Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường hiện đại, sự cạnh tranh giữa các tổ chức tài chính ngày càng khốc liệt, đặc biệt trong lĩnh vực ngân hàng. Khách hàng ngày càng trở nên thông minh và đòi hỏi cao về chất lượng sản phẩm, dịch vụ mà ngân hàng cung cấp. Việc áp dụng công nghệ hiện đại trong ngân hàng điện tử (NHĐT) trở thành xu hướng tất yếu nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và thu hút khách hàng. Tại Việt Nam, với dân số khoảng 92 triệu người, tỷ lệ người dùng smartphone đạt 55% và thời gian truy cập mạng trung bình 2 giờ mỗi ngày, thanh toán trực tuyến đang bùng nổ với tỷ lệ mua sắm trực tuyến chiếm 58%. Tuy nhiên, tại Agribank Long An, doanh số giao dịch NHĐT năm 2022 giảm 23% so với năm 2021, gây thất thoát thu nhập cho chi nhánh.

Luận văn tập trung nghiên cứu các nhân tố quyết định đến việc sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử của khách hàng cá nhân tại Agribank Long An trong giai đoạn khảo sát từ tháng 02/2023 đến 03/2023. Mục tiêu chính là xác định các nhân tố ảnh hưởng và đo lường mức độ tác động của chúng đến quyết định sử dụng dịch vụ NHĐT, từ đó đề xuất các hàm ý quản trị nhằm tăng cường thu hút khách hàng sử dụng dịch vụ. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ Agribank Long An nâng cao hiệu quả kinh doanh, phát triển bền vững trong kỷ nguyên số, đồng thời đóng góp vào kho tàng nghiên cứu hành vi khách hàng trong lĩnh vực tài chính ngân hàng tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn tổng hợp và vận dụng các lý thuyết và mô hình nghiên cứu hành vi khách hàng trong lĩnh vực ngân hàng điện tử, bao gồm:

  • Thuyết hành động hợp lý (TRA): Giải thích hành vi tiêu dùng dựa trên thái độ và chuẩn chủ quan, trong đó niềm tin về sự an toàn và ảnh hưởng xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành xu hướng sử dụng dịch vụ NHĐT.

  • Mô hình chấp nhận công nghệ (TAM): Tập trung vào hai yếu tố chính là sự hữu ích và sự dễ sử dụng, ảnh hưởng đến thái độ và ý định sử dụng dịch vụ NHĐT.

  • Thuyết hành vi dự định (TPB): Mở rộng TRA bằng cách bổ sung yếu tố kiểm soát hành vi cảm nhận, giúp giải thích sự thuận lợi hay khó khăn trong việc sử dụng dịch vụ NHĐT.

  • Mô hình quyết định tiêu dùng của Sproles – Kendall: Phân tích các đặc tính cá nhân như tính hoàn hảo, hình ảnh thương hiệu, chi phí, sự trung thành và ảnh hưởng xã hội trong quyết định sử dụng dịch vụ.

Các khái niệm chính được nghiên cứu gồm: sự hữu ích, đảm bảo an toàn, dịch vụ khách hàng, sử dụng dễ dàng, chi phí hợp lý, công nghệ hiện đại và ảnh hưởng xã hội.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng:

  • Nghiên cứu định tính: Tham khảo ý kiến chuyên gia, lãnh đạo và nhân viên Agribank Long An để xác định các nhân tố nghiên cứu, thống nhất thang đo và hoàn thiện bảng câu hỏi khảo sát.

  • Nghiên cứu định lượng: Khảo sát trực tiếp 300 khách hàng cá nhân đang sử dụng dịch vụ NHĐT tại Agribank Long An, thu về 292 mẫu hợp lệ. Mẫu được chọn theo phương pháp thuận tiện, không phân biệt nhân khẩu học, với độ tuổi từ 18 trở lên.

Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 22.0, thực hiện các kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy đa biến để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến quyết định sử dụng dịch vụ NHĐT. Quy trình nghiên cứu kéo dài từ tháng 02/2023 đến tháng 03/2023, đảm bảo tính khoa học và thực tiễn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Sự hữu ích có ảnh hưởng tích cực và mạnh mẽ đến quyết định sử dụng dịch vụ NHĐT với hệ số hồi quy β = 0.32, mức ý nghĩa p < 0.01. Khách hàng đánh giá cao các tính năng đa dạng, giúp hoàn thành giao dịch nhanh chóng và hiệu quả.

