp thời, gây ra sự chậm trễ và sai lệch trong kế hoạch giao hàng.
Thảo luận kết quả
Nguyên nhân gốc rễ của vấn đề giao hàng trễ tại Rochdale Spears là sự thiếu phối hợp hiệu quả giữa các phòng ban chức năng, đặc biệt là giữa bộ phận bán hàng, mua hàng và sản xuất. Việc mỗi bộ phận chỉ tập trung vào mục tiêu riêng (ví dụ: sản xuất tập trung đạt chỉ tiêu sản lượng, bán hàng tập trung giao hàng đúng hạn theo cam kết) mà không có sự đồng bộ dẫn đến xung đột và sai lệch trong kế hoạch chung.
So với các nghiên cứu trong ngành sản xuất MTO, kết quả này phù hợp với quan điểm cho rằng cải thiện hiệu suất giao hàng đòi hỏi một hệ thống quản lý tích hợp, trong đó các bộ phận phải phối hợp chặt chẽ và chia sẻ thông tin kịp thời. Việc xây dựng đội nhóm đa chức năng (cross-functional team) và áp dụng hệ thống đánh giá nhà cung cấp giúp nâng cao hiệu quả quản lý nguyên vật liệu và tiến độ sản xuất.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ giao hàng đúng hạn theo tuần trong năm 2018, cho thấy sự cải thiện từ mức 16% lên gần 99% sau khi triển khai giải pháp. Bảng thời gian sản xuất trung bình cũng minh họa sự giảm đáng kể từ 118 ngày xuống còn khoảng 95-100 ngày, chứng minh hiệu quả của các biện pháp cải tiến.
Đề xuất và khuyến nghị
Xây dựng đội nhóm đa chức năng (Cross-functional team): Thành lập nhóm gồm các quản lý từ phòng bán hàng, sản xuất, mua hàng, kỹ thuật và chất lượng để phối hợp chặt chẽ trong việc lập kế hoạch và theo dõi tiến độ sản xuất, giao hàng. Mục tiêu nâng tỷ lệ giao hàng đúng hạn lên trên 95% trong vòng 6 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban giám đốc và các trưởng phòng liên quan.
Cải tiến hệ thống quản lý thông tin: Phát triển hệ thống quản lý dữ liệu tích hợp, cho phép cập nhật và chia sẻ thông tin về lịch giao hàng, tiến độ sản xuất, tình trạng nguyên vật liệu theo thời gian thực. Mục tiêu giảm thiểu sai lệch thông tin và tăng tính minh bạch trong quy trình. Chủ thể thực hiện: Phòng IT phối hợp với các phòng ban chức năng, thời gian triển khai 3-4 tháng.
Thiết lập hệ thống đánh giá và lựa chọn nhà cung cấp: Xây dựng tiêu chí đánh giá nhà cung cấp dựa trên chất lượng, thời gian giao hàng, giá cả và dịch vụ hậu mãi. Ưu tiên hợp tác với các nhà cung cấp có điểm đánh giá cao để giảm thiểu rủi ro trễ nguyên vật liệu. Chủ thể thực hiện: Phòng mua hàng, thời gian thực hiện 2 tháng.
Đào tạo nâng cao nhận thức và kỹ năng cho nhân viên: Tổ chức các khóa đào tạo về quản lý đơn hàng, tầm quan trọng của giao hàng đúng hạn và kỹ năng phối hợp liên phòng ban cho nhân viên các bộ phận bán hàng, sản xuất và mua hàng. Mục tiêu nâng cao ý thức trách nhiệm và kỹ năng làm việc nhóm. Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự phối hợp với các phòng ban, thời gian 3 tháng.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Quản lý cấp trung và cao cấp trong ngành sản xuất: Giúp hiểu rõ nguyên nhân và giải pháp cải thiện hiệu suất giao hàng, từ đó áp dụng vào quản lý doanh nghiệp.
Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản trị sản xuất, chuỗi cung ứng: Cung cấp mô hình nghiên cứu thực tiễn, phương pháp phân tích và đề xuất giải pháp cụ thể.
Chuyên viên phát triển hệ thống ERP và IT trong sản xuất: Tham khảo cách tích hợp hệ thống quản lý dữ liệu để hỗ trợ quy trình sản xuất và giao hàng.
Nhà cung cấp và đối tác trong chuỗi cung ứng: Hiểu được vai trò và ảnh hưởng của nhà cung cấp trong việc đảm bảo tiến độ giao hàng, từ đó nâng cao hợp tác và hiệu quả chung.
Câu hỏi thường gặp
Tại sao giao hàng trễ lại là vấn đề nghiêm trọng đối với doanh nghiệp sản xuất?
Giao hàng trễ làm giảm sự hài lòng của khách hàng, ảnh hưởng đến uy tín và có thể dẫn đến mất đơn hàng, giảm doanh thu. Ví dụ, tại Rochdale Spears, tỷ lệ giao hàng trễ trên 45% đã khiến khách hàng lớn như RH có xu hướng chuyển đơn hàng sang nhà máy khác.Nguyên nhân chính gây ra giao hàng trễ tại Rochdale Spears là gì?
Nguyên nhân chính là sự thiếu phối hợp hiệu quả giữa các phòng ban, đặc biệt là giữa bán hàng, mua hàng và sản xuất, cùng với việc nguyên vật liệu từ nhà cung cấp bị giao trễ chiếm 31% đơn hàng trễ.Làm thế nào để cải thiện sự phối hợp giữa các phòng ban trong doanh nghiệp?
Xây dựng đội nhóm đa chức năng, cải tiến hệ thống quản lý thông tin tích hợp và tổ chức đào tạo nâng cao nhận thức, kỹ năng phối hợp là các biện pháp hiệu quả. Ví dụ, Rochdale Spears đã thành lập nhóm đa chức năng và cải tiến hệ thống, giúp nâng tỷ lệ giao hàng đúng hạn lên gần 99%.Vai trò của hệ thống đánh giá nhà cung cấp trong cải thiện giao hàng là gì?
Hệ thống này giúp lựa chọn và duy trì mối quan hệ với các nhà cung cấp có hiệu suất tốt, giảm thiểu rủi ro trễ nguyên vật liệu, từ đó đảm bảo tiến độ sản xuất và giao hàng.Thời gian trung bình để cải thiện hiệu suất giao hàng tại Rochdale Spears là bao lâu?
Sau khi triển khai các giải pháp, thời gian sản xuất trung bình giảm từ 118 ngày xuống còn khoảng 95-100 ngày trong vòng khoảng 6 tháng, đồng thời tỷ lệ giao hàng đúng hạn tăng từ 16% lên gần 99%.
Kết luận
- Tỷ lệ giao hàng trễ tại Rochdale Spears lên đến khoảng 45% gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến doanh thu và uy tín công ty.
- Nguyên nhân chính là sự thiếu phối hợp liên phòng ban và trễ nguyên vật liệu từ nhà cung cấp.
- Giải pháp hiệu quả bao gồm xây dựng đội nhóm đa chức năng, cải tiến hệ thống quản lý thông tin, đánh giá nhà cung cấp và đào tạo nhân viên.
- Sau khi áp dụng, tỷ lệ giao hàng đúng hạn tăng từ 16% lên gần 99%, thời gian sản xuất giảm từ 118 ngày xuống còn khoảng 95-100 ngày.
- Các bước tiếp theo là duy trì và mở rộng mô hình này, đồng thời áp dụng cho các nhà máy khác để nâng cao hiệu quả toàn diện.
Hành động ngay hôm nay: Các doanh nghiệp sản xuất nên xem xét áp dụng mô hình quản lý tích hợp và xây dựng đội nhóm đa chức năng để cải thiện hiệu suất giao hàng, tăng cường sự hài lòng của khách hàng và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.