Luận án tiến sĩ về bảo hộ đầu tư theo các hiệp định ASEAN: Lý luận và thực tiễn trong giai đoạn hiện nay

• Tác giả: Nguyen Quynh Anh
• Người hướng dẫn: PGS. Hoàng Phước Hiệp
• Trường học: Trường Đại Học Luật Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật Quốc Tế
• Đề tài: Bảo Hộ Đầu Tư Theo Hiệp Định ASEAN: Lý Luận Và Thực Tiễn Hiện Nay
• Loại tài liệu: Luận Án Tiến Sĩ Luật Học
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
• 1.1. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài
• 1.1.1. Những công trình nghiên cứu tổng thể các vấn đề trong bảo hộ đầu tư
• 1.1.2. Những công trình nghiên cứu về vấn đề sở hữu, quốc hữu hóa
• 1.1.3. Những công trình nghiên cứu về các nguyên tắc đối xử với Nhà đầu tư nước ngoài
• 1.1.4. Những công trình nghiên cứu về vấn đề giải quyết tranh chấp trong hoạt động đầu tư nước ngoài
• 1.1.5. Những công trình nghiên cứu về vấn đề bồi thường trong trường hợp xung đột vũ trang
• 1.1.6. Những công trình nghiên cứu về vấn đề chuyển mẫu rốn và liên ngành
• 1.1.7. Những công trình nghiên cứu một số vấn đề pháp lý về bảo hộ đầu tư trong ASEAN
• 1.2. Tình hình nghiên cứu trong nước
• 1.2.1. Những công trình nghiên cứu về môi trường đầu tư
• 1.2.2. Những công trình nghiên cứu tổng thể những vấn đề trong ASEAN
• 1.2.3. Nhận xét chung về tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
• 1.3. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu của Luận án
• 1.4. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu trong Luận án
• 1.5. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BẢO HỘ ĐẦU TƯ THEO CÁC HIỆP ĐỊNH CỦA ASEAN VỀ ĐẦU TƯ
• 2.1. Khái niệm bảo hộ đầu tư. Định nghĩa bảo hộ đầu tư
• 2.2. Đặc điểm của bảo hộ đầu tư
• 2.3. Cơ sở pháp lý của bảo hộ đầu tư
• 2.3.1. Điều ước quốc tế
• 2.3.2. Tập quán quốc tế
• 2.4. Nguyên tắc đối xử tối ưu quốc gia (Most Favoured Nation - MFN)
• 2.5. Nguyên tắc đối xử quốc gia (National Treatment - NT)
• 2.6. Nguyên tắc công bằng và thoả đáng (Fair and Equitable Treatment - FET)
• 2.7. Nguyên tắc bảo hộ toàn diện và đầy đủ (Full Protection and Security - FPS)
• 2.8. Bảo hộ đầu tư trong các hiệp định của ASEAN
• 2.9. Không tịch quyền sở hữu và bồi thường khi mất quyền sở hữu (Expropriation and Compensation)
• 2.10. Chuyển vốn và tài sản ra nước ngoài (Transfers)
• 2.11. Giải quyết tranh chấp giữa Nhà đầu tư và Nhà nước
• 2.12. Biện khoản chùm (Umbrella Clause)
• 2.13. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUY ĐỊNH VÀ THỰC TIỄN THỰC THI CÁC QUY ĐỊNH VỀ BẢO HỘ ĐẦU TƯ THEO CÁC HIỆP ĐỊNH CỦA ASEAN VỀ ĐẦU TƯ
• 3.1. Giải quyết tranh chấp giữa Nhà đầu tư và Nhà nước
• 3.2. So sánh các quy định về bảo hộ đầu tư trong các hiệp định của ASEAN với quy định về bảo hộ đầu tư trong một số hiệp định thương mại tự do thế hệ mới
• 3.3. Thực tiễn thực thi các hiệp định của ASEAN về bảo hộ đầu tư tại các quốc gia thành viên
• 3.3.1. Pháp luật Campuchia
• 3.3.2. Pháp luật Indonesia
• 3.3.3. Pháp luật Lào
• 3.3.4. Pháp luật Philippines
• 3.3.5. Nhận xét pháp luật về bảo hộ đầu tư
• 3.4. Kết luận chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: THỰC TIỄN VIỆT NAM VỀ BẢO HỘ ĐẦU TƯ THEO CÁC HIỆP ĐỊNH CỦA ASEAN VỀ ĐẦU TƯ
• 4.1. Tình hình thực hiện các quy định về bảo hộ đầu tư của ASEAN tại Việt Nam
• 4.2. Cơ sở pháp lý cho hoạt động bảo hộ đầu tư
• 4.3. Các nguyên tắc bảo hộ đầu tư
• 4.4. Các biện pháp bảo hộ đầu tư
• 4.5. Đánh giá
• 4.6. Phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện các Hiệp định của ASEAN về bảo hộ đầu tư
• 4.6.1. Phương hướng nâng cao hiệu quả thực hiện bảo hộ đầu tư của Việt Nam
• 4.6.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện các quy định trong các Hiệp định của ASEAN về bảo hộ đầu tư của Việt Nam
• 4.7. Kết luận chương 4
• KẾT LUẬN CHUNG
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Nghiên cứu về bảo hộ đầu tư theo các hiệp định ASEAN đã thu hút sự quan tâm của nhiều học giả trong và ngoài nước. Các công trình nghiên cứu đã chỉ ra rằng, hiệp định ASEAN không chỉ tạo ra một khung pháp lý cho đầu tư quốc tế mà còn giúp các quốc gia thành viên tăng cường hợp tác kinh tế. Những nghiên cứu này đã phân tích các nguyên tắc cơ bản như đối xử quốc gia và đối xử tối huệ quốc trong bối cảnh ASEAN. Đặc biệt, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc áp dụng các nguyên tắc này có thể giúp giảm thiểu rủi ro đầu tư cho các nhà đầu tư nước ngoài. Một số công trình cũng đã đề cập đến cơ chế giải quyết tranh chấp trong hoạt động đầu tư, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư. Những kết quả này không chỉ có giá trị lý thuyết mà còn có ứng dụng thực tiễn trong việc xây dựng chính sách đầu tư của các quốc gia thành viên.