  2. Đảm bảo an toàn cũng là nhân tố quan trọng, ảnh hưởng tích cực với β = 0.28, p < 0.01. Khách hàng tin tưởng vào sự bảo mật thông tin và cam kết của ngân hàng trong việc bảo vệ tài khoản.

  3. Dịch vụ khách hàng có tác động tích cực với β = 0.21, p < 0.05, thể hiện vai trò của đội ngũ nhân viên trong việc hỗ trợ, giải đáp thắc mắc và xử lý sự cố khi khách hàng sử dụng dịch vụ.

  4. Sử dụng dễ dàng được khách hàng đánh giá cao, ảnh hưởng tích cực với β = 0.19, p < 0.05. Giao diện thân thiện, thao tác đơn giản giúp khách hàng thuận tiện trong việc truy cập và thực hiện giao dịch.

  5. Chi phí hợp lý có ảnh hưởng tích cực nhưng mức độ thấp hơn, β = 0.15, p < 0.1, cho thấy khách hàng quan tâm đến mức phí giao dịch và phí thường niên phù hợp với giá trị nhận được.

  6. Công nghệ hiện đạiảnh hưởng xã hội cũng có tác động tích cực nhưng không vượt ngưỡng ý nghĩa thống kê nghiêm ngặt, cho thấy vai trò hỗ trợ trong việc thúc đẩy quyết định sử dụng dịch vụ.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây tại các quốc gia phát triển và đang phát triển, khẳng định vai trò then chốt của sự hữu ích và đảm bảo an toàn trong việc thúc đẩy hành vi sử dụng dịch vụ NHĐT. Sự hỗ trợ từ dịch vụ khách hàng và tính dễ sử dụng góp phần nâng cao trải nghiệm, tạo niềm tin và sự hài lòng cho khách hàng.

Mức độ ảnh hưởng của chi phí hợp lý phản ánh sự nhạy cảm của khách hàng với các khoản phí, đồng thời cho thấy ngân hàng cần cân đối giữa chi phí và chất lượng dịch vụ để duy trì sự hấp dẫn. Công nghệ hiện đại và ảnh hưởng xã hội tuy có tác động thấp hơn nhưng vẫn là yếu tố cần được chú trọng trong chiến lược phát triển dịch vụ.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện hệ số hồi quy của từng nhân tố và bảng phân tích độ tin cậy thang đo, giúp minh họa rõ ràng mức độ ảnh hưởng và độ tin cậy của các biến số.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường tính hữu ích của dịch vụ NHĐT: Phát triển thêm các tính năng đa dạng, tiện ích, giúp khách hàng hoàn thành giao dịch nhanh chóng và hiệu quả. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể: Ban phát triển sản phẩm và công nghệ Agribank Long An.

  2. Nâng cao đảm bảo an toàn và bảo mật thông tin: Đầu tư hệ thống bảo mật, thường xuyên cập nhật và vá lỗi bảo mật, đồng thời truyền thông rõ ràng về các biện pháp bảo vệ khách hàng. Thời gian: liên tục. Chủ thể: Ban công nghệ thông tin và an ninh ngân hàng.

  3. Cải thiện dịch vụ khách hàng: Đào tạo nhân viên hỗ trợ khách hàng chuyên nghiệp, tăng cường kênh hỗ trợ trực tuyến và qua điện thoại để giải quyết nhanh các vấn đề phát sinh. Thời gian: 3-6 tháng. Chủ thể: Ban chăm sóc khách hàng.

  4. Tối ưu hóa giao diện và trải nghiệm người dùng: Thiết kế giao diện thân thiện, dễ sử dụng trên đa nền tảng, đặc biệt là trên điện thoại thông minh. Thời gian: 6 tháng. Chủ thể: Ban phát triển ứng dụng và thiết kế UX/UI.

  5. Điều chỉnh chính sách chi phí hợp lý: Xây dựng biểu phí cạnh tranh, minh bạch và phù hợp với khả năng chi trả của khách hàng cá nhân. Thời gian: 3 tháng. Chủ thể: Ban quản lý tài chính và marketing.

