Nghiên Cứu Các Yếu Tố Tác Động Đến Đô La Hóa Tài Chính Ở Các Quốc Gia ASEAN + 6

Đô la hóa tài chính, còn gọi là đô la hóa tiền gửi hoặc đô la hóa từng phần, là việc sử dụng rộng rãi ngoại tệ, đặc biệt là Đô la Mỹ, trong hệ thống tài chính của một quốc gia. Các hình thức đô la hóa khác nhau có thể được phân loại theo mức độ sử dụng ngoại tệ, từ đô la hóa không chính thức đến đô la hóa hoàn toàn. Việc đo lường chính xác mức độ đô la hóa là rất quan trọng để đánh giá tác động của nó đối với nền kinh tế. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng đô la hóa tài chính luôn mang đến các tác động tích cực và tiêu cực đối với nền kinh tế của một quốc gia. Do đó, việc nghiên cứu và phân tích kỹ càng về đô la hóa tài chính ở các nước sẽ giúp cho những nhà hoạch định chính sách có những phương án để duy trì hoặc hạn chế tình trạng đô la hóa tài chính ở mức độ phù hợp, đảm bảo thúc đẩy sự ổn định và phát triển kinh tế, xã hội và chính trị của quốc gia đó.

Đô la hóa mang lại cả lợi ích và rủi ro. Lợi ích bao gồm giảm chi phí giao dịch, ổn định giá cả và tăng cường hội nhập tài chính. Tuy nhiên, đô la hóa cũng có thể dẫn đến mất quyền tự chủ tiền tệ, giảm nguồn thu ngân sách từ phát hành tiền và tăng rủi ro hệ thống tài chính. Theo Benjamin (2000), đô la hóa góp phần làm cho thị trường tài chính của quốc gia đó vững chắc hơn. Đô la hóa có nghĩa là việc sử dụng nhiều hơn một loại tiền tệ. Nó cũng đồng nghĩa là tăng cường hội nhập tài chính với các quốc gia và khu vực có nền kinh tế phát triển như Mỹ, Euro, Trung Quốc, sẽ thúc đẩy các tổ chức tài chính trong nước phải tự nâng cao hiệu quả và chất lượng các dịch vụ tài chính của họ.

Lạm phát cao thường là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến đô la hóa, khi người dân mất niềm tin vào đồng nội tệ và tìm kiếm sự an toàn ở ngoại tệ. Việc kiểm soát lạm phát là yếu tố then chốt để giảm đô la hóa. Tóm tắt: Nghiên cứu này xem xét sự tác động đến đô la hóa tài chính của các nhóm biến lạm phát, nhóm biến liên quan đến nợ công, nhóm biến thể chế và các biến vĩ mô khác ở 15 nước khu vực ASEAN + 6 trong giai đoạn 2000-2015. Kết quả hồi quy GMM sai phân một bước cho thấy sự kéo dài dai dẳng của đô la hóa trong mẫu nghiên cứu đến từ độ trễ của chính nó.

Nợ công cao và không bền vững cũng có thể thúc đẩy đô la hóa, khi nhà đầu tư lo ngại về khả năng trả nợ của chính phủ và chuyển sang nắm giữ ngoại tệ. Quản lý nợ công hiệu quả là cần thiết để ngăn chặn đô la hóa. Bên cạnh đó, nghiên cứu này còn cho thấy trong các nhóm biến nêu trên thì lạm phát có mức độ tác động đến đô la hóa mạnh hơn trong khi đó nợ công trong quá khứ lại là nhân tố làm gia tăng mức độ đô la hóa cũng như sự gia tăng này sẽ lớn hơn đối với các nước được xếp hạng đầu tư.

Một thể chế chính trị yếu kém và thiếu minh bạch có thể làm suy yếu niềm tin vào đồng nội tệ và thúc đẩy đô la hóa. Cải thiện thể chế, tăng cường minh bạch và trách nhiệm giải trình là quan trọng để giảm đô la hóa. Mặt khác, việc cải thiện thể chế quốc gia bao gồm nâng cao các quy định pháp luật, tiếng nói và trách nhiệm, chất lượng điều hành và kiểm soát tham nhũng cũng sẽ góp phần hạn chế tình trạng đô la hóa ở các nước ASEAN + 6.

Chính sách tiền tệ cần tập trung vào việc kiểm soát lạm phát và duy trì sự ổn định giá cả. Sử dụng các công cụ như lãi suất và dự trữ bắt buộc để điều tiết lượng tiền cung ứng và kiềm chế lạm phát. Thứ nhất, đo lường được mức độ đô la hoá tài chính của các quốc gia trong mẫu nghiên cứu. Thứ hai, xác định được các nhân tố chính tác động đến mức độ đô la hoá ở các nước trong mẫu nghiên cứu. Đồng thời xác định được nhân tố dẫn đến tình trạng đô la hoá tài chính kéo dài dai dẳng ở các nước này.

Chính phủ cần quản lý nợ công một cách thận trọng, đảm bảo khả năng trả nợ và tránh tạo áp lực lên tỷ giá hối đoái. Thực hiện các chính sách tài khóa bền vững để tăng cường niềm tin của nhà đầu tư vào khả năng thanh toán của chính phủ. Thứ ba, đưa ra được một số gợi ý chính sách dựa trên các kết quả thực nghiệm nhằm góp phần tận dụng những lợi thế và hạn chế những bất lợi từ tình trạng đô la hoá tài chính.

Nghiên cứu các quốc gia có mức độ đô la hóa thấp trong ASEAN + 6 để xác định các yếu tố thành công và rút ra bài học cho các quốc gia khác. Điều này giúp xác định các chính sách và điều kiện kinh tế có thể giúp duy trì mức độ đô la hóa thấp. Nhân tố nào dẫn đến sự kéo dài dai dẳng của đô la hoá tài chính theo thời gian ở các quốc gia ASEAN + 6?

Phân tích các quốc gia có mức độ đô la hóa cao để hiểu rõ hơn về các nguyên nhân và hậu quả của tình trạng này, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp. Từ kết quả bài nghiên cứu, có thể đưa ra những hàm ý chính sách nào nhằm tận dụng những lợi thế và hạn chế những bất lợi từ tình trạng đô la hoá tài chính trong thời gian tới?

Chỉ ra những hạn chế của nghiên cứu và đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo để hiểu rõ hơn về đô la hóa và các yếu tố ảnh hưởng đến nó. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng các phương pháp phân tích khác nhau hoặc mở rộng phạm vi nghiên cứu. Xuất phát từ các mục tiêu nghiên cứu nêu trên, nghiên cứu này đưa ra và giải quyết các câu hỏi nghiên cứu như sau: Thứ nhất, đo lường mức độ đô la hoá tài chính của các quốc gia trong mẫu nghiên cứu như thế nào?

Đưa ra các khuyến nghị chính sách cụ thể cho các nước ASEAN + 6 dựa trên kết quả nghiên cứu, nhằm giúp các quốc gia này kiểm soát đô la hóa và tận dụng các lợi ích của hội nhập tài chính. Thứ hai, các nhóm biến lạm phát, nợ công, thể chế và các biến vĩ mô như GDP bình quân đầu người, độ mở tài chính có tác động như thế nào đến mức độ đô la hoá ở các nước ASEAN + 6? Thứ ba, nhân tố nào dẫn đến sự kéo dài dai dẳng của đô la hoá tài chính theo thời gian ở các quốc gia ASEAN + 6?