I. Ảnh hưởng của nhân tố kinh tế vĩ mô đến thị trường chứng khoán Việt Nam Tổng quan
Nghiên cứu này tập trung phân tích mối quan hệ giữa nhân tố kinh tế vĩ mô và thị trường chứng khoán Việt Nam. Dữ liệu sử dụng là dữ liệu tháng từ tháng 7/2000 đến tháng 3/2013, chia làm hai giai đoạn: trước và sau khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. VN-Index được chọn làm biến phụ thuộc, phản ánh biến động của thị trường chứng khoán Việt Nam. Các biến độc lập bao gồm: chỉ số giá tiêu dùng, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), cung tiền, lãi suất tín phiếu kho bạc, chỉ số sản xuất công nghiệp, tỷ giá hối đoái, giá dầu trong nước và giá vàng trong nước. Phương pháp nghiên cứu kết hợp phân tích thống kê mô tả, phân tích chuỗi thời gian (kiểm định nghiệm đơn vị, kiểm định đồng kết hợp Johansen, mô hình hiệu chỉnh sai số vector - VECM), phân tích hàm phản ứng đẩy và phân rã phương sai. Phân tích kinh tế vĩ mô được thực hiện để hiểu rõ hơn ảnh hưởng của từng yếu tố. Mục tiêu là xác định ảnh hưởng kinh tế vĩ mô đến chứng khoán, cả ngắn hạn và dài hạn, cũng như sự khác biệt giữa hai giai đoạn nghiên cứu.
1.1. Lựa chọn nhân tố kinh tế vĩ mô
Việc lựa chọn các nhân tố kinh tế vĩ mô dựa trên các nghiên cứu quốc tế trước đây, đặc biệt là nghiên cứu của Anokye M. Adam và George Tweneboah (2008) về thị trường chứng khoán Ghana. Tuy nhiên, nghiên cứu này bổ sung và điều chỉnh để phù hợp với bối cảnh thị trường tài chính Việt Nam. Các biến được lựa chọn phản ánh các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến nền kinh tế và do đó ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán. Lãi suất, lạm phát, tỷ giá hối đoái, GDP Việt Nam, xuất khẩu, nhập khẩu, thặng dư thương mại, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đều được xem xét. Ngân sách nhà nước và chính sách tài khóa cũng là những yếu tố quan trọng được tính đến. Thị trường bất động sản và giá cả hàng hóa có thể có tác động gián tiếp. Thị trường dầu mỏ và cân đối thanh toán cũng ảnh hưởng đến nền kinh tế tổng thể. Rủi ro kinh tế vĩ mô cần được đánh giá để hiểu rõ hơn về biến động thị trường chứng khoán. Dự báo kinh tế vĩ mô và chính sách tiền tệ đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết thị trường.
1.2. Ảnh hưởng kinh tế vĩ mô đến chứng khoán Phương pháp phân tích
Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng, dựa trên các mô hình kinh tế lượng. Phân tích kỹ thuật và phân tích cơ bản được kết hợp để hiểu rõ hơn về biến động giá chứng khoán. Thị trường chứng khoán thế giới và tác động toàn cầu cũng được xem xét. Cơ hội đầu tư và thách thức đầu tư được phân tích để đánh giá rủi ro. Ngành công nghiệp, doanh nghiệp niêm yết, và lợi nhuận doanh nghiệp có liên quan mật thiết đến biến động chỉ số chứng khoán. Sự kiện chính trị và ổn định chính trị cũng ảnh hưởng đến môi trường đầu tư. Khung pháp lý và cơ sở hạ tầng là những yếu tố quan trọng hỗ trợ sự phát triển thị trường chứng khoán. Tăng trưởng kinh tế và tiềm năng tăng trưởng ảnh hưởng đến kỳ vọng của nhà đầu tư. Các chỉ số VN-Index, HNX-Index, UPCoM được dùng để đánh giá toàn cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam. Quản lý rủi ro là khía cạnh quan trọng cho các nhà đầu tư.