  6. Tăng cường truyền thông và ảnh hưởng xã hội: Sử dụng các kênh truyền thông đa dạng, khuyến khích khách hàng hiện tại giới thiệu dịch vụ cho người thân, bạn bè để tạo hiệu ứng lan tỏa. Thời gian: liên tục. Chủ thể: Ban marketing và truyền thông.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo và quản lý ngân hàng: Nhận diện các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi khách hàng, từ đó xây dựng chiến lược phát triển dịch vụ NHĐT hiệu quả, tăng doanh thu và lợi nhuận.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành tài chính ngân hàng: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực nghiệm về hành vi khách hàng trong lĩnh vực ngân hàng điện tử tại Việt Nam, làm nền tảng cho các nghiên cứu tiếp theo.

  3. Chuyên viên phát triển sản phẩm và công nghệ ngân hàng: Hiểu rõ nhu cầu và kỳ vọng của khách hàng để thiết kế, cải tiến các sản phẩm dịch vụ NHĐT phù hợp, nâng cao trải nghiệm người dùng.

  4. Chuyên viên marketing và chăm sóc khách hàng: Áp dụng các hàm ý quản trị để xây dựng các chương trình truyền thông, chăm sóc khách hàng hiệu quả, tăng cường sự gắn bó và trung thành của khách hàng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Ngân hàng điện tử là gì và có đặc điểm gì nổi bật?
    Ngân hàng điện tử là dịch vụ cho phép khách hàng thực hiện các giao dịch tài chính qua Internet hoặc các thiết bị điện tử mà không cần đến quầy giao dịch. Đặc điểm nổi bật gồm tính tiện lợi 24/7, chi phí giao dịch thấp, bảo mật cao và mở rộng phạm vi phục vụ.

  2. Những nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định sử dụng dịch vụ NHĐT?
    Sự hữu ích và đảm bảo an toàn là hai nhân tố có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất, chiếm tỷ lệ ảnh hưởng trên 50% trong mô hình hồi quy, thể hiện qua việc khách hàng ưu tiên các dịch vụ tiện lợi và an toàn khi lựa chọn sử dụng.

  3. Tại sao dịch vụ khách hàng lại quan trọng trong ngân hàng điện tử?
    Dịch vụ khách hàng giúp giải quyết các vấn đề phát sinh, hỗ trợ kỹ thuật và tư vấn, tạo niềm tin và sự hài lòng cho khách hàng, từ đó thúc đẩy việc sử dụng dịch vụ lâu dài và giới thiệu cho người khác.

  4. Chi phí hợp lý ảnh hưởng như thế nào đến hành vi khách hàng?
    Chi phí hợp lý giúp khách hàng cảm thấy xứng đáng với giá trị nhận được, giảm bớt rào cản tài chính và tăng khả năng chấp nhận sử dụng dịch vụ, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh giữa các ngân hàng.

  5. Ảnh hưởng xã hội tác động ra sao đến việc sử dụng NHĐT?
    Khách hàng thường bị ảnh hưởng bởi ý kiến, trải nghiệm của người thân, bạn bè và cộng đồng xã hội. Sự lan tỏa thông tin tích cực giúp tăng cường niềm tin và khuyến khích khách hàng mới sử dụng dịch vụ.

Kết luận

  • Luận văn đã xác định 7 nhân tố chính ảnh hưởng tích cực đến quyết định sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử tại Agribank Long An, trong đó sự hữu ích và đảm bảo an toàn là quan trọng nhất.
  • Nghiên cứu sử dụng mẫu 292 khách hàng cá nhân, áp dụng phương pháp phân tích hồi quy đa biến với phần mềm SPSS 22.0, đảm bảo độ tin cậy và tính thực tiễn cao.
  • Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trong và ngoài nước, góp phần làm rõ hành vi khách hàng trong lĩnh vực ngân hàng điện tử tại Việt Nam.
  • Đề xuất các giải pháp quản trị cụ thể nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng cường trải nghiệm khách hàng và phát triển bền vững dịch vụ NHĐT.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả, đồng thời mở rộng nghiên cứu sang các chi nhánh khác và nhóm khách hàng đa dạng hơn.

Khuyến nghị hành động: Các nhà quản lý Agribank Long An nên ưu tiên đầu tư vào công nghệ, bảo mật và dịch vụ khách hàng để nâng cao sự hài lòng và thu hút khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử.