QUYỀN TỰ DO HỢP ĐỒNG TRONG HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI Ở VIỆT NAM

• Tác giả: Mai Thị Thùy Linh
• Người hướng dẫn: PGS. Ngô Hữu Phước
• Trường học: Trường Đại học Kinh tế - Luật
• Chuyên ngành: Luật Kinh tế
• Đề tài: Quyền Tự Do Hợp Đồng Trong Hoạt Động Thương Mại Ở Việt Nam
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN TỰ DO HỢP ĐỒNG TRONG HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI
• 1.1. Khái quát về hợp đồng trong hoạt động thương mại
• 1.2. Khái niệm hợp đồng trong hoạt động thương mại
• 1.3. Đặc trưng hợp đồng trong hoạt động thương mại
• 1.4. Khái quát về quyền tự do hợp đồng trong hoạt động thương mại
• 1.5. Cơ sở lý luận về quyền tự do hợp đồng
• 1.6. Khái niệm quyền tự do hợp đồng trong hoạt động thương mại
• 1.7. Nội dung quyền tự do hợp đồng trong hoạt động thương mại
• 1.8. Giới hạn quyền tự do hợp đồng trong hoạt động thương mại
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ BẢO ĐẢM QUYỀN TỰ DO HỢP ĐỒNG TRONG HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN
• 2.1. Thực trạng quy định pháp luật về quyền tự do hợp đồng trong hoạt động thương mại
• 2.2. Quy định về bảo đảm quyền tự do giao kết hợp đồng
• 2.3. Quy định về bảo đảm quyền tự do thỏa thuận nội dung hợp đồng
• 2.4. Quy định về bảo đảm quyền tự do lựa chọn luật áp dụng cho hợp đồng
• 2.5. Quy định về bảo đảm quyền lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng
• 2.6. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật về quyền tự do hợp đồng trong hoạt động thương mại
• 2.6.1. Sửa đổi các quy định về bảo đảm quyền tự do giao kết hợp đồng
• 2.6.2. Sửa đổi các quy định về bảo đảm quyền tự do thỏa thuận nội dung hợp đồng
• 2.6.3. Sửa đổi các quy định về bảo đảm quyền tự do lựa chọn luật áp dụng cho hợp đồng
• 2.6.4. Sửa đổi các quy định về bảo đảm quyền lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng
• 2.6.5. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện quyền tự do hợp đồng trong hoạt động thương mại
• 2.6.5.1. Nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của cơ quan tài phán về việc lựa chọn luật áp dụng để giải quyết tranh chấp hợp đồng trong hoạt động thương mại
• 2.6.5.2. Nâng cao nhận thức của các bên về lựa chọn luật áp dụng trong giao kết, thực hiện hợp đồng trong hoạt động thương mại
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Quyền Tự Do Hợp Đồng Nền Tảng Hoạt Động TM

Hợp đồng đóng vai trò then chốt trong hoạt động thương mại. Nó là công cụ pháp lý để các chủ thể xác lập, thay đổi, chấm dứt các quyền và nghĩa vụ. Trong bối cảnh tự do hóa thương mại, hợp đồng càng trở nên quan trọng để phá bỏ rào cản, thúc đẩy giao dịch giữa các quốc gia. Nhiều luật gia cho rằng thuật ngữ hợp đồng có nguồn gốc từ thời La Mã. Tuy nhiên, quan niệm về hợp đồng trong luật La Mã chỉ giới hạn ở bốn loại: mua bán, thuê, lập công ty và ủy quyền. Dù có nhiều tên gọi khác nhau, hợp đồng vẫn là một khái niệm quen thuộc và thiết yếu. Theo Black's Law Dictionary, hợp đồng là sự thỏa thuận tạo lập nghĩa vụ thực hiện hoặc không thực hiện một hành vi cụ thể. Luật gia Pothier định nghĩa hợp đồng là sự cam kết chuyển giao vật, thực hiện hoặc không thực hiện một công việc. Pháp luật Việt Nam, như trong BLDS 2015, xác định hợp đồng là sự thỏa thuận về xác lập, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Điều này khẳng định tầm quan trọng của quyền tự do hợp đồng trong hệ thống pháp luật.

