I. Tổng quan về nghiên cứu ép dầu sở
Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích quá trình ép dầu từ hạt sở bằng máy ép Y6 320, một thiết bị mới được áp dụng tại Việt Nam. Công nghệ ép dầu hiện tại sử dụng phương pháp ép trục vít kết hợp nhiệt độ cao, nhưng có nhược điểm là làm giảm chất lượng dầu do nhiệt độ cao và lẫn nhiều tạp chất. Máy ép Y6 320 sử dụng phương pháp ép nguội, giúp duy trì chất lượng dầu và giảm chi phí lọc. Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất và chất lượng của quá trình ép dầu sở.
1.1. Công dụng và đặc điểm của cây sở
Cây sở (Camellia sasangwa) là loại cây gỗ nhỏ, được trồng chủ yếu ở các tỉnh Đông Bắc và Tây Bắc Việt Nam. Hạt sở chứa nhiều dầu, được sử dụng để sản xuất dầu thực vật chất lượng cao, tương đương với dầu ô liu. Ngoài ra, bã hạt sở chứa saponin, được dùng để chế biến các chế phẩm diệt tạp chất trong nuôi trồng thủy sản và nông nghiệp. Cây sở không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần phát triển du lịch địa phương.
1.2. Quy trình thu hoạch và sơ chế hạt sở
Quả sở được thu hoạch vào tháng 11 và 12 hàng năm. Quá trình sơ chế bao gồm tách hạt từ quả, phơi khô và bảo quản. Hạt sở sau khi tách cần được làm khô đến độ ẩm dưới 13% để đảm bảo chất lượng trong quá trình bảo quản và chế biến. Phương pháp phơi tự nhiên được ưu tiên do chi phí thấp và hiệu quả cao.
II. Công nghệ và thiết bị ép dầu sở
Nghiên cứu này tập trung vào việc sử dụng máy ép Y6 320 để ép dầu sở. Công nghệ ép dầu truyền thống sử dụng máy ép trục vít kết hợp nhiệt độ cao, nhưng có nhược điểm là làm giảm chất lượng dầu. Máy ép Y6 320 sử dụng phương pháp ép nguội, giúp duy trì chất lượng dầu và giảm chi phí lọc. Nghiên cứu này nhằm tối ưu hóa các thông số kỹ thuật để nâng cao hiệu suất máy ép và chất lượng dầu sở.
2.1. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy ép Y6 320
Máy ép Y6 320 là thiết bị ép thủy lực, hoạt động dựa trên nguyên lý ép nguội. Máy bao gồm các bộ phận chính như buồng ép, hệ thống thủy lực và bộ điều khiển. Nguyên liệu được đưa vào buồng ép, sau đó áp lực thủy lực được áp dụng để ép dầu từ hạt sở. Phương pháp này giúp duy trì chất lượng dầu và giảm thiểu tạp chất.
2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình ép dầu
Các yếu tố chính ảnh hưởng đến quá trình ép dầu bao gồm độ ẩm hạt, khối lượng mẻ ép và áp lực ép. Độ ẩm hạt quá cao hoặc quá thấp đều ảnh hưởng đến hiệu suất ép. Khối lượng mẻ ép cần được điều chỉnh phù hợp để đảm bảo hiệu suất và chất lượng dầu. Áp lực ép cũng là yếu tố quan trọng, cần được tối ưu hóa để đạt được hiệu suất cao nhất.
III. Kết quả nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn
Nghiên cứu đã xác định được các thông số tối ưu cho quá trình ép dầu bằng máy ép Y6 320. Kết quả cho thấy, với độ ẩm hạt từ 10-12%, khối lượng mẻ ép 50kg và áp lực ép 300 bar, hiệu suất ép đạt cao nhất. Công nghệ ép nguội sử dụng máy ép Y6 320 không chỉ nâng cao chất lượng dầu mà còn giảm chi phí sản xuất. Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển ngành sản xuất dầu thực vật tại Việt Nam.
3.1. Kết quả thực nghiệm
Kết quả thực nghiệm cho thấy, độ ẩm hạt ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất máy ép. Với độ ẩm hạt từ 10-12%, hiệu suất ép đạt 85-90%. Khối lượng mẻ ép 50kg và áp lực ép 300 bar là các thông số tối ưu để đạt được hiệu suất cao nhất. Các thông số này đã được kiểm chứng qua nhiều lần thí nghiệm, đảm bảo độ tin cậy.
3.2. Ứng dụng thực tiễn
Nghiên cứu này đã được áp dụng tại Hợp tác xã Văn Quan, Lạng Sơn, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Máy ép Y6 320 không chỉ nâng cao chất lượng dầu sở mà còn giảm chi phí sản xuất, góp phần phát triển bền vững ngành sản xuất dầu thực vật tại địa phương.
