Tiêu chí và chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật cho hoạt động bền vững của nhà máy xử lý nước thải

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Đặc điểm nước thải đô thị và hoạt động của nhà máy xử lý nước thải đô thị tập trung

1.2. Thành phần và tính chất của nước thải đô thị. Tổ chức thoát nước đô thị và quá trình xử lý trong nhà máy xử lý nước thải đô thị tập trung. Đánh giá hiện trạng hoạt động của các nhà máy xử lý nước thải đô thị ở Việt Nam

1.3. Hiện trạng hoạt động các nhà máy xử lý nước thải đô thị ở Việt Nam. Đánh giá hiệu quả hoạt động các nhà máy xử lý nước thải đô thị hiện có

1.4. Các nguyên nhân chính của việc các nhà máy xử lý nước thải đô thị hoạt động không bền vững

1.4.1. Nguyên nhân về thể chế

1.4.2. Quản lý tài sản và nguồn nhân lực

1.4.3. Kinh phí vận hành và bảo trì

1.4.4. Các vấn đề công nghệ và kỹ thuật

1.5. Thực trạng về đảm bảo hoạt động bền vững của các nhà máy xử lý nước thải đô thị trên thế giới

1.5.1. Thực trạng quản lý nước thải và hoạt động của các nhà máy xử lý nước thải đô thị một số nước trên thế giới

1.5.2. Tổng quan về cơ chế chính sách và quản lý tài chính đảm bảo các nhà máy xử lý nước thải hoạt động bền vững trên thế giới

1.6. Thực trạng về đánh giá hoạt động bền vững của nhà máy xử lý nước thải trên thế giới

1.6.1. Đánh giá hoạt động bền vững của NMXLNT của Hy Lạp

1.6.2. Đánh giá bền vững XLNT tại Thụy Điển

2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Cơ sở khoa học để xây dựng các tiêu chí đánh giá và chỉ tiêu đảm bảo tính bền vững của NMXLNT đô thị

2.1.1. Khái niệm chung

2.1.2. Hoạt động bền vững của nhà máy xử lý nước thải đô thị tập trung

2.1.3. Tính bền vững của NMXLNT đô thị

2.1.4. Tính bền vững của NMXLNT đô thị tập trung trong bối cảnh Biến đổi khí hậu

2.1.5. Các tiêu chí đánh giá tính bền vững nhà máy XLNT đô thị

2.1.6. Các chỉ tiêu KT-KT đảm bảo tính bền vững nhà máy XLNT đô thị

2.2. Các phương pháp nghiên cứu để xây dựng tiêu chí và chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật

2.2.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết

2.2.2. Phương pháp khảo sát thực địa

2.2.3. Phương pháp xác định trọng số các tiêu chí

2.2.4. Phương pháp tham vấn chuyên gia

2.2.5. Phương pháp phân tích thứ bậc AHP

3. CHƯƠNG 3: XÂY DỰNG CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ VÀ CHỈ TIÊU KINH TẾ KỸ THUẬT ĐẢM BẢO SỰ HOẠT ĐỘNG BỀN VỮNG CỦA NHÀ MÁY XỬ LÝ NƯỚC THẢI ĐÔ THỊ

3.1. Xây dựng các tiêu chí đánh giá hoạt động bền vững của nhà máy xử lý nước thải

3.2. Kết quả điều tra thu thập ý kiến chuyên gia về mức độ ưu tiên

3.3. Thiết lập các ma trận so sánh cặp và tính toán trọng số cho từng mức

3.4. Tính toán trọng số tổng hợp

3.5. Xây dựng các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật đảm bảo sự hoạt động bền vững của nhà máy xử lý nước thải đô thị

3.5.1. Nhóm chỉ tiêu Công nghệ

3.5.2. Chỉ tiêu Công suất và chế độ thải nước

3.5.3. Chỉ tiêu Hiệu quả xử lý nước thải

3.5.4. Nhóm chỉ tiêu Vận hành và bảo trì

3.5.5. Chỉ tiêu Sự phù hợp với điều kiện của địa phương

3.5.6. Chỉ tiêu Khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu

3.5.7. Chỉ tiêu An toàn thân thiện với môi trường xung quanh

3.5.8. Nhóm chỉ tiêu Thể chế và quản lý

3.5.8.1. Chỉ tiêu Cơ chế quản lý về hoạt động của đơn vị vận hành NMXLNT

3.5.8.2. Chỉ tiêu Tổ chức quản lý vận hành

3.5.8.3. Chỉ tiêu Quản lý tài sản

3.5.9. Nhóm chỉ tiêu Tài chính

3.5.9.1. Chỉ tiêu Giá dịch vụ thoát nước

3.5.9.2. Chỉ tiêu Nguồn thu của NMXLNT

3.5.9.3. Chỉ tiêu Tiết kiệm chi phí vận hành và bảo trì

3.6. Áp dụng các tiêu chí và chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật để đảm bảo tính bền vững trong hoạt động của nhà máy xử lý nước thải thành phố Bắc Ninh