1.1. Khái Niệm Hợp Đồng Trong Hoạt Động Thương Mại

Trong hoạt động thương mại, hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên, trong đó ít nhất một bên phải là thương nhân hoặc chủ thể có tư cách thương nhân. Mục đích của hợp đồng là xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ của các bên trong việc thực hiện hoạt động thương mại. Khác với hợp đồng dân sự thông thường, hợp đồng thương mại thường liên quan đến các hoạt động sinh lời, hướng đến lợi nhuận. Theo Luật Thương mại 2005, hợp đồng thương mại phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản như tự do thỏa thuận, thiện chí, trung thực. Đây là yếu tố quan trọng để đảm bảo tính công bằng và hiệu quả trong các giao dịch thương mại.

1.2. Đặc Trưng Của Hợp Đồng Trong Hoạt Động Thương Mại

Một trong những đặc trưng nổi bật của hợp đồng trong hoạt động thương mại là tính chất linh hoạt và đa dạng. Các bên có thể tự do thỏa thuận các điều khoản, điều kiện phù hợp với nhu cầu và mục tiêu kinh doanh của mình. Tuy nhiên, sự tự do này không phải là tuyệt đối, mà phải tuân thủ các quy định của pháp luật và không được xâm phạm đến lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác. Hơn nữa, hợp đồng thương mại thường có tính chất phức tạp hơn so với hợp đồng dân sự thông thường. Nó có thể liên quan đến nhiều bên, nhiều loại hàng hóa, dịch vụ khác nhau, và chịu sự điều chỉnh của nhiều văn bản pháp luật chuyên ngành.

II. Quyền Tự Do Hợp Đồng Là Gì Căn Cứ Pháp Lý Tại VN

Quyền tự do hợp đồng là một trong những nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự và thương mại Việt Nam. Nguyên tắc này cho phép các bên tự do quyết định việc có hay không giao kết hợp đồng, lựa chọn đối tác, thỏa thuận nội dung và hình thức hợp đồng, miễn là không vi phạm các quy định của pháp luật và đạo đức xã hội. Quyền tự do hợp đồng được ghi nhận trong cả Bộ luật Dân sự và Luật Thương mại, thể hiện sự nhất quán trong việc bảo vệ quyền tự chủ của các chủ thể trong giao dịch. Điều 3 của Bộ luật Dân sự 2015 khẳng định nguyên tắc tự do, tự nguyện thỏa thuận trong việc xác lập, thực hiện, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.

2.1. Khái Niệm Quyền Tự Do Hợp Đồng Trong Thương Mại

Trong hoạt động thương mại, quyền tự do hợp đồng được hiểu là quyền của các thương nhân và các chủ thể kinh doanh khác được tự do tham gia vào các giao dịch thương mại, tự do thỏa thuận các điều khoản của hợp đồng, và tự do lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp. Tuy nhiên, quyền tự do này không phải là vô hạn. Pháp luật quy định một số giới hạn nhất định để đảm bảo sự công bằng, minh bạch và trật tự trong hoạt động thương mại. Giới hạn này được thể hiện qua các quy định về điều kiện chủ thể, hình thức, nội dung của hợp đồng, và các quy định về bảo vệ người tiêu dùng.

2.2. Nội Dung Của Quyền Tự Do Hợp Đồng

Quyền tự do hợp đồng bao gồm nhiều nội dung cụ thể. Trước hết, đó là quyền tự do giao kết hợp đồng, tức là quyền quyết định có hay không tham gia vào một giao dịch thương mại. Thứ hai, là quyền tự do lựa chọn đối tác, tức là quyền quyết định ai sẽ là người cùng tham gia vào hợp đồng. Thứ ba, là quyền tự do thỏa thuận nội dung hợp đồng, tức là quyền quyết định các điều khoản, điều kiện của hợp đồng. Cuối cùng, là quyền tự do lựa chọn hình thức hợp đồng, tức là quyền quyết định hợp đồng sẽ được thể hiện bằng văn bản, lời nói, hay hành vi cụ thể.

