QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI QUỸ TÍN DỤNG NHÂN DÂN CƠ SỞ HOÀNG MAI

Quỹ tín dụng nhân dân là một loại hình tổ chức tín dụng đặc biệt, hoạt động theo mô hình hợp tác xã. Mục tiêu chính là tương trợ giữa các thành viên trong phát triển sản xuất, kinh doanh và đời sống. QTDND đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp vốn cho các hộ gia đình, cá nhân và doanh nghiệp nhỏ tại khu vực nông thôn, nơi các ngân hàng thương mại thường ít tiếp cận. Điều này được quy định rõ trong Luật Các TCTD và Luật HTX. QTDND hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, dân chủ, tự chủ và tự chịu trách nhiệm.

Nợ xấu được định nghĩa là các khoản nợ mà người vay không có khả năng trả nợ khi đến hạn thanh toán. Thông tư 11/2021/TT-NHNN quy định chi tiết về việc phân loại nợ tại các tổ chức tín dụng, bao gồm 5 nhóm: nợ đủ tiêu chuẩn, nợ cần chú ý, nợ dưới tiêu chuẩn, nợ nghi ngờ và nợ có khả năng mất vốn. Ba nhóm sau cùng được coi là nợ xấu. Việc phân loại nợ chính xác là bước đầu tiên và quan trọng trong quy trình quản lý nợ xấu.

Nguyên nhân chủ quan có thể đến từ quy trình thẩm định tín dụng chưa chặt chẽ, năng lực quản lý rủi ro còn yếu, hoặc đạo đức nghề nghiệp của cán bộ tín dụng chưa cao. Nguyên nhân khách quan có thể bao gồm biến động kinh tế, chính sách thay đổi, thiên tai, dịch bệnh, hoặc sự cạnh tranh từ các tổ chức tín dụng khác. Việc xác định rõ nguyên nhân là cơ sở để đưa ra các giải pháp phù hợp. Tỷ lệ nợ xấu ở mức cao, cùng với đó là việc xử lý nợ xấu tại HMF đang gặp nhiều vấn đề khó khăn như: vấn đề thu giữ tài sản đảm bảo, không có chế tài thu giữ với những khách hàng không hợp tác tự nguyện bàn giao tài sản, BXLN chưa được đáp ứng được trình độ chuyên môn.

Nợ xấu ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của QTDND do phải trích lập dự phòng rủi ro. Nó cũng làm giảm khả năng cho vay, hạn chế sự tăng trưởng và phát triển. Ngoài ra, nợ xấu còn làm suy giảm uy tín của QTDND, gây khó khăn trong việc huy động vốn và thu hút thành viên mới. Tình trạng nợ xấu kéo dài có thể dẫn đến nguy cơ mất thanh khoản, thậm chí phá sản. Bên cạnh đó khi các tài sản sau khi thu hồi, phát mại thì tài sản đã bị hao mòn về giá trị nên gây tổn thất cho HMF là rất lớn…

Theo dõi thường xuyên dòng tiền vào ra của khách hàng, kiểm tra các báo cáo tài chính, và đánh giá khả năng thanh toán nợ. Nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường, cần tiến hành kiểm tra sâu hơn để xác định nguy cơ nợ quá hạn. Cần đặc biệt chú ý đến các khách hàng có lịch sử tín dụng không tốt hoặc có nhiều khoản vay tại các tổ chức tín dụng khác.

Đảm bảo khách hàng sử dụng vốn vay đúng mục đích đã cam kết. Nếu phát hiện khách hàng sử dụng vốn sai mục đích hoặc có dấu hiệu chuyển vốn sang các hoạt động rủi ro, cần có biện pháp can thiệp kịp thời. Việc kiểm tra sau vay định kỳ là rất quan trọng để phát hiện sớm các vấn đề phát sinh. HMF đã thực hiện việc đánh giá, phân loại khách hàng thành các nhóm theo đúng quy định.

Đàm phán với khách hàng để tìm ra giải pháp phù hợp, như cơ cấu lại nợ, gia hạn nợ, hoặc miễn giảm lãi. Nếu khách hàng có thiện chí hợp tác, việc thu hồi nợ sẽ trở nên dễ dàng hơn. Cần có sự linh hoạt trong đàm phán, nhưng vẫn phải đảm bảo quyền lợi của QTDND.

Nếu khách hàng không có khả năng trả nợ, cần tiến hành xử lý tài sản đảm bảo theo quy định của pháp luật. Việc định giá tài sản đảm bảo chính xác là rất quan trọng để đảm bảo thu hồi tối đa vốn. Cần tuân thủ đúng quy trình pháp lý để tránh các tranh chấp phát sinh. Tuy nhiên, việc xử lý tài sản đảm bảo tại HMF đang gặp nhiều vấn đề khó khăn như: vấn đề thu giữ tài sản đảm bảo, không có chế tài thu giữ với những khách hàng không hợp tác tự nguyện bàn giao tài sản.

Trước khi cho vay, cần thẩm định tín dụng kỹ lưỡng để đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng. Xem xét lịch sử tín dụng, tình hình tài chính, và mục đích sử dụng vốn. Chỉ cho vay đối với các khách hàng có khả năng trả nợ và có dự án khả thi. Cần có sự độc lập giữa bộ phận thẩm định tín dụng và bộ phận kinh doanh để tránh xung đột lợi ích.

Nâng cao năng lực quản lý rủi ro cho cán bộ tín dụng thông qua đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ. Cập nhật kiến thức về các sản phẩm tín dụng mới, các rủi ro tiềm ẩn, và các biện pháp phòng ngừa nợ xấu. Xây dựng văn hóa quản lý rủi ro trong toàn hệ thống.

Tuân thủ đúng các quy định của pháp luật về quản lý nợ xấu là rất quan trọng. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả trong quá trình xử lý nợ xấu. Cần thường xuyên cập nhật các văn bản pháp luật mới và áp dụng vào thực tiễn hoạt động.

Quy trình quản lý nợ xấu cần được liên tục hoàn thiện để đáp ứng với những thay đổi của thị trường và các yêu cầu mới. Cần đánh giá định kỳ hiệu quả của quy trình hiện tại và đưa ra các điều chỉnh phù hợp. Chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi từ các QTDND khác cũng là một cách tốt để nâng cao hiệu quả quản lý nợ xấu.