3.6.1. Mô tả hệ thống thoát nước và nhà máy xử lý nước thải thành phố Bắc Ninh

3.6.2. Hệ thống thoát nước thành phố Bắc Ninh

3.6.3. Hiện trạng hoạt động của NMXLNT Bắc Ninh

3.6.4. Đánh giá tính bền vững trong hoạt động của nhà máy xử lý nước thải Bắc Ninh

3.6.4.1. Nhóm tiêu chí Công suất và hiệu quả XLNT

3.6.4.2. Nhóm tiêu chí Sự phù hợp của công nghệ XLNT với điều kiện địa phương

3.6.4.3. Nhóm tiêu chí Chi phí vận hành và bảo trì

3.6.4.4. Nhóm tiêu chí Điều kiện hoạt động của các công trình và thiết bị ổn định

3.6.4.5. Nhóm tiêu chí An toàn thân thiện với môi trường

3.6.4.6. Nhóm tiêu chí Sự thích ứng với các tác động bất lợi của BĐKH và thay đổi yếu tố đầu vào

3.6.5. Đánh giá về tính bền vững của NMXLNT Bắc Ninh. Áp dụng các chỉ tiêu KT-KT để đảm bảo sự bền vững trong hoạt động của nhà máy xử lý nước thải Bắc Ninh

3.6.5.1. Về công nghệ XLNT

3.6.5.2. Tình trạng vận hành và bảo dưỡng của NMXLNT

3.6.5.3. Thể chế và quản lý của NMXLNT

3.6.5.4. Nguồn tài chính cho hoạt động của NMXLNT

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NCKH CỦA TÁC GIẢ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Khái niệm về Nhà máy xử lý nước thải bền vững và Tiêu chí kinh tế kỹ thuật

Luận án tập trung vào việc xây dựng tiêu chí và chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật để đảm bảo hoạt động bền vững của nhà máy xử lý nước thải đô thị. Nhà máy xử lý nước thải bền vững được định nghĩa dựa trên khả năng đáp ứng các yêu cầu về hiệu quả xử lý, chi phí vận hành, bảo vệ môi trường và sự thích ứng với biến đổi khí hậu. Tiêu chí kinh tế kỹ thuật bao gồm các yếu tố như hiệu quả kinh tế, hiệu quả kỹ thuật, chi phí đầu tư, chi phí vận hành, và sự tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng nước thải. Luận án nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cân bằng giữa các yếu tố kinh tế và kỹ thuật để đảm bảo hoạt động lâu dài và hiệu quả của nhà máy xử lý nước thải. Việc áp dụng các tiêu chí này sẽ giúp đánh giá toàn diện hơn về sự bền vững của nhà máy xử lý nước thải, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp.

1.1. Các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật ảnh hưởng đến sự bền vững

Các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật được phân tích chi tiết, bao gồm: công suất và chế độ thải nước, hiệu quả xử lý nước thải (đánh giá bằng các thông số như BOD, COD, TSS, NH3-N, NO3-N, P- tổng, vi sinh vật trong nước thải), chi phí vận hành và bảo trì, sự phù hợp với điều kiện địa phương, khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, an toàn lao động trong nhà máy xử lý nước thải, và cơ chế quản lý vận hành. Luận án nhấn mạnh sự cần thiết của việc tối ưu hóa chi phí đầu tư và chi phí vận hành, đồng thời đảm bảo hiệu quả xử lý cao và tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng nước thải và quy định về môi trường. Các yếu tố về quản lý tài sản và nguồn nhân lực cũng được xem xét, phản ánh sự quan trọng của quản trị trong việc duy trì hoạt động bền vững lâu dài. Mẫu hình kinh tế kỹ thuật được xây dựng giúp cho việc đánh giá và dự báo hiệu quả hoạt động của nhà máy.

1.2. Công nghệ xử lý nước thải và bảo vệ môi trường

Luận án khảo sát các công nghệ xử lý nước thải hiện có, đánh giá ưu điểm, nhược điểm và khả năng ứng dụng trong bối cảnh Việt Nam. Công nghệ xử lý nước thải tiên tiến được xem xét với mục tiêu giảm thiểu tác động đến môi trường và nâng cao hiệu quả xử lý. Việc giảm thiểu khí thải nhà kính và tái sử dụng nước thải cũng được đề cập. Giám sát môi trường là một phần quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động bền vững, bao gồm việc thực hiện đánh giá tác động môi trường và lập báo cáo đánh giá môi trường. Luận án đề cập đến tầm quan trọng của việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc gia về nước thải, quy định về xử lý nước thải, và luật môi trường. Giải pháp xử lý nước thải bền vững được đề xuất dựa trên sự kết hợp giữa công nghệ tiên tiến và quản lý hiệu quả.

II. Phân tích thực trạng hoạt động nhà máy xử lý nước thải tại Việt Nam

Phần này phân tích thực trạng hoạt động của các nhà máy xử lý nước thải đô thị ở Việt Nam. Tình trạng thiếu hụt cơ sở hạ tầng, công suất hoạt động thấp, và hiệu quả xử lý chưa cao được chỉ ra. Các nguyên nhân chính bao gồm thiếu vốn đầu tư, quản lý tài sản chưa hiệu quả, kinh phí vận hành và bảo trì eo hẹp, và thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng. Luận án cũng so sánh thực trạng này với các nước khác trên thế giới, chỉ ra những điểm mạnh và điểm yếu của Việt Nam. Thống kê về số lượng nhà máy xử lý nước thải, năng lực xử lý, và hiệu quả xử lý được trình bày cụ thể. Những vấn đề về chất lượng nước thải đầu ra và việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc gia cũng được phân tích.