2.3. Giới Hạn Của Quyền Tự Do Hợp Đồng

Mặc dù quyền tự do hợp đồng là một nguyên tắc quan trọng, nó không phải là tuyệt đối. Pháp luật quy định một số giới hạn nhất định để đảm bảo sự công bằng, minh bạch và trật tự trong hoạt động thương mại. Ví dụ, các bên không được thỏa thuận các điều khoản vi phạm pháp luật, trái với đạo đức xã hội, hoặc xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khác. Các quy định về bảo vệ người tiêu dùng cũng là một giới hạn quan trọng của quyền tự do hợp đồng. Ngoài ra, pháp luật cũng có thể can thiệp vào nội dung của hợp đồng trong một số trường hợp đặc biệt, như khi có sự mất cân bằng quyền và nghĩa vụ giữa các bên.

III. Giải Pháp Hoàn Thiện Pháp Luật Về Quyền Tự Do Hợp Đồng

Để đảm bảo quyền tự do hợp đồng được thực thi hiệu quả trong hoạt động thương mại, cần có những giải pháp hoàn thiện pháp luật. Thứ nhất, cần rà soát và sửa đổi các quy định pháp luật còn chồng chéo, mâu thuẫn, hoặc chưa phù hợp với thực tiễn. Thứ hai, cần bổ sung các quy định cụ thể để điều chỉnh các vấn đề mới phát sinh trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và sự phát triển của thương mại điện tử. Thứ ba, cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để nâng cao nhận thức của các chủ thể kinh doanh về quyền tự do hợp đồng và các giới hạn của nó.

3.1. Sửa đổi Quy Định Về Tự Do Giao Kết Hợp Đồng

Các quy định về tự do giao kết hợp đồng cần được sửa đổi để đảm bảo tính minh bạch và công bằng. Cần làm rõ các trường hợp hạn chế quyền tự do giao kết hợp đồng, và quy định cụ thể về các điều kiện, thủ tục để giao kết hợp đồng. Đồng thời, cần tăng cường kiểm soát các hành vi cạnh tranh không lành mạnh, ép buộc giao kết hợp đồng, hoặc lợi dụng vị thế độc quyền để gây bất lợi cho đối tác. Điều này giúp các chủ thể kinh doanh tự tin hơn khi tham gia vào các giao dịch thương mại và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

3.2. Sửa đổi Quy Định Về Tự Do Thỏa Thuận Nội Dung Hợp Đồng

Các quy định về tự do thỏa thuận nội dung hợp đồng cần được sửa đổi để đảm bảo tính linh hoạt và phù hợp với thực tiễn. Cần cho phép các bên tự do thỏa thuận các điều khoản, điều kiện của hợp đồng, miễn là không vi phạm các quy định của pháp luật và đạo đức xã hội. Đồng thời, cần bổ sung các quy định về hợp đồng mẫu, điều khoản mẫu để giúp các bên tham khảo và áp dụng trong các giao dịch thương mại. Điều này giúp giảm chi phí giao dịch và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

3.3. Sửa đổi Quy Định Về Lựa Chọn Luật Áp Dụng

Trong các giao dịch thương mại quốc tế, quyền tự do lựa chọn luật áp dụng là một yếu tố quan trọng để đảm bảo tính chủ động và linh hoạt của các bên. Pháp luật cần quy định rõ về phạm vi và điều kiện của quyền này, đồng thời phải tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Điều này giúp các doanh nghiệp Việt Nam tự tin hơn khi tham gia vào các giao dịch quốc tế và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

IV. Nâng Cao Nhận Thức Về Quyền Tự Do Hợp Đồng Bí Quyết Thành Công

Bên cạnh việc hoàn thiện pháp luật, việc nâng cao nhận thức của các chủ thể kinh doanh về quyền tự do hợp đồng cũng là một yếu tố quan trọng để đảm bảo quyền này được thực thi hiệu quả. Các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội, và các phương tiện truyền thông cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để giúp các chủ thể kinh doanh hiểu rõ về quyền tự do hợp đồng, các giới hạn của nó, và các biện pháp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Đồng thời, cần khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng văn hóa hợp đồng, tôn trọng các cam kết đã thỏa thuận, và giải quyết tranh chấp một cách hòa bình.

4.1. Tầm Quan Trọng Của Tư Vấn Pháp Lý Hợp Đồng

Tư vấn pháp lý hợp đồng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền tự do hợp đồng của các chủ thể kinh doanh. Luật sư và các chuyên gia pháp lý có thể giúp các bên hiểu rõ về các quy định của pháp luật, đánh giá rủi ro, và soạn thảo hợp đồng một cách chính xác và đầy đủ. Đồng thời, họ cũng có thể giúp các bên giải quyết tranh chấp một cách hiệu quả và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Việc sử dụng dịch vụ tư vấn pháp lý hợp đồng giúp các doanh nghiệp tránh được các rủi ro pháp lý và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

4.2. Nâng Cao Kỹ Năng Đàm Phán Hợp Đồng

Kỹ năng đàm phán hợp đồng là một yếu tố quan trọng để đảm bảo quyền tự do hợp đồng của các chủ thể kinh doanh. Các bên cần phải có khả năng đàm phán để đạt được các thỏa thuận có lợi cho mình, đồng thời vẫn đảm bảo tính công bằng và hợp pháp. Việc nâng cao kỹ năng đàm phán hợp đồng thông qua các khóa đào tạo, hội thảo, và các hoạt động thực tế giúp các doanh nghiệp tự tin hơn khi tham gia vào các giao dịch thương mại và đạt được các mục tiêu kinh doanh của mình.

4.3. Vai Trò Của Tòa Án Và Trọng Tài

Tòa án và trọng tài đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền tự do hợp đồng của các chủ thể kinh doanh. Khi có tranh chấp, các bên có quyền lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp phù hợp với mình, có thể là tòa án hoặc trọng tài. Tòa án và trọng tài có trách nhiệm giải quyết tranh chấp một cách công bằng, khách quan, và bảo đảm quyền tự do hợp đồng của các bên được tôn trọng. Việc có một hệ thống tòa án và trọng tài hiệu quả là yếu tố quan trọng để thu hút đầu tư và phát triển kinh tế.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam phát triển nhanh chóng với tốc độ tăng trưởng ấn tượng, hoạt động thương mại ngày càng trở nên sôi động và đa dạng. Theo ước tính, các giao dịch thương mại trong nước và quốc tế đã tạo ra một môi trường kinh doanh năng động, đòi hỏi sự minh bạch và hiệu quả trong các quan hệ hợp đồng. Hợp đồng thương mại là công cụ pháp lý quan trọng, xác lập quyền và nghĩa vụ giữa các bên tham gia hoạt động thương mại, trong đó quyền tự do hợp đồng đóng vai trò nền tảng. Quyền này cho phép các bên tự do lựa chọn đối tác, thỏa thuận nội dung và phương thức giải quyết tranh chấp, góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế thị trường tự do.

Tuy nhiên, trong thực tiễn pháp luật Việt Nam hiện hành, quyền tự do hợp đồng vẫn còn tồn tại những hạn chế do sự thiếu thống nhất trong các quy định pháp luật, đặc biệt là sự chồng chéo giữa Luật Thương mại năm 2005 và Bộ luật Dân sự năm 2015 cùng các văn bản chuyên ngành khác. Những bất cập này ảnh hưởng đến hiệu quả thực thi quyền tự do hợp đồng, gây khó khăn cho các chủ thể trong hoạt động thương mại. Luận văn tập trung nghiên cứu quyền tự do hợp đồng trong hoạt động thương mại tại Việt Nam trong giai đoạn 2016-2021, nhằm làm rõ các nội dung lý luận, thực trạng pháp luật và đề xuất giải pháp hoàn thiện nhằm bảo đảm quyền tự do hợp đồng một cách thực chất, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động thương mại và hội nhập kinh tế quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai lý thuyết pháp lý trọng tâm: lý thuyết tự do ý chí và nguyên tắc tự do hợp đồng. Lý thuyết tự do ý chí khẳng định ý chí của các bên trong hợp đồng là tối thượng, tạo cơ sở cho quyền tự do giao kết và thỏa thuận nội dung hợp đồng. Nguyên tắc tự do hợp đồng được thể hiện qua các khái niệm chính: quyền tự do giao kết hợp đồng, quyền tự do thỏa thuận nội dung hợp đồng, quyền tự do lựa chọn luật áp dụng và quyền tự do lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp.

Mô hình nghiên cứu tập trung phân tích các quy định pháp luật Việt Nam về quyền tự do hợp đồng trong hoạt động thương mại, so sánh với pháp luật quốc tế và các quốc gia có hệ thống pháp luật tương đồng. Các khái niệm chuyên ngành như hợp đồng thương mại, quyền tự do hợp đồng, hoàn cảnh thay đổi cơ bản, và phương thức giải quyết tranh chấp được làm rõ để xây dựng cơ sở lý luận vững chắc cho nghiên cứu.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu luật học đặc thù, bao gồm: phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh luật học, nghiên cứu luật viết, lịch sử và hệ thống hóa. Nguồn dữ liệu chính là các văn bản pháp luật hiện hành của Việt Nam như Bộ luật Dân sự 2015, Luật Thương mại 2005, Luật Trọng tài thương mại 2010, cùng các văn bản pháp luật quốc tế và tài liệu học thuật liên quan.

Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm các quy định pháp luật, các án lệ và thực tiễn áp dụng tại một số Tòa án và Trung tâm Trọng tài thương mại trên toàn quốc trong giai đoạn 2016-2021. Phương pháp phân tích được lựa chọn nhằm làm sáng tỏ các quy định pháp luật, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện. Timeline nghiên cứu kéo dài trong năm 2022, tập trung vào việc thu thập, phân tích và tổng hợp dữ liệu pháp lý và thực tiễn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Quyền tự do giao kết hợp đồng được bảo đảm nhưng còn hạn chế về hình thức đề nghị giao kết: BLDS 2015 đã mở rộng quyền tự do lựa chọn đối tác bằng cách cho phép đề nghị giao kết hợp đồng gửi tới công chúng, thay vì chỉ gửi tới bên được xác định cụ thể như trước đây. Tuy nhiên, quy định về rút đề nghị và chấp nhận đề nghị vẫn còn một số điểm chưa đồng bộ, ảnh hưởng đến tính linh hoạt trong giao kết hợp đồng.

2. Quyền tự do thỏa thuận nội dung hợp đồng được pháp luật bảo vệ nhưng có giới hạn rõ ràng: LTM 2005 không quy định các điều khoản bắt buộc trong hợp đồng mua bán hàng hóa, tạo điều kiện cho các bên tự do thỏa thuận. Tuy nhiên, các thỏa thuận không được vi phạm điều cấm của pháp luật, đạo đức xã hội và trật tự công cộng. Ví dụ, các điều khoản miễn trừ trách nhiệm phải tuân thủ quy định pháp luật để bảo vệ bên yếu thế.

3. Quyền tự do lựa chọn luật áp dụng cho hợp đồng được ghi nhận rõ ràng: BLDS 2015 và LTM 2005 cho phép các bên tự do lựa chọn luật điều chỉnh hợp đồng, bao gồm luật quốc gia và tập quán thương mại quốc tế, miễn không trái với nguyên tắc cơ bản của pháp luật. Quy định này tương thích với Công ước Rome 1980 và Bộ nguyên tắc UNIDROIT, góp phần tạo thuận lợi cho các hợp đồng thương mại quốc tế.

4. Quyền tự do lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp được pháp luật bảo đảm đa dạng: Các bên có thể lựa chọn hòa giải thương mại, trọng tài thương mại hoặc tòa án để giải quyết tranh chấp. Luật Trọng tài thương mại 2010 cho phép các bên tự do thỏa thuận về số lượng trọng tài viên, địa điểm và ngôn ngữ tố tụng, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Thảo luận kết quả

Việc mở rộng quyền tự do giao kết hợp đồng, đặc biệt là cho phép đề nghị giao kết gửi tới công chúng, thể hiện sự linh hoạt và phù hợp với thực tiễn thương mại hiện đại, nhất là trong thương mại điện tử. Tuy nhiên, sự chưa đồng bộ trong quy định về rút đề nghị và chấp nhận đề nghị có thể dẫn đến tranh chấp không cần thiết, đòi hỏi cần có hướng dẫn cụ thể hơn.

Quyền tự do thỏa thuận nội dung hợp đồng được bảo vệ nhưng phải trong giới hạn pháp luật nhằm bảo vệ lợi ích công cộng và bên yếu thế, điều này phù hợp với xu hướng pháp luật quốc tế. So sánh với pháp luật Hoa Kỳ và Pháp, Việt Nam đã có bước tiến trong việc mở rộng không gian thỏa thuận nhưng vẫn giữ được sự cân bằng cần thiết.

Quyền tự do lựa chọn luật áp dụng và phương thức giải quyết tranh chấp được bảo đảm tương đối đầy đủ, tạo điều kiện thuận lợi cho các bên trong giao kết hợp đồng thương mại quốc tế. Tuy nhiên, thực tiễn áp dụng còn gặp khó khăn do nhận thức của các chủ thể và trình độ chuyên môn của cơ quan tài phán chưa đồng đều, ảnh hưởng đến hiệu quả thực thi.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh tỷ lệ các phương thức giải quyết tranh chấp được lựa chọn trong các vụ án thương mại tại Việt Nam giai đoạn 2016-2021, cũng như bảng tổng hợp các quy định pháp luật về quyền tự do hợp đồng so sánh giữa Việt Nam và một số quốc gia.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện quy định về đề nghị giao kết hợp đồng: Cần sửa đổi, bổ sung quy định cho phép đề nghị giao kết hợp đồng gửi tới công chúng một cách rõ ràng và linh hoạt hơn, đồng thời quy định cụ thể về quyền rút đề nghị và chấp nhận đề nghị nhằm giảm thiểu tranh chấp phát sinh. Thời gian thực hiện: 1-2 năm; Chủ thể thực hiện: Bộ Tư pháp phối hợp với Bộ Công Thương.

2. Nâng cao nhận thức và trình độ chuyên môn của các chủ thể và cơ quan tài phán: Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn về quyền tự do hợp đồng và các phương thức giải quyết tranh chấp cho doanh nghiệp, luật sư, trọng tài viên và thẩm phán. Mục tiêu tăng tỷ lệ hòa giải thành và trọng tài thành công lên ít nhất 30% trong 3 năm tới.

3. Hoàn thiện quy định về giới hạn quyền tự do hợp đồng: Rà soát, sửa đổi các quy định pháp luật nhằm bảo vệ bên yếu thế và lợi ích công cộng, đồng thời tránh can thiệp quá mức vào quyền tự do hợp đồng. Thời gian thực hiện: 2 năm; Chủ thể thực hiện: Quốc hội và các cơ quan soạn thảo luật.

4. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật: Đẩy mạnh truyền thông về quyền tự do hợp đồng và các quy định pháp luật liên quan đến doanh nghiệp và cộng đồng kinh doanh nhằm nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật. Thời gian: liên tục; Chủ thể: Bộ Tư pháp, Bộ Công Thương, các hiệp hội doanh nghiệp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Luật Kinh tế: Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quyền tự do hợp đồng trong hoạt động thương mại, giúp nâng cao kiến thức chuyên sâu và kỹ năng nghiên cứu.

2. Luật sư và chuyên gia pháp lý: Tài liệu tham khảo hữu ích để tư vấn, soạn thảo hợp đồng và giải quyết tranh chấp thương mại, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.

3. Doanh nghiệp và nhà quản lý: Hiểu rõ quyền và nghĩa vụ trong giao kết hợp đồng, từ đó nâng cao hiệu quả thương mại và giảm thiểu rủi ro pháp lý.

4. Cơ quan tài phán và trọng tài viên: Hỗ trợ trong việc áp dụng pháp luật, giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại một cách công bằng, minh bạch và hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp

1. Quyền tự do hợp đồng là gì và tại sao nó quan trọng trong thương mại?
   Quyền tự do hợp đồng là quyền của các bên được tự do lựa chọn đối tác, thỏa thuận nội dung và phương thức giải quyết tranh chấp trong hợp đồng. Đây là nguyên tắc cơ bản giúp thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế thị trường tự do, tăng tính hiệu quả và tối ưu hóa nguồn lực xã hội.

2. Pháp luật Việt Nam có cho phép các bên tự do lựa chọn luật áp dụng cho hợp đồng không?
   Có. BLDS 2015 và LTM 2005 cho phép các bên tự do lựa chọn luật điều chỉnh hợp đồng, miễn không trái với nguyên tắc cơ bản của pháp luật và chính sách công, phù hợp với thông lệ quốc tế.

3. Các phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại phổ biến là gì?
   Bao gồm hòa giải thương mại, trọng tài thương mại và tòa án. Các bên có quyền tự do lựa chọn phương thức phù hợp với tính chất và yêu cầu của tranh chấp.

4. Khi nào hợp đồng có thể được điều chỉnh do hoàn cảnh thay đổi cơ bản?
   Theo Điều 420 BLDS 2015, khi có sự kiện khách quan xảy ra sau khi giao kết hợp đồng, không thể lường trước và làm mất cân bằng nghiêm trọng lợi ích của một bên, các bên có thể yêu cầu điều chỉnh hoặc chấm dứt hợp đồng.

5. Quyền tự do hợp đồng có bị giới hạn không?
   Có. Quyền này bị giới hạn khi thỏa thuận vi phạm điều cấm của pháp luật, trái đạo đức xã hội, trật tự công cộng hoặc ảnh hưởng đến quyền lợi của bên thứ ba và lợi ích chung của xã hội.

Kết luận

• Luận văn đã làm rõ khái niệm, đặc trưng và cơ sở lý luận của quyền tự do hợp đồng trong hoạt động thương mại tại Việt Nam.
• Phân tích thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng cho thấy quyền tự do hợp đồng được bảo đảm nhưng còn tồn tại một số hạn chế cần khắc phục.
• Đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật, nâng cao nhận thức và trình độ chuyên môn nhằm bảo vệ quyền tự do hợp đồng hiệu quả hơn.
• Nghiên cứu góp phần bổ sung kiến thức pháp lý, hỗ trợ doanh nghiệp và cơ quan tài phán trong hoạt động thương mại và giải quyết tranh chấp.
• Khuyến nghị tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về các vấn đề liên quan đến quyền tự do hợp đồng trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và phát triển thương mại điện tử.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan chức năng và nhà nghiên cứu nên phối hợp triển khai các đề xuất nhằm hoàn thiện khung pháp lý, đồng thời tổ chức các chương trình đào tạo, phổ biến pháp luật để nâng cao hiệu quả thực thi quyền tự do hợp đồng trong hoạt động thương mại tại Việt Nam.