1.1. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài

Nhiều nghiên cứu quốc tế đã chỉ ra rằng, bảo vệ nhà đầu tư là một yếu tố quan trọng trong việc thu hút đầu tư nước ngoài. Các hiệp định như ASEAN Investment Area (AIA) và ASEAN Comprehensive Investment Agreement (ACIA) đã được phân tích để làm rõ các quy định về bảo hộ đầu tư. Các nghiên cứu này đã chỉ ra rằng, việc thực hiện các cam kết trong các hiệp định này có thể tạo ra một môi trường đầu tư an toàn và minh bạch hơn. Hơn nữa, các nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng, việc áp dụng các quy định này có thể giúp các quốc gia thành viên ASEAN tăng cường khả năng cạnh tranh trong thu hút đầu tư. Những kết quả này đã góp phần làm rõ hơn về chính sách đầu tư của ASEAN và vai trò của nó trong phát triển kinh tế khu vực.

II. Một số vấn đề lý luận về bảo hộ đầu tư theo các hiệp định của ASEAN

Khái niệm bảo hộ đầu tư được hiểu là việc các quốc gia cam kết bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư nước ngoài. Các hiệp định của ASEAN đã quy định rõ ràng về các nguyên tắc như đối xử công bằng và hợp lý (Fair and Equitable Treatment - FET) và bảo vệ toàn diện (Full Protection and Security - FPS). Những nguyên tắc này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư mà còn tạo ra một môi trường đầu tư ổn định. Hơn nữa, các quy định về giải quyết tranh chấp giữa nhà đầu tư và nhà nước cũng được quy định rõ ràng, giúp các nhà đầu tư có thể bảo vệ quyền lợi của mình một cách hiệu quả. Việc hiểu rõ các quy định này là rất quan trọng để các nhà đầu tư có thể đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn.