2.1. Nhận diện thách thức và cơ hội

Phần này tập trung vào việc nhận diện các thách thức và cơ hội trong việc phát triển nhà máy xử lý nước thải bền vững tại Việt Nam. Các thách thức bao gồm: thiếu nguồn lực tài chính, thiếu nhân lực có chuyên môn, công nghệ lạc hậu, và thiếu ý thức bảo vệ môi trường của cộng đồng. Các cơ hội bao gồm: sự gia tăng đầu tư vào lĩnh vực môi trường, sự phát triển của công nghệ xử lý nước thải tiên tiến, và sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế. Luận án đề xuất các giải pháp để khắc phục các thách thức và tận dụng các cơ hội nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành xử lý nước thải. Việc xây dựng mô hình kinh tế kỹ thuật có tính đến các yếu tố ESG và phát triển xanh được đề xuất để đảm bảo tính bền vững dài hạn.

2.2. Phân tích rủi ro và quản lý chất thải

Phần này phân tích các rủi ro có thể xảy ra trong quá trình vận hành nhà máy xử lý nước thải, bao gồm rủi ro về công nghệ, rủi ro về tài chính, và rủi ro về môi trường. Các giải pháp quản lý rủi ro được đề xuất, bao gồm việc xây dựng kế hoạch dự phòng, đầu tư vào bảo hiểm, và tăng cường quản lý chất thải từ quá trình xử lý. Luận án nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý chất thải một cách hiệu quả, bao gồm việc xử lý bùn thải, nước thải tái chế, và tái tạo năng lượng từ quá trình xử lý. Tài sản sử dụng nước thải được đánh giá để tối ưu hóa tính kinh tế và giảm thiểu tác động môi trường. Việc giảm thiểu lượng nước thải và tái sử dụng nước thải cũng là một phần quan trọng trong quản lý chất thải hiệu quả.

III. Đề xuất giải pháp và kiến nghị

Căn cứ trên phân tích thực trạng và nhận diện các thách thức, luận án đề xuất các giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả hoạt động và đảm bảo tính bền vững của nhà máy xử lý nước thải. Các giải pháp này bao gồm: tăng cường đầu tư, cải tiến công nghệ, nâng cao năng lực quản lý, và tăng cường hợp tác quốc tế. Luận án cũng đưa ra các kiến nghị về chính sách để hỗ trợ sự phát triển bền vững của ngành xử lý nước thải, bao gồm việc hoàn thiện khung pháp lý, cơ chế tài chính, và chính sách khuyến khích đầu tư. Việc áp dụng các chỉ số bền vững (ví dụ: chỉ số ESG) để đánh giá hiệu quả hoạt động cũng được đề xuất. Kinh tế tuần hoàn và phát triển xanh cần được tích hợp trong chiến lược phát triển bền vững ngành nước thải.

3.1. Đề xuất về chính sách và cơ chế

Luận án đề xuất một số chính sách và cơ chế nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành xử lý nước thải. Đó là các chính sách hỗ trợ tài chính, chính sách khuyến khích đầu tư vào công nghệ xử lý nước thải tiên tiến, chính sách đào tạo nguồn nhân lực, và chính sách hỗ trợ kỹ thuật. Cơ chế quản lý và giám sát hiệu quả cần được thiết lập để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và cộng đồng là điều kiện cần thiết để thành công. Luật môi trường và các quy định về xử lý nước thải cần được thực thi nghiêm túc. Tiêu chuẩn quốc gia về nước thải cần được cập nhật thường xuyên để phù hợp với thực tiễn. Việc xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn cần được chú trọng nhằm tối ưu hóa nguồn lực và giảm thiểu tác động môi trường.

3.2. Ứng dụng thông số kỹ thuật và mô hình kinh tế

Luận án đề xuất ứng dụng các thông số kỹ thuật và mô hình kinh tế để đánh giá hiệu quả hoạt động và tính bền vững của nhà máy xử lý nước thải. Các thông số kỹ thuật như BOD, COD, TSS, NH3-N, NO3-N, P- tổng được sử dụng để đánh giá hiệu quả xử lý. Các mô hình kinh tế được sử dụng để phân tích chi phí đầu tư, chi phí vận hành, và doanh thu. Việc tích hợp các thông số kỹ thuật và mô hình kinh tế giúp đưa ra quyết định đầu tư, vận hành và bảo trì hiệu quả, từ đó đảm bảo tính bền vững của nhà máy xử lý nước thải. Dữ liệu kinh tế kỹ thuật được thu thập và phân tích để hỗ trợ cho quá trình hoạch định chính sách và quản lý hoạt động.

Luận án tiến sĩ về tiêu chí và chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật cho nhà máy xử lý nước thải đô thị bền vững