2.1. Khái niệm bảo hộ đầu tư

Bảo hộ đầu tư được định nghĩa là các biện pháp mà các quốc gia áp dụng để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư nước ngoài. Điều này bao gồm việc đảm bảo rằng các nhà đầu tư sẽ không bị đối xử phân biệt và sẽ được bảo vệ khỏi các hành vi xâm phạm quyền sở hữu. Các hiệp định của ASEAN đã quy định rõ ràng về các quyền lợi này, giúp tạo ra một môi trường đầu tư an toàn và hấp dẫn cho các nhà đầu tư. Việc hiểu rõ khái niệm này là rất quan trọng để các nhà đầu tư có thể đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn.

III. Thực trạng quy định và thực tiễn thực thi các quy định về bảo hộ đầu tư theo các hiệp định của ASEAN

Thực trạng thực thi các quy định về bảo hộ đầu tư theo các hiệp định của ASEAN cho thấy nhiều tiến bộ nhưng cũng còn nhiều thách thức. Các quốc gia thành viên đã có những nỗ lực trong việc xây dựng khung pháp lý phù hợp với các quy định của ASEAN. Tuy nhiên, việc thực thi các quy định này vẫn gặp nhiều khó khăn do sự khác biệt trong hệ thống pháp luật của từng quốc gia. Các nhà đầu tư vẫn gặp phải nhiều rào cản trong việc tiếp cận thông tin và thực hiện quyền lợi của mình. Điều này cho thấy cần có sự cải cách và đồng bộ hóa các quy định về bảo hộ đầu tư giữa các quốc gia thành viên để tạo ra một môi trường đầu tư thuận lợi hơn.

3.1. Thực trạng thực thi các quy định

Thực trạng thực thi các quy định về bảo hộ đầu tư cho thấy rằng, mặc dù các quốc gia thành viên ASEAN đã có những nỗ lực trong việc thực hiện các cam kết, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết. Các nhà đầu tư thường gặp khó khăn trong việc thực hiện quyền lợi của mình do sự thiếu minh bạch trong quy trình và thủ tục. Hơn nữa, việc giải quyết tranh chấp giữa nhà đầu tư và nhà nước vẫn còn nhiều bất cập, dẫn đến việc các nhà đầu tư không thể bảo vệ quyền lợi của mình một cách hiệu quả. Do đó, cần có những cải cách mạnh mẽ trong việc thực thi các quy định này để tạo ra một môi trường đầu tư an toàn và hấp dẫn hơn.

IV. Thực tiễn Việt Nam về bảo hộ đầu tư theo các hiệp định của ASEAN

Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong việc thực hiện các quy định về bảo hộ đầu tư theo các hiệp định của ASEAN. Các chính sách đầu tư của Việt Nam đã được cải cách mạnh mẽ nhằm thu hút đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy vẫn còn nhiều thách thức trong việc thực hiện các cam kết này. Các nhà đầu tư nước ngoài vẫn gặp phải nhiều rào cản trong việc tiếp cận thị trường và thực hiện quyền lợi của mình. Điều này cho thấy cần có sự cải cách và đồng bộ hóa các quy định về bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và các quốc gia thành viên ASEAN để tạo ra một môi trường đầu tư thuận lợi hơn.

4.1. Tình hình thực hiện các quy định về bảo hộ đầu tư

Tình hình thực hiện các quy định về bảo hộ đầu tư tại Việt Nam cho thấy rằng, mặc dù đã có nhiều cải cách, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết. Các nhà đầu tư nước ngoài thường gặp khó khăn trong việc thực hiện quyền lợi của mình do sự thiếu minh bạch trong quy trình và thủ tục. Hơn nữa, việc giải quyết tranh chấp giữa nhà đầu tư và nhà nước vẫn còn nhiều bất cập, dẫn đến việc các nhà đầu tư không thể bảo vệ quyền lợi của mình một cách hiệu quả. Do đó, cần có những cải cách mạnh mẽ trong việc thực thi các quy định này để tạo ra một môi trường đầu tư an toàn và hấp dẫn hơn.